Zgodnie z definicją, zawartą w "Słowniku Wyrazów Obcych", patologie społeczne, to "zjawiska społeczne, będące zagrożeniem dla życia społecznego, jego porządku i rozwoju, np. alkoholizm, narkomania". Przyczyn omawianego zjawiska od lat poszukuje się zarówno w uwarunkowaniach genetycznych, jak i wpływach środowiskowych, wreszcie w olbrzymim zróżnicowaniu materialnym obywateli. Szczególnie dyskusyjna jest jednak sprawa dziedziczności. Przeprowadzone w tym celu badania, okazały się bowiem niejednoznaczne. Po przeanalizowaniu wielu przypadków, naukowcy doszli jednak do wniosku, że adoptowane dzieci, których rodzice byli alkoholikami, narkomanami, czy wreszcie przestępcami, dużo częściej schodziły na złą drogę, pomimo tego, iż były wychowywane przez normalnie funkcjonujące rodziny.
Dużo ważniejsze okazały się wpływy środowiska, w którym dziecko się obracało. Badania socjologiczne wykazały, że zjawiska patologiczne występują częściej u osób, które zamieszkują wielkie aglomeracje miejskie. W patologie popadają też dzieci pozbawione zainteresowania i kontroli, ze strony swoich rodziców, oraz te, które na co dzień są świadkami podobnych wydarzeń we własnym domu.
Problemem dyskusyjnym jest natomiast wpływ różnic materialnych, na patologie społeczne. Dotychczas pokutował bowiem pogląd, że najczęściej są one spotykane w rodzinach najuboższych, nie posiadających wystarczających środków do życia. Jak się jednak okazało, coraz częściej dotykają one także ludzi z wyższym wykształceniem i dobrze sytuowanych. Do najczęściej wymienianych patologii, należą tutaj przede wszystkim alkoholizm i narkomania.
