Wprowadzenie:

Ideologia jest to zbiór idei oraz poglądów na świat i życie społeczne typowy dla danego nurtu politycznego.

Doktryna polityczna jest to ogół poglądów, twierdzeń i założeń dotyczących życia społecznego i prezentująca spojrzenie na kwestie sprawowania władzy a także ustroju państwa.

Program polityczny jest to szereg precyzyjnych rozwiązań związanych ze sposobem działania organów państwowych, instytucji o charakterze politycznym oraz wieloma dziedzinami życia społecznego.

I KONSERWATYZM:

1. Konserwatyzm narodził się w XVIII wieku. Za ojca tego nurtu uznawany jest Edmund Burke

2. Za podstawowe wartości uznawano:

- tradycję oraz cykliczny proces rozwoju społecznego

- religię

- rodzinę

- własność prywatną

- przestrzeganie norm prawa

3. Najważniejsze hasła ideowe:

- negacja przemian na drodze rewolucyjnych zmian, rozwój powinien następować stopniowo (tzw. metoda kolejnych cegiełek)

- w procesie sprawowania władzy obok procedur jej tworzenia najistotniejszą kwestią jest sposób oraz jakość rządzenia

- koncepcja elitaryzmu zawarta w systemie demokratycznym, zakładająca wybory społeczne jak również wpływ obywateli na kierunki kształcenia oraz moralność polityków

- negacja przejawów kultury masowej, jako przyczyniającej się do stopniowej degradacji poziomu intelektualnego obywateli

- "wspólnota, zbiorowość jest nadrzędna wobec jednostki"

- religia jest wyznacznikiem norm moralnych obowiązujących w życiu społecznym

- zredukowanie do niezbędnego minimum ingerencji państwa w gospodarkę

- bezwzględne respektowanie obowiązujących przepisów prawa

II LIBERALIZM (nazwa pochodzi od łacińskiego słowa "Liber", które znaczy "wolny"):

1. Liberalizm narodził się w wieku XVII. Ojcem liberalizmu jest John Locke

2. Podstawowe wartości:

- wolność

- prawo do życia

- własność prywatna

3. Najważniejsze hasła ideowe:

- obywatel ma zagwarantowane prawo swobody i niezależności podejmowania decyzji, aparat władzy nie może wywierać na niego wpływu

- swoboda jednostki jest ograniczona jedynie dobrem pozostałych ludzi

- prawo do własność prywatnej stanowi najdoskonalszą gwarancję wolności

- gospodarka opiera się na mechanizmie wolnorynkowym (państwo pełni wyłącznie rolę nocnego stróża)

- "prawo w rękach reprezentantów to jak słoik śmietany pilnowany przez kota" August von Hayek

- koncepcja budowy zbioru podstawowych praw, której autorami miał być elity intelektualne społeczeństwa (tzw. arystokrację naturalną)

- twierdzenie, iż bez swobody działalności gospodarczej nie może być mowy o istnieniu wolność politycznej

III SOCJALDEMOKRACJA:

Była to riposta na znaczący wzrost poparcia dla ideologii socjalizmu utopijnego oraz w późniejszym czasie ideologii socjalistycznej a także komunistycznej pod koniec XIX wieku.

1. Prekursorem tego prądu politycznego był Eduard Bernstein

2. Najistotniejsze hasła tego prądu to:

- aby socjaldemokracja mogła funkcjonować musi obowiązywać system demokratyczny

- scalanie wolności wraz ze sprawiedliwością wypływających z filozofii oraz etyki chrześcijańskiej

- idea państwa dobrobytu (welfare state) zakładająca doskonalenie kapitalizmu za pomocą dynamicznego rozwoju gospodarczego oraz technicznego zmierzającego do zniwelowania dysproporcji społecznych

- genezą władzy powinno być efektywne zarządzanie, a nie posiadanie prawa własności (technokratyzm)

- ponownym podziałem dochodu narodowego powinno zajmować się państwo w ramach polityki socjalnej oraz podatkowej (zastosowanie podatku progresywnego)

- negacja procesów globalizacyjnych

- wdrażanie systemu zbiorowej odpowiedzialności społecznej (zamożni są zobligowani do wspierania najbiedniejszych)

IV CHRZEŚCIJAŃSKA DEMOKRACJA:

1. Hasła zawarte przez Papieża Leona trzynastego w encyklice "Revum novarum" ("O rzeczach nowych"):

- państwo działa zgodnie z zasadą subsydiarności (pomocniczości)

- zakwalifikowanie prawa własności do kategorii praw naturalnych człowieka

- koncepcja upowszechnienia prawa własności poprzez zakładanie akcjonariatu pracowniczego a także rozwój małych podmiotów gospodarczych

- koncepcja solidaryzmu społecznego(zamożni są zobligowani do wspierania najniższych warstw społecznych)

2. Hasła zawarte przez Papieża Jana dwudziestego trzeciego w encyklice "Pacem interllis" ("Pokój na ziemi"):

- celem władzy powinno być działanie na rzecz dobra ogółu

- gwarancja zabezpieczenia każdemu obywatelowi minimum socjalnego

- przeciwdziałanie zjawisku bezrobocia

3. Inne postulaty chrześcijańskiej demokracji:

- tzw. humanizm integralny: "każda władza jest dobra, jeżeli nie każe człowiekowi postępować niezgodnie z sumieniem"

- koncepcja zaangażowania społecznego (wszyscy chrześcijanie powinni podejmować decyzje w zgodzie z obowiązującymi normami moralnymi o charakterze absolutnym)

- negacja konsumpcjonizmu będącego sensem życia

- rozwój idei samorządności lokalnych

Źródła:

- "Słownik wyrazów obcych" opracowany przez Redakcję Słowników Języka Polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN, Warszawa 2002

- Internet