Wypracowania

System religijny hinduizmu

Hinduizm jest nazwą nie pochodzącą z Indii. Złożone są na nie kulty oraz wiara, która jest bardzo luźno ze sobą powiązana. Religia ta wyznaje, że los człowieka ściśle wiąże się z całym otoczeniem i światem. Hinduiści twierdzą, że religia ta traktuje również opinie innych szkół zajmujących się filozofią. W swoim zakresie obejmuje: kodeksy prawne oraz ich dostępne modyfikacje. Oprócz tego co jakiś czas prowadzi do syntezy i porządku zasadniczych pojęć. Fundamentem hinduizmu są Wedy, które traktowane są w tej religii jako pisma święte.

Nazwa hinduizmu wiąże się z perskim słowem hindu. Tym słowem określano też rzekę Indus. Po pewnym czasie nawą tej rzeki określano mieszkańców okolicznych krain oraz dolin, gdzie miała swoje koryto. W związku z czym nazwa ta po niedługim czasie przechodziła na kulturę oraz religię okolicznych ludzi. Do dziś Indusi w pojęciu tym widzą rodzime równoważniki. Hinduiści czyli wyznawcy hinduizmu określają tę religię jako prawo, zasadę oraz regułę osób szlachetnych. Jest ona wieczna ( sanatana), ludzka (manawa) oraz cnotliwa inaczej zacna (drachma). Nazwa odwieczna, dlatego że jej strażnikiem jest mityczny oraz historyczny jej założyciel Manu. To praojciec człowieka oraz dawca prawa. Czuwa nad tym aby ono poprawnie funkcjonowało we wszystkich jego aspektach. Zasady i normy Obowiązujące w hinduizmie są spisane w Księdze Manu.

Manawantara jest to przedział czasowy, którym żyje Manu. Odpowiada on długości życia praojca człowieka przez 1/14długości dnia Brahmy utrzymuje się Manwantara. Podczas teraźniejszej manwantary zakres obowiązków jest pełniony przez Waiwaswata. W dniu Brahmy czyli kalpy zjawia się 14 następnych Manu.

Termin kalpa pochodzi z obszaru kosmologii buddyzmu oraz hinduizmu. Objaśnia on konkretny czasowy zakres, który jest inny dla każdej religii. Hinduizm traktuje kalpę jako okres, który jest odpowiednikiem dla jednego dnia Brahmy. Na każdy dzień składają się tysięczne sesje czterech konkretnych jog. Mamy 14 Manu obecnej kalpy to: Brahma Sawarni Manu, Ćakśuśa Manu, Daksza Sawarni Manu, Dewa Sawarni Manu, Dharma Sawarni Manu, Indra Sawarni Manu, Raiwata Manu, Rudra Sawarni Manu, Sawarni Manu, Swajambhuwa Manu, Swaracisa Manu, Tamasa Manu, Uttama Manu, Waiwaswata Manu. W tej chwili utrzymuje się siódma Manwantara. Zwierzchnictwo nad nią objął Waiwaswata Manu. Historia religii hinduskiej pokazała kilka etapów rozwojowych. Pozwalają one uzyskać zbawienie dzięki konkretnym i sposobom zachowania się. W hinduizmie nic nie ulega unicestwieniu ma to swoje uzasadnienie w fazach rozwojowych, które przechodząc na wyższy stopień nie giną do końca ale wchodzą w kolejną fazę, która po niej występuje. O uświadomienie tych tradycji dbają bramini; hinduscy kapłani zachowując pierwotny zwyczaj związany z religią i kulturą. Taka pielęgnacja tradycji sprawia, że hindusi wyparli skutecznie inne wierzenia znajdujące się w zakresie jej wpływów. Wedyzm powstał na przełomie drugiego tysiąclecia i pierwszych wieków przed nasza erą. Czas ten nazwany jest od wedyjskiego obrządku. Stanowi ona jedną z najstarszych religii z okresu indyjskiego. Na tym etapie wierzenia nie były opierane na żadnych obrazach i wizerunkach bóstw. W całej swej szerokości wedyzm był nacechowany tendencjami politeistycznymi z dominacją henteizmu, który polega na tym, że bóstwo posiadając cechy różnych bóstw zostaje uprawniony do tego aby stać się najważniejszym Bogiem. Określenie to wymyślił religioznawca- F. M. Müller. Formy kultu opierały się na złożeniu bóstwom odpowiedniej ofiary. Najbardziej rozpowszechnioną formą składania ofiar stała się zwierzyna, która oddawana była bogom na zewnątrz pomieszczeń. Składano: krowy oraz nabiał w formie mleka oraz masła. Ofiara miała charakter błagalny, w której proszono o kwestie materialne oraz duchowe. W wedyzmie kapłani - bramini byli odpowiedzialni za sprawowanie kultu związanego z daną rzeczą .

Późne upaniszady opisują rytuał składania ofiar . W Śiatapathabrahmanie ma miejsce dialog odbywający się pomiędzy Dżanaką królem oraz braminem Jadżniawalkją. Dżanaka jest ciekawy detalów rytuału agnihotry, dlatego więc zapytuje Jadżniawalkję:

Czy ty znasz agnihitrę. Jadżniawalkjo? Znam Królu

"Czy ty znasz agnihotrę. Jadżniawalkjo? Znam, Królu.

Co jest do niej potrzebne?

Mleko, oczywiście.

Jeżeli jednak nie ma mleka, co ofiarujesz?

Ryż i jęczmień.

Jeżeli nie ma ryżu i jęczmienia

To ofiaruję jakiekolwiek zioło.

Jeżeli jednak nie ma żadnego zioła?

Ofiaruję jakąkolwiek roślinę leśną.

Jeżeli nie ma żadnej rośliny leśnej?

Wtedy wezmę owoc z drzewa.

Jeżeli nie ma jednak żadnego owocu z drzewa?

Wtedy wezmę wodę.

Jeżeli tam nie ma wody?

Gdy nie ma niczego w ogóle, a ofiara ma być spełniona,

Wtedy ofiaruję samą prawdę.

Ty znasz agnihotrę, Jadżniawalkjo. Daję ci trzysta krów, powiedział Dżanaka.

"Jak należy złożyć ofiarę ognia?"

Jako pierwszy odpowiedź przedstawił Śwetaketu, syn Uddalaki Aruni:

Wielki królu, złożę dwie ofiary, jedną zawartą w drugiej,

W dalszym ciągu dowiadujemy się, że Pradżapati stworzył również kobietę, a kiedy ją stworzył, wielbił ją od dołu:

"Dlatego kobieta winna być czczona od dołu.

Rozciągnął z siebie kamień i w nim ją zapłodnił." do dwóch żywiołów gorąca, niezawodnych i znakomitych.

Więc jak to zrobisz? - zapytał król.

Słońce jest gorące, więc ofiaruję je ogniowi wieczorem.

Ogień zaś niewątpliwie jest też

gorący, więc ofiaruję go słońcu o świtaniu.

No i co z tego wyniknie? - Zapytał król.

Zaprawdę, zapewni to niezawodny dostatek i chwałę.

Osiągnie się towarzystwo bogów i pobyt w ich światach.

Odpowiedź ta wywarła wrażenie na Królu. Teraz jako drugi zabrał głos Somasuszma:

Królu, ja ofiaruję światło światłu. Więc jak to zrobisz? - Zapytał król.

Słońce jest światłem, więc ofiaruję je ogniowi wieczorem.

Ogień niewątpliwie jest światłem, więc ofiaruję mu słońce, o świtaniu.

I co się stanie gdy spełnisz ofiarę w ten sposób? - Zapytał król.

Zaprawdę stanie się on oświecony i znakomity i bogaty oraz osiągnie towarzystwo bogów,

Jak również zapewniony będzie miał pobyt w świecie bogów.

Charakterystyczną cecha wedyzmu było przejmowanie przez różnych bogów funkcji. Z tego powodu zostali podzieleni według określonych obszarów, gdzie piastowali władze: w niebie, w powietrzu oraz na ziemi. Panteon posiadał wiele bóstw a najpopularniejsze z nich to: Indra, Soma, Mitra.

Braminizm wykreował się z wedyzmu i jego pierwotne znaczenie bierze się ze słowa oznaczającego najświętszą wiedzę oraz magiczną siłę, która umieszczona jest w określonej formule. Brahmany są to teksty, które powstały miedzy dziesiątym a ósmym wiekiem przed naszą erą i łączą się ściśle z pierwotnym braminizmem. Stały się one zastępnikiem w obrządkach religijnych oraz rozważaniach teologicznych. Wiara w ład liturgiczny była uwarunkowana zjawiskami kosmicznymi w zakresie makro oraz mikro, determinowała także potęgę bogów. Zjawiska te podlegały ostatecznie braminom. Ofiara stanęła na straży ładu braminów. Z kolei Bogowie w wedyzmie byli odpowiedzialni za porządek społeczny i w równym stopniu kosmiczny.

Braminizm w dorobku ma tzw. prawo karmana, oraz rozwinął wierzenia wędrowanie dusz oraz wieczne zbawienie. Rozwijanie się hinduizmu pokazują następne spisane pisma tzw. aranajki. Autorstwo ich przypisuje się pustelnikom żyjących w samotności. Teksty te ukazują różne sposoby medytacji, które mogą zezwolić bezpośrednio na intuicyjne poznanie. Kolejne teksty to Upaniszady powstałe w latach osiemset do pięćset przed naszą erą. Zawarta w nich treść dotyczy medytacji oraz poznania rzeczywistości. Zawierają odpowiedzi na fundamentalne pytania. Pierwsze z nich dotyczy amryty czyli nieśmiertelności. Drugie mokrzy czyli wyzwolenia z kolejnych wcieleń. Tak zapoczątkowane zostały mahawakja ( ważne myśli w tej religii). Stanowią one o relacji pomiędzy Atamanem a Brahmanem . Ataman stanowi jego indywiduum oraz o głębi istoty człowieka. Z kolei Brahman to dusza całego świata, fundament rzeczywistości. Te dwie relacje wskazują na różnice, które dzielą stworzenie oraz absolut. W znalezieniu swojej natury czyli Atmana należy porzucić to co oferuje ciało człowieka z czym się identyfikuje: świadomość, intelekt i wrażeniami.

Kolejne tysiąclecia przyniosły rozkwit zasadniczych systemów tradycyjnej filozofii (do pięćsetnego roku naszej ery). Zwłaszcza rozwinięciu uległo 6 ważnych systemów jakimi są: jaja również joga a także wajsieszika pedanta oraz sankcja i mimansa. Inspiracją dla ich dociekań stały się Upaniszady. Czwarty wiek to dla hinduizmu początek tworzenia się struktury religijnej, bardziej skomplikowanej. Wpływ na nią miały kulty ludności. Zaczęto przyswajać również kulty aryjskie. W ten sposób powstały wielkie dzieła takie jak: Mahabharaty; epopeja z lat czwartego wieku przed naszą erą i szóstego wieku naszej ery. Następna księga to Ramajana pochodząca z okresu czwartego wieku przed naszą erą oraz drugiego wieku naszej ery. W epoce tej również rozwinął się kult na cześć Wisznu oraz Śiwy. Specyficznym bóstwem był Siaktyzm, posiadający wiele personifikacji. Jedną z nich jest Bogini Matka. Oddawanie czci tym bogom doprowadził, że w szóstym i ósmym rodzą się dwa wyznania. Pierwsze z nich nosi miano wisznuizmu a drugie śiwaizmu.

Hinduizmu nie ominęły ruchy, które wpłynęły na jego kształt. Szczególnie silny ruch reformatorski miał miejsce w ósmym wieku. Zasadnicze znaczenie miały tu czynniki: religijny oraz polityczny. Krokiem milowym w tej religii stał się 1828 rok, kiedy to organizacja Brahma-Samadżs ogłosiła sformułowanie swojej wiary, które stało się powodem dalszego jej rozwoju. Wyznanie to mówi o Bogu, który stanowi prawo moralne i sam je w sobie posiada. Bóg nie materializuje się oraz jest Bogiem, który słucha modlitw wierzących, dlatego powinno się mu oddawać cześć nie w miejscach do tego wyznaczonych ale w duchu pokory. Żal za grzechy i skrucha to podstawa do przebaczenia, który może udzielić Bóg. Żadna z ksiąg nie ma na tyle siły wiążącej, ponieważ Bóg sam objawia duszy i jej istocie siebie.

Powszechne tendencje w hinduizmie pojawiają się w czternastym wieku, które to dają przyzwolenie aby stwierdzić, że stała się ona religią światową. To wiek szczególnej ekspansji hinduizmu poza granice państwa.

Warto zaznaczyć, że religia ta jest jedną z najstarszych w świecie. Złożoność jej systemu nie odstrasza ale przyciąga coraz szersze grono wyznawców. Dziś hinduizm wyznaje siedemset milionów ludzi. Oprócz Indii są to tereny leżące na południu i na wschodzie Azji, dlatego nosi miano narodowej.

Wykaz w procentach wyznawców hinduizmu. Indie występuje tutaj najwięcej osób wyznających hinduizm - 63,5% , Gujana oraz Mauritius to z kolei 25 %, Bangladesz ma 10 %, Indonezja Seszele zaledwie 1,5 %. Oprócz tych państw hinduizm ma wyznawców w Pakistanie, Trynidadzie , a także w innych zakątkach świata. Twierdzi ona, że w całym świecie występuje boski czynnik, który ma swoje miejsce również w sumieniu człowieka. Swoimi korzeniami sięga do piątego wieku przed naszą erą. Jej ostateczną postać uzyskała w kręgu indyjskiej kultury. Bóg w hinduizmie, który ma wymiar kosmocentryczny jest odkrywany w tym co jest na świecie. System ten nie dopracował żadnego wizerunku Boga. Trudno go w jakikolwiek sposób ująć, gdyż ma wiele wyobrażeń. Nie ma jednej metody ukazywania go. W ten sposób hinduizm jest złożonym systemem religijnym. Bóg, który jest osobą jest często uprzedmiotowiony. Występuje w samej naturze. Czczony jest również w słońcu oraz w kamieniu i przydrożnym drzewie. Kult oddaje mu się w obrazach, gdzie jest on umieszczony. Przedstawiane na obrazach bóstwa symbolizuje nie tylko jego wizerunek ale również jest symbolem żywej i cielesnej obecności Boga wśród istot ziemskich. Jego obraz traktowany jest przez Hindusa jako symbol Boga widzialnego.

Politeizm hinduizmu polega na tym, że jest Bóg, który jest jeden ale widoczny jest w różnych bożyszczach oraz są takie pisma, które mówią o zawrotnej liczbie trzydziestu trzech milionów. Ta symboliczna liczba ma poświadczać nieustanna ilość. Bóg nie materializuje się tylko raz. Wizerunek Boga cały czas się ucieleśnia. Osobowy Bóg, który jest na ziemi nazywa się Krishna. Jest on ósmym wcieleniem Boga Wisznu, który na ziemi pojawiał się dziesięć razy w różnych postaciach. Najczęściej przybierał postać człowieka lub zwierzęcia. Jego przyjście na ziemie miało ratować świat oraz ludzi, a także przywrócić ład i właściwą harmonię.

Hinduizm nie ma swojego założyciela, a stał się rezultatem łączenia się obyczajów religijnych i kulturowych, które napływały od ludności aryjskiej oraz tubylczej. Początek tych napływów rozpoczął się od Eurazji i dotarł do rzeki Indus, która jest święta dla wyznawców hinduizmu.. Swój początek bierze w górach Kajlas, jej długość to 3180 km, wpada do M. Arabskiego. Religia ta przeszła trzy okresy w rozwoju. Do najstarszych należy wedyzm ( V w.p. Ch.), później braminizm zasadniczą rolę mieli tutaj kapłani oraz hinduizm(X w. n.e.). Dzisiaj

hinduizm oraz braminizm są analogiczne i stosowane wymiennie.

Buddyzm wraz z dżinizmem i sikhizmem wyłoniły się z hinduizmu ale nie przyjął on ich w całości.

Idee narodzin świata. Po pierwsze świata nikt nie uczynił on trwa odwiecznie. Po drugie woda jest źródłem świata. Po trzecie praczłowiek jest twórcą świata, on wykluł się z jaja w kosmosie. Z praczłowieka powstali inni ludzie.

Połowa drugiego tysiąclecia przed nasza erą to czas ortodoksji w filozofii hinduskiej. Do najstarszych systemów należy wedyjski, który jest związany z dwoma pismami Rygwedą oraz Atharwawedą. To one są początkiem wszelkiej myśli w filozofii hinduizmu. Stały się również podstawą do późniejszych dociekań. W myśli tej dominował antropomorfizm religijny wraz z politeizmem, a także skłonności monistyczne oraz monoteistyczne. W okresie brahman dużo pisano o ofierze oraz o dwóch pojęciach Ataman z brahmanem. Tendencja ta wyznawała również idee ponownego życia oraz zajmował się określeniem nagrody wraz z karą.

Myśli filozofii hinduistycznej ukształtowały się ostatecznie w okresie upaniszad na przełomie dziewiątego i piątego przed naszą erą . W tej epoce określono termin brahman, które oznaczało bezosobowego Boga czyli Atamana, który jest w swej istocie nieśmiertelny i utożsamia się z Brahmanem. Tożsamość ta pozwoliła na zakończenie rozważań filozoficznych, stając się ich końcowym celem, który upatruje się jako najgłębszy konsus wszystkich ludzi oraz ich życia. Istotną rzeczą jest moksza, która jest stawiana na równi z wyzwoleniem ludzkości z następnych wcieleń czyli tzw. sansara. Aby one zaistniały człowiek musi znać swoje zestawienie uczynków. W hinduizmie karman.

Przełom czwartego i drugiego wieku to etap epicki, w którym szlifowano i uściślano szczegółowo wyżej wymienione koncepcje. Ważnym na ten czas stał się trend, w którym pierwszeństwo miała teoria bytu nad teorią samego poznania. Konsekwencje wynikające ze zmian bytowych wynikają z fundamentalnych procesów odbywającym się w każdym bycie. Poematy zabarwione charakterem mistycznym i religijnym stały się podstawą sensu filozofowania oraz jej przekazywania dalej.

Buddyzm i dżinizm rozwijał się wraz filozofią. Nurty te pochodzą wpłynęły głęboko na ukształtowanie się ortodoksyjnej koncepcji hinduizmu. Z drugiego i dziesiątego wieku inicjatywy klasyczne. Interpretacji uległy koncepcje, które powstał wcześniej i były one oparte na logicznym myśleniu. Ulegały one później przekształceniu czyli konkretne metody filozoficzne.

Hinduizm realizuje sześć tradycyjnych systemów, które posiadają autorytet samych Wed tzw. astike. Zalicza się do nich następujące zespoły: njaja oraz wajśeszika, sankhja wraz z jogą, mimansa wraz wedantą

Są również systemy klasycznej filozofii, które odrzucają autorytet nawet Wed czyli nasika. Do nich zaliczamy systemy systemów kręgu materialistycznego lokajatę oraz adźiwików, który jest systemem fatalistycznym. Autorytet Wed zostały odrzucone również przez buddyzm oraz dźinizm.

Szczytem filozofii staje się wyzwolenie, które przynosi tylko życie w prawdzie, które rozumiane jest jako wolność nie wiążąca się z warunkami bytu, który jest przygodny. Na stanowisku, który prezentował realizm zarówno metafizyczny jak i teoriopoznawczy bazowały ortodoksyjne klasyczne systemy filozoficzne, które, uwzględniały wieczny pluralizm substancji. Wyjątek z tej reguły stanowiły wedanty.

Njaja oraz wajśeszika były podstawą do klasyfikowania wszystkiego na systemy ontologiczne a także epistemologiczne. Zakładały one, że we wszechświecie panuje powszechny dualizm przejawiający się zarówno w materii jak i w duchu, tzw. autonomistyczny plan świata. Z kolei sankcja oraz joga stały się podstawą do innej teorii, która uwzględniała ewolucję świata z jej wiecznej substancji, tzw. prakryti, która była pobudzana pierwiastkiem poruszy, stanowiącym o duchu. System ten proponuje różne ćwiczenia, dotyczące psychiki jak i fizyczności człowieka pozwalających osiągnąć wyzwolenie. Następnym nurtem był Mimansa, który zajmował się słowem oraz jego dźwiękiem oraz komentowaniem Wed i zagadnieniami z obrębu obrządku i ofiary.

Na zupełnie różnych od siebie założeniach została oparta wedanta, która jest systemem monistycznym opartym na tym, że brahmana oraz atamanem identyfikują się z stworzeniem. Przedstawiciele tego systemu to Śankara.

Epistemologia tych systemów objęła trzy fundamentalne punkty prawdziwego poznania, do których zalicza się naoczność, dedukcja i autorytet oparty o Wedy. Z kolei mimansa wnioskowanie rozwinęła o wnioskowanie, które pochodzi z okoliczności. Z tego okresu pochodzi także filozofia języka , która wpłynęła ogromnie na rozwój samej filozofii.

Ważnym przedstawicielem tej filozofii był Patańdźali działający w drugim wieku przed naszą erą , który napisał traktat Mahabhaszja. Natomiast po etapie klasycznym rozwinęła się znacznie wedanta wraz z nowym ukierunkowaniem.

Do kierunków tych należą: wisznuizm, którego znamię ma 3 kreski w pionie, które są białe od zewnątrz centrum czarne albo czerwone; siwizn to 3 poziomo ustawiane kreski koloru białego.

Monizm teistyczny wedant związany był z przedstawicielami tego nurtu. Do nich należeli Ramanudźa, wrazi Wallabhą oraz z Nimbarką. Śiwaizmem był ściśle powiązany z szkołami filozoficznymi takimi jak: trika oraz śajwasiddhanta wraz z lingajacią

Poklasyczny system związany jest z pięcioma systemami , które rozwijały się w dwunastym wieku. Najpopularniejszą szkołą stała się szkoła nawjanjaja, w której uprawiano nową logikę. W drugiej połowie dziewiętnastego wieku indyjska filozofia zaczęła czerpać nowe części z filozofii pochodzącej z Europy. Filozofia indyjska rozwijała się pod wpływem moralnych i religijnych koncepcji Tagorego oraz Gandhiego.

Pod wpływem ich zaczęto w hinduizm zaczyna zastępować ofiary zwłaszcza krwawe modlitwą i ofiarowanymi darami . W ten sposób stała się religią miłości, w której bóstwo i wyznawca ma swoją relację opierają nadym darze.

Około pięćsetnego roku przed naszą erą na etapie kiedy rozwijały się upaniszady wraz systemów nimi powstało 6 tradycyjnych systemów (szad darsiana) ważnych dla religii hinduizmu. Systemy te identyfikują się w pewnym sensie systemów porządkiem społecznym czyli podziałem ról i życiem według określonych etapów w życiu. Akceptują również mokszę oraz wiarę w wędrówkę dusz, ważnym dla nich jest również wyzwolenie duszy. Sutry są to podstawowe teksty przybierające postać aforyzmów.

Oto sześć najważniejszych filozoficznych systemów:

1. Nijana czyli Gautama w swojej dziedzinie interesuje się logiką oraz wnioskowaniem i istotą rozumowania

2. Wajsieszika inaczej Kanada to system, którym prymat przyjmuje ateizm oraz dualizm, gdzie zastała rzeczywistość zawiera w sobie ducha wraz z materia. Materia natomiast składa się z atomów

3. Sankhja inaczej Kapila system ,który zakłada dualizm czyli rozróżnienie tego co pochodzi z materii, a co pochodzi z natury. Dusza musi odróżniać materię, bo to prowadzi do jej wyzwolenia

4.Joga inaczej Jadżniawalkja proponuje ćwiczenia fizyczne i duchowe, które pozwalają nam osiągnąć mokszę

5. Mimansa inaczej Dżajmini jest to system wyjaśniający filozofię oraz obrządki Wed. W późniejszym okresie został on zastąpiony wedantą.

5. Pedanta inaczej Badarajajana należy do najobszerniejszego systemu filozofii indyjskiej

DOKTRYNA

Wielość odłamów w filozofii indyjskiej sprawiła, że ciężko jest się opierać i mówić tyko om jego jednej zespolonej doktrynie. Wśród tych systemów występują jednak cechy charakterystyczne i wspólne dla hinduizmu. Oprócz Wed do znaczącego autorytetu należą kasty czyli poszczególne stany w społeczeństwie. To co integruje ten wielki konglomerat religijny to doktryny o 4 etapach życia, nauka związana z reinkarnacją oraz z wyzwoleniem, a także różnorodność i wielość bóstw zamieszkujących w panteonie, bogaty kult rozwinięty w rodzinnych domach.

Hinduizm wierzy, że każdemu człowiekowi przeznaczona jest wędrówka duszo odbywająca się tutaj jeszcze na ziemi w następnych wcieleniach inaczej nazywa się to reinkarnacją. Z określeniem tym związane jest ściśle system kast. Jedynie reinkarnacja wpływa na awans społeczny, którego osiągnięcie zależy od życia i postępowania w jego doczesności, dlatego odejście człowieka hinduista przyjmuje ze spokojem oraz radością. Cykl powtórnych narodzin jest skończony. Osiągnąć mokszę mogą tylko bramini, gdyż zaliczani oni są do najlepszej reinkarnacji i jej cyklu. Są 3 strategie jej osiągnięcia:

Karma czyli droga dobrych czynów
Dżnianę czyli droga wiedzy
Bhaktię czyli drogę ofiarności i oddania

W hinduizmie istnieje system kastowy. Kastowość inaczej warna składa się z czterech grup.

Słowo kasta pochodzi z języka portugalskiego i oznacza rasę. Socjologia tłumaczy kastę jako oddzielającą się grupę społeczną. Członkowie tej grupy posiadają je dzięki dziedziczeniu, które nabywa się poprzez urodzenie. Ma ona zapewnioną pozycję w hierarchicznym pakcie wspólnym . Oprócz tego posiada przywileje i oparta jest na religijnym prawie. Typowe kasty występują w Indiach nazwane są kastami hinduskimi. Stanowią one podziale społeczeństwa hinduskiego oraz precyzują to w jaki sposób hindus ma urzeczywistniać drogę własnego życia. Wyróżniamy 4 konstytutywne stany społeczne , które stanowią fundamentalne komórki w indyjskim porządku społecznym inaczej nazwane są warnami.

Kasty swoimi korzeniami dosięgają starożytności. Opisy ich powstawania spisane są w Rygwedzie. Kasty te są bardzo zamkniętą grupą. Nie ma w nich sposobności na awans bądź na spadek z pozycji, tak jak to się dzieje tradycyjnych społeczeństwach opartych na klasach. W Indiach występują cztery zasadnicze warny, które według wierzeń wyłoniły się z Brahmy, a konkretnie z jego stóp, głowy a także i rąk, i ud. W piątej kaście zamieszkali ludzie mające rdzenne pochodzenie indyjskie. To ona była przeznaczona do pracy najbardziej ciężkiej. Ich zadaniem było dostarczyć produkty żywnościowe, a także sprzątać ulice oraz zwłoki zmarłych . Klasa ta była traktowana za najgorszą, która kalała nawet dotykiem. W 1950 r. konstytucja indyjska odebrała przywileje związane z kastą ale niechęć nadal pozostała.

Wyróżniamy cztery kategorie kast:

Bramini to kapłani duchowni, posiadający wiele przywilejów oraz odprawiający kulty bóstwom. Brahmany były pisane przez kapłańskich braminów. To oni byli przedstawicielami ludzi kontaktując się z bóstwami. Tradycja mówi tez o Bramanie jako energii z wiązanej z najwyższym Absolutem. Kolorem symbolizującym ich stan jest kolor biały.

Ksatrija to kasta w społeczeństwie związana głównie z władzą. Należeli do niej: żołnierze, politycy, dowódcy.

Wajsjowie to kasta ludzi produkujących dobra oraz konsumpcyjne. W swoich rękach posiadali władzę nad ekonomią, gdyż głównie byli to rolnicy oraz ludzie zajmujący się rzemiosłem a także budownictwem i kupiectwem. Posiadają dwa symbolizujące ich kolory żółty oraz błękitny.

Sudra inaczej siudrowie to kasta przeznaczona do niższych obowiązków społecznych takich jak: wyrobnicy, służba nie posiadająca żadnych kwalifikacji oraz artyści. Kolorem symbolizującym ich był kolor czarny.

Niedotykalni to ludzie, którzy znaleźli się poza systemem kastowym. Należą tu: harijanie czyli nieczyści, pariasi to ludzie niedotykalni oraz czandale to zjadacze hien. Zbawienie osiągali tylko osoby należące do kast wyższych czyli trzech pierwszych. Ich życie ściśle było związane z teologią. Tradycja związana z życiem w kastach mówi o zasadach jakimi poszczególne grupy powinny się kierować. Oprócz przypisanych im obowiązków oraz określonych zachowań takich jak co mogą spożywać, jak mają być ubrani muszą też dostosowywać się do ograniczonych w relacjach między sobą komunikacji. Z tego wynika, że warny są zamkniętą grupą ludzi wobec innych. Osobie należącej do określonej warny wolno wchodzić w związek małżeński tylko jeżeli dana osoba pochodzi z tej samej kasty. Zakazane jest także jedzenie posiłki z osobą nie należącą do tej samej warny. Dżati to określenie urodzenia i jest ważnym czynnikiem decydującym o przynależności do danej kasty. Obecnie występuje ok. trzech tysięcy dżati oraz 1886 kapłańskich braminów

W aśramie możemy wymienić 4 okresy życia:

Aśrama w hinduizmie oznacza pewien okres życia osoby żyjącej w kaście. Jednak pojęcie to dotyczy tylko osób, które znajdują się w wyższych klasach

Warny ściśle związane są z doktryna mówiącą o 4 stopniach życia. Związana jest ona w hinduizmie hinduizmie mężczyznami wyższych stanów. Do stadiów tych zaliczamy:

Brahmaczarin to początkowy etap nauczania i studiowania Wed o raz ich treści

Gryhastha na tym etapie osoba zakłada się swoją rodzinę i jest jej głową

Wanaprastha to okres osób starych, którzy posiadają już wnuków. Oddalają się na pustynię, rezygnując z dotychczasowych obowiązków. Wyrzeczenie stanowi formę pielgrzymowania i wiąże się z mieszkaniem na pustyni.

Sannjasin w okresie tym człowiek wyrzeka się szybkiego co zawiązane jest z materializmem oraz tym co posiada. Tutaj zaufanie Bogu i jego łasce gra nadrzędną rolę. Wędrowiec naucza o Absolucie.

Pod koniec życia człowiek wchodzi w etap niezależności i oddalenia się od ziemskich obowiązków. Taki stan rzeczy jednak ich nie przekreśla. Hinduizm wierzy w 4 wartości, które utożsamia z poszczególnymi płaszczyznami egzystencjalnej świadomości. One są też ważne w życiu ludzi. Do nich należą kama, która jest pożądaniem, artha wiąże się z odniesieniem sukcesu, bogactwem, dharma związana jest z życiem opartym na prawdzie, a jego podstawą do wyznaczenia celu są dżati i aśmara.

Każda z tych sfer nie ma swoją wartość. Jednak osoba, która pragnie osiągnąć wieczne zbawienie czyli mokszę musi się rozwijać i przechodzić prze kolejne etapy. Pozostanie na jednym poziomie nie jest wskazane.

Jak osiągnąć mokszę czyli dostąpić zbawienia:

Moksza wiąże się z wyzwoleniem i końcowym wyjściem poza samarę, która jest ciągłym wcielaniem się w inne istoty i związane jest z narodzinami oraz śmiercią, który przejawia się w następnych cyklach. Cyklowi poddane są wszystkie istoty nie wykluczając nawet owadów. Wyjście z sansary oznacza życie w wiecznym pokoju. Wcielenie zależy od karmy, która związana jest ściśle z ładem sprawiedliwości kosmicznej. Potocznie odbierana jest jako prawo wynagrodzenia , miłosierdzia. Moksza jest stanem, który powoduje uwolnienie się od sansary i można osiągnąć ją za pomocą ćwiczeń medytacyjnych w jodze. Najwyższe oświecenie powoduje zaprzestanie się następnego wcielenia po śmierci. Reinkarnacja która zakłada, że dusza tuż po śmierci przyjmuje nową bytową egzystencję . Człowiek po śmierci może zmienić się noworodka bądź zwierzę.

Reinkarnacja jest jednym z zasadniczych wierzeń hinduizmu oraz dżinizmu. Jest odmianą różnych postaci buddyzmu, znana jest także w chrześcijaństwie. Jednak najobszerniejsza jej forma występuje w hinduizmie, w którym wiara w cykl śmierci i kolejnych narodzin ma tutaj wymiar nieskończony i przedstawiany często w postaci koła. Karma jest tutaj ściśle związana z kierunkiem odbywania się procesu będącego przejściem przez kolejne wcielenia. Decyzja ta pozostaje decyzją indywidualną karmy danej duszy. Lepszy byt tuż po śmierci zapewnia nam robienie za życia dużej ilości dobrych uczynków i związane są one bezpośrednio z drachmą . Jeżeli za życia ktoś nie dbał o własną karmę to po śmierci wciela się w drugorzędny byt. Po oczyszczeniu karmy i dostąpieniu oświecenia dusza wychodzi ze stanu reinkarnacji.

Reinkarnacja w buddyzmie opiera się na podobnych założeniach jak hinduizm. Są szczegóły , które je różnią, buddyzm twierdzi, że ja jest trwałym bytem, które przechodzi do kolejnego życia.

W chrześcijaństwie zwłaszcza w nurcie nestoriańskim pojawiały się elementy związane z reinkarnacją. Sobór powszechny zwołany w Konstantynopolu odrzucił wszystkie elementy dotyczące reinkarnacji i uznał, że najbardziej prawidłowym będzie przyjęcie koncepcji, że dusza człowieka bezpośrednio pochodzi od samego Boga. Zbawienia można dostąpić tylko raz, gdyż dokonuje się ono tylko po śmierci.

Dżńana to droga wiedzy oraz poznania

Karma jest drogą ofiarnej pracy oraz gestu

Bhakti to droga miłości oraz poświęcenia

Radża jest drogą uwagi oraz medytacji.

Kasty miały swoje sprecyzowane cele: uświadomienie społeczeństwa o odrębności wynikających z kast, umacnianie poważania dla identyczności społecznej w poszczególnych grupach, promocja tych wartości, które były potrzebne do osiągnięcia zbawienia, nieobecność agresji były pierwszoplanowe

Wyznawca hinduizmu ma obowiązek do czczenia Boga w domu oraz świątyniach. Jednak to nie wystarcza aby osiągnąć pełnie zbawienia. Ważna jest asceza, medytacja oraz życie zgodne z normami moralnymi. To pozwala dojść do prawy o zbawieniu. Najważniejszym nurtem stała się mistyka. Oprócz drogi klasycznej poznania w hinduizmie jest droga działania poprzez poświęcenie się w miłości tzw. bhakti. Ludność zamieszkująca Indie obecnie liczy dziewięćset milionów z czego 83% to wyznawcy religii hinduizmu.

Hinduizm jest religia kosmologiczną oraz wierzy w to, że kosmos ciągle ulega zmianom tworząc ciągły rytm i harmonię w powstawaniu oraz trwaniu wszechświata. Przemiany tego świata są różne. Są dwa punkty widzenia. Pierwszy to patrzenie na świat, który powstał od Boga, natomiast drugi dotyczy kierowania przez Boga atomami, które w swej istocie są wieczne. Świat wokół nas to wszystko co nasz otacza, czy w takim razie istnieje jeszcze świat, w którym skupione są demony. Miejsce , w którym źli ludzie odbywają karę.

W hinduizmie szczególną chwałę oddaje się cudom przyrodniczym. Tutaj wierzy się, że posiadają one niezwykłą moc i siłę. Matką ich życia jest ziemia, która daje pokarm. Himalaje to głazy o różnorodnych kształtach, z kolei rzeki to żywioł wodny. Duże znaczenie posiadają również rośliny, w tym drzewo figowe, zwierzęta takie jak; małpy oraz krokodyle. Jednym z najważniejszych zwierzą t dla tego systemu religijnego stała się krowa.

Reinkarnacja wzmacnia kasty, w ten sposób aby rozwijały się społecznie. Na rozwój ten ma wpływ tradycja hinduistyczna związana z rytuałami, co daje sposób do tego aby była możliwość dokonania dharmy z teraźniejszego wcielenia. Duża liczba osób należąca do jednej kasty jest powodem tego, że ludzie są obojętni na siebie. Ważne staje się społeczeństwo.

Dharma w systemie tym ma ogromne poważanie, gdyż stanowi ona o odwiecznym ładzie w kosmosie i jest prawem dotyczących różnych sfer zwłaszcza moralności rytuałów religijnych. Wypełnianie tego co nakazuje drachma daje podstawę do osiągnięcia zbawienia oraz chroni przed chaosem nadając wszystkiemu harmonię. Drachma jest cnotą , która wskazuje ścieżkę życia oraz sposobu myślenia. Drachma ma swoje rozróżnienie na powszechną i szczegółową. Pierwsza z nich dotyczy wszystkich istot żyjących na świecie. Natomiast druga jest dla życia praktycznego najważniejsza i jest przeznaczona dla konkretnych kast. Poszanowanie osobistej drahmy do warunek, który wpływa na polepszenie własnego losu innym wcieleniu i uwolnienie się sansary.

Bramini maja szczególną pieczę nad drachmą.

Brahman lub atman dotyczy zbawienia osobistego duszy, która polega na zjednoczeniu się z Absolutem czyli Brahmanem w trakcie ekstazy.

Karman lub samsara dotyczy zbierania dobrych uczynków po to aby osiągnąć mokszę lub przejść do następnej transmigracji, gdzie zbiera się niedojrzałe owoce, w tym celu aby swoją pełnie dojrzałości uzyskały w następnym wcielaniu.

Pojęcie drachma pokazuje to, że w hinduizmie nie ma terminu nawrócenie, gdyż jest ona religią narodową i o przynależności jej decyduje miejsce oraz czas narodzin.

Do ważnych kultów w hinduizmie należą obowiązki związane z planowaniem oraz założeniem rodziny, a co związane jest ściśle z posiadaniem dzieci. Koniec życia przynosi ze sobą wędrówkę nad rzekę Ganges albo miejsca związane z ascezą.

ŚWIĘTE KSIĘGI HINDUIZMU

Na Święte księgi w hinduizmie składają się teksty o treściach śruti ( teksty słyszane) oraz smryti (teksty pamiętane). Wierzenia wyznawców tej religii podają, że pierwsze z nich usłyszeli mędrcy, tzw. ryszi. Księga ta sformułował sam Absolut. Jest to księga odwiecznej prawdy, w której bóstwo objawiło swoją mądrość. Teksty śutri wiążą się z przekazem ich kolejnym pokoleniom. Do nich należą najbardziej zanane Wedy, które powstały na przełomie 1500/800 przed naszą erą. Teksty Wed są jednak nie zrozumiałe dla większości ze względu na trudność. Czytają je ludzie wykształceni, a badają oraz komentują bramini.

Tradycja podaje, że Wedy powstały dzięki ryszim. Okoliczności ich przybycia nie są do końca wyjaśnione. Wiadomo, że po śmierci przeszli metamorfozę i stali się gwiazdami. Teksty Wed riszim objawił sam Brahma, stwórca całego świata. Zostały one przekazane wierzącym bez zmian.

Mędrcy tworzyli tradycję do Wed w postaci komentarzy, które spełniają rolę adoptującą oraz przystosowującą do obecnych warunków. Tutaj możemy wyróżnić dużo dzieł objawionych. Do najważniejszej z nich należy Prawo Manu, która jest przedstawicielem zbioru praw pochodzącym z tradycyjnego okresu indyjskiego.

Powtórnie zredagowana została u początku obecnej ery. W swojej treści zawiera opis zwyczajów społecznych, ustaw, obowiązków osób mających władzę a także osób funkcjonujących w rodzinie; małżonków służących. Zawiera również uzasadnienie funkcjonowania kast. Przedstawicielami smryti są dzieła Mahabharata oraz Ramajana.

Mahabharata jest epopeją składającą się z dwuwierszy i liczy ich dziewięćdziesiąt tysięcy. Główną jej treścią jest walka dwóch rodów Kaurawów oraz Pandawów. Oprócz tego zawiera dużo mitów oraz nakazów i zakazów prawa cywilnego, a także religijnego. W oczach hinduistów jest ono najważniejszym dziełem. Traktują ją jako encyklopedię. Poszczególne jej części powstawały w różnych odstępach czasowych. Do ksiąg powstałych i włączonych nieco później jest Bhagawadgita, która jest szóstą księgą. Jej treść dotyczy dialogu jaki toczy się pomiędzy Kryszną a wojownikiem Ardżuną. Dialog prowadzony między nimi dotyczy kwestii moralnych.

Z kolei Ramajana opisuje losy króla Ramy, który odznaczał się wielką sprawiedliwością. Stał on się symbolem obrony życia drahmy opartego na cnotach i Śity oddanej i kochającej mu żonie.

Następną grupę smryti stanowią purany, w tradycji znana jest liczba ich to osiemnaście. Powstawały one na przełomie kilku wieków ( od czwartego do czternastego). Opisują one różnorodne zwyczaje i obrzędy ceremonii kapłańskich. Zawierają opisy budowania świątyń, powstawania świata, historię wielkich rodów. Obok tekstów uran ważne miejsce zajmują tatry, które są tekstami napisanymi w postaci rozmowy odbywającej się pomiędzy Śiwą oraz jego żoną Parwati.

Wedy na początku powstawania hinduizmu były najbardziej cenionymi . Dzisiaj wierzy się w ich boskie pochodzenie oraz korzysta się z nich podczas nauk, to jednak w życiu religijnym nie mają już takiego poważania. Wyjątek tutaj stanowią Upaniszady należące do świętych ksiąg.

Bardzo ważnym w systemie indyjskim jest słowo "dostarczające" objawienie nazywa się ono śruti, w tłumaczeniu znaczy usłyszeć, słyszeć.

Słowem śruti jest określeniem dla tekstów mających charakter sakralny, np. Weda oznacza wiedzę mającą znamiona sakralności i świętości. Mądrość tych ksiąg dostarczył hinduizmowi wiedzy dotyczącej człowieka i tego co mu bliskie czyli prawdy o powstaniu bogów i ludzi. Prawda ta nie była wytworem samego człowieka ale

została ona objawiona. Tradycja przekazuje, że Wedy powstały dzięki poetom (riszim), którzy wiedzę w niej zawartą poznali ponadzmysłowo.

Treść Wed została im objawiona przez samego Brahmę (Absolut, który powołał świat do istnienia) z nakazem nie zmieniania ich. Do najstarszych ksiąg Wed należą cztery zbiory, tzw. sanhity pełniące funkcje mszałów podczas rytuałów ofiarnych oraz śruta i jadźńa zawierające wybór różnorodnych pism dotykających określonej treści. Posiadały swoją konkretną budowę.

Powstawanie Wed datuje się na okres początków osiedlania się Ariów w Indiach, tj. 1800 r0o przed naszą erą. Inne badanie wykazują, że cześć ich tekstów powstawała znacznie wcześniej. Jeszcze trudniej ustalić okres zakończenia redakcji Wed, gdyż z kolei teksty włączone do kanonu buddyjskiego zawierają fragmenty z sanhit oraz z pierwszych upaniszad. Umownie za datę zakończenia spisywania Wed przyjęto szósty wiek przed naszą erą czyli postawnie Wed datuje się na kilka wieków od 1500 do 500 przed naszą erą.

Na początku istniała tylko tradycja przekazywania Wed ustnie. Z biegiem czasu następowała ich redakcja pisemna. Wjasa (w tłumaczeniu osoba, która zaprowadza porządek) miał być autorem zebrania i kodyfikacji tych zbiorów. Jednak faktem jest to, że proces redakcji tych pism był czasochłonny i spisywaniem ksiąg zajęło się dużo osób. Pierwsze zapisy Wed to około ósmy wiek przed naszą erą.

Księgi te były spisywane w postaci sanskrytu czyli w języku wedyjskim, jest on językiem zabytkowym, który należy do najstarszych mów indoeuropejskich.

Z czasem Wedy stały się inspiracją dla literatury. Księgi te zaczęto studiować oraz komentować. Najwybitniejszym jej sprawozdawcą był Sajan, żyjący w czternastym wieku.

Wedy dzielą się na mantramy i sanhity, są to główne zbiory tekstów. Zawarte w nich komentarze noszą nazwę brahman oraz aranajek, które powstawały w lasach i były przeznaczone do osobistych rozważań w osamotnieniu.

Wyróżnia się następujące Wedy:

Rygveda słowo to oznacza wiedzę sakralną i są one napisane w formie hymnów o charakterze pochwalnym. Wygłaszane są po to aby oddać cześć bogom. Ich liczba sięga 1028 pieśni pochwalnych, które są objęte 10 mandalami. Czczą one trzydziestu trzech bogów. Kult odbywa się przy pomocy uczty, gdzie wierni proszą bóstwa o szczególną opatrzność oraz zbawienie. Ważna ofiarą stała się ofiara wyjednania uwolnienia od śmierci. Rytuału tego dokonuje się na ogniu. Kapłańscy bramini czuwali nad właściwym przebiegiem rytuału. Jadżurveda zawierają wskazówki dotyczące sposobu prowadzenia ceremonii i obrzędów rytualnych. Osoba prowadząca znajdzie tu podpowiedź o szczegółach odprawienia czynności ofiarnych. Samaveda zawiera wiedzę dla kantora czyli udgatara na temat śpiewów ceremonialnych, które towarzyszą w trakcie oddawania należnej ofiary Bogu. Atharveda to część Wed dotyczących wiedzy tajemnej. Spisane ą tutaj egzorcyzmy, magiczne formuły, które mają ochronne znaczenie przed tragediami oprócz tego posiadają sformułowania dające błogosławieństwo w miłości , zdrowiu oraz długim życiu Atharveda znalazła się najpóźniej wśród kanonie ksiąg świętych. Autorstwo sanhitów przypisywano duchownym, którzy sprawowali ceremonie wedyjskie. Są to księgi głównie liturgiczne, oprócz tego posiadające hymny oraz zabytki, które należą do najstarszych myśli filozoficznych. Hotar to osoba, która wygłaszała hymny umieszczone w Rygwedzie na cześć bogów i zapraszał wiernych do składania ofiar. Udgatar to kapłan uczestniczący w ceremonii wedyjskiej, odśpiewywał Samawedy, które były tekstami pochwalnymi Adhwarju spełniał obowiązki związane z uroczystościami. Brahman był najważniejszym kapłanem. Jego zadaniem było czuwanie nad bezbłędnością przebiegu ceremonii. W swoich myślach wygłaszał formuły z Atharwawedy w celu ochrony uczestników przed szkodliwymi konsekwencjami ewentualnych niedopatrzeń w składaniu ofiar. Każda z sanhit ma swoje młodsze teksty: brahmany , bóg przedstawiany jest bezosobowo ale posiada właściwości wieczności czyli sat.

UPANISZADY

Upaniszady zawierają fundamentalne pomysły myśli systemów filozoficznych. Ich powstanie datuje się na lata od 800 do 600 przed naszą erą. W nich znajdują się największe idee sytemu hinduistycznego oraz ideę samej sansary, która zależy od uczynków, a także zespolenia duszy Atmana z Brahmanem ( dusza jednostkowa i dusza wszechświata). Upaniszady są to teksty przepisywane śruti czyli wedyjskiemu objawieniu. Najstarsze pochodzą z ósmego i trzeciego wieku przed naszą erą. Ich istotą jest treść o charakterze religijnym oraz filozoficznym. Są dopełnieniem myśli spekulatywnej. Szczególnie wpłynęły na doktrynę brahmana oraz Atamana w tłumaczeniu oddech, który w rozumieniu hinduizmu jest indywidualną jaźnią bytującą w istotach. Ataman materializuje się w następnych żywotach a dalej ciało ulega karmie. Wolność to cel egzystencji każdego hindusa. Zbawienie realizuje się przy pomocy prawa mówionego. Pod osąd jest oddany każdy czyn, który stwarza skutek. Jego wartość zostaje określona przez moralność danego uczynku. Człowiek doświadcza efekty swoich działań nie tylko z tego życia pod postaciami przyjemnych oraz złych doznań ale i również w późniejszym. Prawo karmana jest fundamentalnym prawem Kosmosu, które też jest prawem sprawiedliwości. W hinduizmie związane jest ono z reinkarnacją polegającą na kolejnych wcieleniach czyli sansarze. Sansara jest coraz to nowymi narodzinami w innym bytowaniu. Odniesienie zwycięstwa nad karmą jest możliwe dzięki trzem metodom, które oparte są na ścieżkach. Droga to inna nazwa przypisywana temu sposobowi. Droga uczynków w hinduizmie karma marga sprowadza się do ceremonialnych ofiar i praw, które opierają się na dżati oraz aśramie. Droga poznania ma taki sam cel jak droga uczynków. Istotnym elementem różniącym je jest sposób w jaki się je osiąga. Zdobycie tej drogi jest możliwe przez poznanie otaczającej rzeczywistości. Ostatnią ścieżką w systemie religijnym hinduizmu jest bhakti marga czyli droga miłowania swojego bóstwa oparta jest ona na totalnym zawierzeniu oraz oddaniu się bóstwu. Druga ścieżka miała znaczny wpływ na ostateczne kształtowanie się myśli filozofii indyjskiej. Z kolei trzecia ma zasadnicze znaczenie dla hinduizmu oryginalny obraz również dzisiaj. Pierwsze wiadomości o atmie można odczytać w Upaniszadach. Według nich ataman identyfikuje się ze światem, świadczą o tym słowa: Jestem Brahmanem oraz jesteś Tym. Brahman jest wszystkim co istnieje we wszechświecie. Dzięki temu możliwe jest uznanie boskości w samym człowieku, która złączona jest z boskością całego Kosmosu. Koncepcja ta jest w hinduizmie jest oparta na Mikro i Makrokosmosie, która jest potwierdzeniem tego, możliwe jest poznanie przed dokonanie własnej refleksji i dotarcie do samego siebie dowodzi poznanie Wszechświata poprzez osiągnięcie stanu Oświecenia dzięki temu możliwe jest wyjście z kolejnych wcieleń. Pełne osiągnięcie Oświecenia wedle Upaiszad jest możliwe tylko poprzez ścieżkę poznania Brahmana, który jest sam w sobie prawdą i najwyższą rzeczywistością. Tylko dotarcie do istoty samego siebie pozwala na dojście i poznania samego Atamana (Brahmana). Podczas tej drogi ważne jest aby intuicyjnie obejść poruszę, które jest ludzkim ego i ściśle wiąże się z jego reinkarnacją. Niejednokrotnie może być osaczone iluzją, która powoduje separację duszy od bóstwa i innych istot. Jednym ze sposobów osiągnięcia Oświeceni i dojścia do Atamana jest joga, która polega na wysiłku psychicznym jak i fizycznym. Jest ona metodą, która pozwala na odwrócenie się od tego co zniewala. Wyzwalanie oraz zbawienie joga traktuje jako oczyszczanie umysłu i uwolnienie się duszy z ciała. Zdyscyplinowane korzystanie z jogi prowadzi do nagrody, która skutkiem jest wyzwolenie się z reinkarnacji (sansary). Tamuje oddech, powstrzymuje ruchy;

Śwetaśwatara - Upaniszad napisane jest:

gdy się ulotnił dech, wydycha nosem

Jak wóz zaś zaprzężony w złe rumaki

Tak on na miejscu swe osadza manas (rozum).

W ustroniu czystym, równym a zacisznym,

Gdzie nie ma piasku, głazów, ogni, kałuż,

Gdzie nic się nie naprzykrza, nie przeszkadza,

W pieczarze cichej niech się odda jodze .

Recytację Upaniszad tradycja nakazuje wyłącznie przez kapłańskich braminów. Upaniszady sięgają swoją liczbą ponad 100 wersetów. Charakterystycznym stało się to, że tylko 12 nazwane jest większym, są to tzw. Wedanty, które są częścią 4 Wed. Słowo Wedanta w tłumaczeniu oznacza duchowe ukończenie Wed, inaczej mówią to koniec Wed. Według tradycji bramini, są przekonani, że upaniszady istniały od wieków, a nawet zawsze. Natomiast rikszi przekazały je dopiero dziesięć tysięcy lat temu do ich wiernego recytowania. Rikszi są ojcami braminów kapłańskiej kasty. Wyróżnia się 108 objętych kanonem Upaniszad: Adhjatma, Adwajataraka, Aitereja, Akszamala, Akszi, Amritabindu, Amritanada, Annapurna, Arnika, Atharwasika, Atharwaśiras, Atma, Atmabodha, Awadhuta, Awjakta, Bahwricza, Bhasmadżabala, Hawana, Bhikszuka, Brahma, Brahmawidja, Brihadaranjaka, Brihadżdżabala, Czhandogja, Dakszinamurti, Darśana, Dattatreja, Dewi, Dhjanabindu, Dżabala, Dżabali, Ekakszara, Ganapati, Garbha, Garuda, Gopalatapini, Hajagriwa, Hamsa, Iśawasja, Jadżniawalkija, Jogaczudamani, Jogakundali, Jogaśikha, Jogatattwa, Kaiwalja, Kalagnirudra, Kalisamtarana, Kata (Kathaka), Katharudra, Kauszitaka, Kena, Krishna, Kszurika, Kundika, Kadgala, Maha, Mahakawja, Maitrajani, Maitreji, Mandalabrahmana, Mantrika, Mundaka Taittirija, Mutika Nadabindu, Naradapariwradżaka, Narajana, Naralamba, Narisimhatapanija, Nirwana, Paingala, Pańczabrahma, Parabrahma, Paramahamsa, Paramahansapariwradżaka, Paśupatabrahma, Pranagnihotra, Prasna, Ramarahasja, Ramatapanija, Rudrahridaja, Rudrakszadżabala, Sannjasa, Saraswatirahasja, Sarwasara, Saubhagjalakszmi, Sawitri, Sita, Skanda, Subala, Surja, Swetaśwatara, Śandilja, Śarabha, Śariraka, Śatjajana, Śukarahasja, Tarasara, Tedżobinu, Tripadwibhutimahanarajana, Tripura, Tripuratapini, Triśikhibrahmana, Turijatiwadhuta, Wadżrasuczika, Waraha, Wasua.

Najpóźniejsze upaniszady próbują wgłębiać się i rozwiązać zagadkę bytu i kosmogonii. Jadżniawalkja, który jest mędrcem, komentuje pytania oraz udziela na nie odpowiedzi różnym osobom. Dużo pytań zadaje mu Gargi Waczaknawi:

Wody są otoczone przez wichry. Co jednak otacza wichry?

Wichry są otoczone przez przestrzeń. Co jednak otacza przestrzeń?

Przestrzeń jest otoczona przez światy powietrzne. Co otacza światy powietrzne?

Światy powietrzne otaczają światy niebieskie. Co otacza światy niebieskie?

Światy niebieskie otaczają światy słoneczne. Co otacza światy słoneczne?

Są one otoczone przez światy księżycowe. Co otacza światy księżycowe?

Są one otoczone przez światy gwiaździste. Lecz co otacza światy gwiaździste?

Są one otoczone przez światy boże. Lecz co otacza światy boże?

Są one otoczone przez światy gandharwów . Lecz co otacza światy gandharwów?

Są otoczone przez światy Pradżapatiego. Lecz co otacza światy Pradżapatiego?

Są one otoczone przez światy Brahmana. Lecz co otacza światy Brahmana?

Ważne księgi systemu religijnego hinduizmu to: Purany, które są opowieściami napisanymi przez nieznanych autorów), Ramajana oraz Makabharata.

PURANY

Purany pochodzą z staroindyjskiej twórczości literackiej. Ich powstanie przypisuje się na pierwszą połowę pierwszego tysiąclecia przed naszą erą. Zawierają opisy. Legendy oraz mity, genologie dynastii królewskiej. Swego rodzaju stanowią skondensowaną encyklopedyczną wiedzę. Należą do świętych ksiąg hinduizmu. Jedne z ważniejszych tekstów puran to: Bhagawatapurana, Wisznupurana, Markandejapurana oraz Padmapurana.

Do Mahapurany należą:

Brahma-purana, najstarsza mająca numer 1
Padma - purana, dużo w niej treści winszuizmu, mająca numer 2
Wisznu - purana , przesycona wisznuizmem mająca numer 3
Śiwa - purana czyli śiwaicka mająca numer 4
Bhagawata - purana czyli wisznuicka, mająca numer 5
Narada - purana, z ideą bhakti mająca numer 6
Mrkandeja - purana, posiadająca numer 7
Agniar - purana posiadająca, numer 8
Bhawiszja - purana, posiadająca, numer 9
Brahmawaiwarta - purana posiadająca, numer 10
Linga - puranaczyli śiwaicka, mająca numer 11
Waraha - purana obejmuje treści śaktyjskie z naleciałościami wisznuickimi, mająca numer 12
Skanda - purana czyli śiwaicka, mająca numer 13
Wamana - puran czyli śiwaicka, posiadająca numer 14
Kurma - purana, posiadająca, numer 15
Matsja - purana, posiadająca numer 16
Garuda - purana, posiadająca numer 17
Brahmanda - puran zawierająca pieśni śaktyjskie, posiadająca numer 18

Purany Tamilskie należą do mniejszych czyli tak zwanych Upapuran i pisane są w języku tamilskim..

Madhusudana wyróżnia osiemnaście Upapuran : Auśanasa, Bhargawa, Brahmand, Daurwasa, Kalika, Kapila, Maheśwara, Marnawa, Maricza, Nandi, Naradija, Narasimha, Paraśara, Samba, Sanatkumara, Saura, Śiwadharma i Waruna.

Znaczna część hinduistów w pojęciach metafizycznych oraz ceremoniach bierze pod uwagę księgi przekazane w wyniku tradycji czyli smriti. Księgi te według ich wierzeń zostały spisane przez historyczne osoby, takie jak: Manu, Walmiki, Wjasa. Moją oni wypracowany autorytet, gdyż ich pisma wykazują zgodność z Wedami, chociaż występują niekiedy znaczne różnice między nimi. Do dzieł tych zaliczamy następujące eposy: Mahabharata oraz Ramajana.

Mahabharata jest to księga o Wielkiej wojnie. Powstawała ona przez 800 lat. Jej ostateczne zredagowanie nastąpiło w IV wieku naszej ery. Opisuje ona historię dwóch rodów Pandu oraz Kuru. Oprócz tego zawiera dużo pouczających poematów. Do najważniejszych z nich należy Pieśń Błogosławionego (Bhagawadgita). Błogosławion w tej księdze jest Wiszna, który na ziemię stąpił pod postacią Kriszny. Jest on Bogiem pouczającym Ardżunie. Przed walką daje mu wiele wskazówek na temat istoty boga całego świata oraz duszy. Opisane są w tej księdze również dzieje Ramy oraz jego życie. Powstawała na przełomie 400 lat. Ostatecznie redakcji dokonano jej w IV wieku naszej ery. Opisuje ona historię Ramy - bohaterskiego królewicza, który walczył wyzwolenie swojej żony. Bohatera tego uważano za kolejne wcielenie Wisznu. Poematy te wiążą ze sobą splot wydarzeń związanych z historią, filozofią oraz mitologią. Bardzo ważny dla wierzących w hinduizmie jest szósty hymn Mahabharaty. Ważność tego fragmentu może być porównywalna do chrześcijańskiego kazania na górze.

BOGOWIE

Panteon Bogów w hinduizmie jest bardzo różnorodny. Na czele jego stoją trzej bogowie Brahma, Wisznu i Sziwa. Przedstawiana jako trójca. Brahma jest posłannikiem, co stanowi o tym, że nie jest najważniejszy lecz jedynie prezentuje wyższego od niego boga i formułuje świat. Na wizerunkach bogowie Ci przedstawiani są jako Trimurti czyli jedna postać z 3 głowami. Postać symbolizuje jedność z kolei trzy głowy różne funkcje, które spełniają. Wizerunki w panteonie religii hinduistycznej przedstawiają trzech bogów oraz ich funkcję:

Brahma, który jest stworzył cały świat

Śiwa to personifikacja zniszczenia świata

Wisznu rzetelnie podtrzymuje trwanie świata.

Kult tych bogów w zasadniczych odłamach systemu hinduskiego jest dobrze rozwinięty. Brahma, Wisznu i Śiwa przedstawiani najczęściej w triadzie. Brahma to ten, który tworzy świat, z kolei Wisznu go remontuje a Śiwa dokonuje jego zakłady i zniszczenia. Brahmana jest Absolutem osobowym, w hierarchii objawia się przez bogów będących niżej. Na wizerunkach ostaje ona przedstawiany pod postacią brodatego mężczyzny, na której umieszczone są cztery głowy wraz z ramionami. Ma oblicza, które symbolizują 4 Wedy oraz 4 warny. Z kolei jego ramiona symbolizują 4 ćwiartki świata. Oprócz tego występują takie przedmioty jak: różaniec, księga oraz naczynie napełnione wodą. Każde z tych przedmiotów ma znaczenie symboliczne. Różaniec to nadzorca czasu, księga obejmuje mądrość, woda w naczyniu jest wodą z której powstało stworzenie. Brahma żyje według kolejnych cyklów odmierzanych czasem kosmicznym. Te 4 etapy noszą nazwę jug. Etap pierwszy nazwa się krita juga i brak w nim hierarchii oraz konkretnych bóstw. To okres idealny. Z kolei następne nazywane są treta, dwapara oraz kali i obrazują zniszczenia spowodowane brakiem moralności zamieszkałych go istot. Etapy te stanowią o jednym wieku, w którym pod koniec następuje degradacja. Okres ciemności jest zapowiedzią powtórnych narodzin złocistego wieku. Tysiąc dni u Brahmy oznacza jedną dobę, która kończy się unicestwieniem. Kiedy minie kolejne 100 lat płomienie ognia pochodzące od Brahmy spalą nawet jego samego. Następne 100 lat istnienia kosmosu będzie miało miejsce w myślach samego Wisznu, po czym pojawi się potem z demiurgiem. Hinduiści wierzą, że obecnie żyjemy w wieku kali juga, w którym dominuje kryzys religii oraz paw moralnych. Saraswati to żona Brahmy. Posiada bardzo liczne umiejętności związane z nauczaniem, mądrością, talentem muzycznym oraz darem wysławiania się. Wszystkie te umiejętności symbolizują różaniec, który trzyma w ręce oraz świętą rzecz. Jej 4 ręce przedstawiają 4 wymiary ludzkiego potencjału tj. umysłu, intelektu, ostrożności oraz ego. Ubrana jest w białe szaty oraz jeździ na gęsi. Jest strażniczką świata sztuki oraz nauki. Wisznu to bóg pełen przyjaźni i dobroci dla wszystkich ludzi. Przedstawiany jest zawsze na ptaku Garudzie. Przybiera on postać młodzieńca z świecącym się diamentem. Jego ptak odważne pomaga mu roznosić wiedzę. To Bóg, który ochrania trójcę. Dysponuje on 4 rękami. Pierwszej z nich ma muszlę czyli Sankhję, która oznacza głos boga. W drugiej ręce trzyma Chakarę, która symbolizuje życie pełne dobra. Z kole w trzeciej ma kwiat lotosu inaczej Padem i wyraża ona życie spełnione. Oprócz tych rzeczy Wisznu posiada Gadaczyli maczugę przypominającą o zachowaniu dyscypliny. Czciciele Wisznu sprawują dla jego kult w kolejnych wcieleniach jakie przybiera schodząc na ziemię, po to aby dbać szczególnie o jego wyznawców. Hinduiści wierzą w dziesięć wcieleń awatar. Najsłynniejszym wcielaniem Wisznu jest Krishna chwalony w Mahabharacie w części Bhagawadgicia. Inne wcielenia to: Matsja czyli ryba, Kurma czyli żółw, Narashina czyli człowiek lub lew, Wamana czyli karzeł, Parosiurama czyli bramin, Rama Budda oraz Kalkin, są w ostatnim etapie realizacji. Hindusi mają przekonanie, że Wisznu przyjdzie ponownie pod koniec tego wieku. Towarzyszy im nadzieja, że uwolni świat od zła. W kolejnych wcieleniach Wisznu przyjdzie pod postaciami zwierząt.

Żoną Wisznu, jest Lakshmi przedstawiana jest jako symbol piękna. W swoim postępowaniu jest bardzo szczodra, gdyż wiernym udziela pomocy rozdając im monety. Jest boginią szczęścia, hojności oraz czystości. Ręce jej oznaczają 4 cnoty duchowe. Kwiat lotosu jest stołkiem, na którym siedzi Lakshmi. Piękno tego kwiatu oznacza duchową prawdę. Bogini w swojej istocie jest urzekająca. Aura, która tworzy się wokół niej jest pełna duchowego szczęścia oraz duchowego zaspokojenia. Dłoń bogini jest skierowana do błogosławieństwa ludzi. Ganisz jest przy niej.

Krishna jest wcieleniem Wisznu . Przedstawiany jako ciemnoskóry młodzieniec. Znacznie odróżnia się od innych Bogów. Jego szaty mają kolor żółty. Czciciele jego znają go jako boga, który jest niszczycielem złych mocy. Krishna ma wizerunki przedstawiające jego miłość, którą symbolizuje jego gra na flecie. Często malowany jest ze swoją kochanką Radha, uważaną z a piękną pasterkę. Często występują jako Radha - Krishna i czczone są jako jedność. Para ta również ma wymiar symbolicznej miłości jaka dokonuje się między bogami oraz ludźmi. Inne wizerunki Krishny przedstawiają jego krowę, którą bardzo w dzieciństwie lubił.

Śiwa Shiva inaczej sprzyjający lub łaskawy. Jest bogiem ciekawym, gdyż wewnętrznie sprzecznym. Znany jest przez kult podłości oraz ascetyzm. Stoi na straży medytacji oraz joginów. Opiekuje się również rozrodczością (linga).Ukazuje się go jako kosmicznego tancerza, który trzyma w swoim ręku bębenek. W ten sposób nadaje rytm całemu stworzeniu w ognistym kole. Z kolei w lewej ręce trzyma ogień, który niszczy ład stworzenia.

Dewi według wierzeń hinduistów jest żoną Shivy. Należy do jednych z najpopularniejszych bogiń czczonych obecnie w Indiach. Przybiera ona dwie postacie, takie jak: Uma czyli Światłość oraz Parwati czyli Córka Góry. Dużą czcią w Indiach otaczana jest Kali. Posiada ona siłę destrukcji oraz świątynie w mieście Kaligha. Przedstawiana jest na lwie z 8 rękami symbolizującymi 8 kierunków. Oręż, która posiada moc niszczy wszelkie zło i służy do obrony czcicieli jej kultu. Nazywana jest także czarną albo boginią destrukcji.

W roku 1985 papież Jan Paweł II w trakcie swojej pielgrzymki odwiedził świątynię Kali i spotkał się w niej z wyznawcami hinduizmu.

Soma zwany również eliksirem życia. Hindusi nazywają go królem roślin, których soku uświadamia tan oświecenia jakiemu umysł jest poddany, z czym się wiąże nieśmiertelność. To jeden z najbardziej preferowanych napojów przez wedyjskich bogów. Obecnie Soma roślin jest niedostępna, gdyż znajdujemy się w wieku niewiedzy czyli kali juga. Medycyna wedyjska podaje, że organizm jest skłonny do wytwarzania Somy podczas głębokiej medytacji.

Djaus jest bóstwem opiekującym się ojcami

Mitra symbolizuje przyjaciela również partnera, a także porozumienie oraz przyjaźń. Ukazywany jest w Wedach jako jako bóg zgody i pokoju. Pochodził z grupy Aditjów, często w tekstach wedyjskich często występuje z Waruną. Był strażnikiem poszanowania transakcji i umów. Przedstawiciel łagodności i opiekuńczości w sprawowaniu władzy, powiązany ze słońcem. Waruna i Mitra są przykładem bogów, którzy przez swą stałość oraz niewzruszoność reguł panują nad całym wszechświatem. Zajmował się przywracaniem porządku. Strzegł rolników, przyjaźni oraz prawa.

Aditjowie (uwolnieni od więzów) to bogowie oraz synowie Aditi. To bogowie, którzy swoim światłem ogarniają nieskończoność w przestrzeni. Ujawniają w ludzkich postaciach. Najpierw ich liczba wynosiła sześć, potem siedem, a na końcu dwanaście. Stali na straży porządku we wszechświecie z punktu widzenia moralnego oraz wymiaru społecznego są bogami, którzy walczą ze złem. Do nich należą: Amśa, Waruna, Indra, Arjaman, Daksza oraz Mitra.

Do grupy Aditajów włączono z czasem boga Winszu. Do najważniejszych Aditajów należą Waruna oraz Arjaman. Są oni bóstwami, którzy czuwają nad małżeństwem. Sawitara z Surją to bóstwa słoneczne.

Prythiwi jest opiekunką nieżyjących oraz dzieci.

Surja jest boginią solarną oraz córką Sawitara

Waju jest bogiem wiatru

Uszak jest siostrą Ratki. Jest boginią jutrzni porannej.

Dużą rolę w hinduizmie odgrywają bogowie, którzy opiekują się światem, do nich należą:

Indra należy do najważniejszych bogów wedyjskich, bardzo często jego imię występuje w Rygwedzie, mówi się o nim, że jest królem bogów. Indra ma dwa oblicza. Z jednej strony jest wojownikiem, który włada odważnym uosobieniem, z drugiej zaś przedstawiany jest jako zawadiaka, który prowadził hulaszcze życie, nadużywając eliksiru życiaczyli somy. Przez to był bogiem mocnym. Oprócz tego nazywano go Bogiem płodności, gdyż zsyłał deszcze dające życie, posiadał w swoim ręku burzę, grom oraz błyskawicę. Potężną bronią Indara była wadźra czyli piorun. Sławę przyniosło mu zniszczenie Wryty, który w hinduizmie był demonem suszy. Jego imię w mitach zapisało się dzięki jego ogromnej sile i mocy oraz prowadzonym ascezom, które podejmował rywalizując najczęściej z mędrcami. Teksty Mahabharabaty zawierają wiele opisów dotyczących Indry. Hinduizm uważa go za ósmego stróża świata (lokapali) zaliczając go do bóstw drugorzędnych. Dzisiaj Indra to bóg grzmotu oraz deszczu.

Agni jest bogiem ognia, identyfikuje go się również z ogniem pochodzącym prosto z nieba, tj. słońcem lub błyskawicą. Dla hinduistów jest on ważnym bogiem, w panteonie zajmuje jedno z lepszych miejsc. To bóg, który blisko jest człowieka. Przewodzi mu odstraszając złe moce, nieszczęścia oraz choroby. Jest też bogiem dobrym przewodzi śmiertelnikom, opiekuje się nimi. Agni sam był ogniem, który przyjmował ofiarę od wiernych i zanosił je wedyjskim bogom, których również zapraszał oraz przyprowadzał na ucztę. Przypisywane mu cnoty mądrości i doskonałości kapłańskiej (hotar). Opisany on jest w wedyjskich tekstach oraz nieco późniejszych tekstach. W Ramajana oraz Mahabharata bóg ten traci na wartości. Podkreślają to także Wedy, które mówią o nim jako o jednym stróżu tego świata

Jama lub Yama jest hinduskim Bogiem, który zarządzał zmarłymi oraz piekłem. Wedyjski mit podaje, że Jama był pierworodnym synem Boga Wiwaswata. To pierwszy Bóg, który miał przymioty boskie jak człowiecze (w dalszym hinduizmie uważano, że Jama przybrał postać Manu). Wiwaswat ustanowił swojego syna Jamę królem nieżyjących. To opiekun południowej części świata oraz srogi bóg śmierci.

Waruna jest opiekunem Zachodu oraz zarządza oceanami i morzami, a także wodami lądowymi. Nie mniejszą rolę wykonują tutaj bóstwa zwierzęce. Rygweda zwiera ponad tysiąc pieśni aby kultywować oddawanie mi czci. Należy do najważniejszych bogów etapu wedyjskiego oraz prawedyjskiego. W czasie prewedyjskim pełnił funkcję pana kosmosu oraz stał się opiekunem kosmicznego ładu, wywoływał deszcze. Na wizerunkach przedstawiano go jako Boga, który jest wszechpotężny oraz wszystkowiedzący. Był odpowiedzialność polegała na znajomości praw natury. Wiedział kiedy słońce wędruje po niebie, kiedy następują rozdzielnie dnia oraz nocy. Był dobrze zorientowany w lotach ptasich oraz przenikał ludzie umysły poznając ich myśli. Imię Waruna oznaczało przykrywanie i było ściśle związane z niebem oraz wodą. Stał na straży potęgi zwanej rta, która miała pieczęć i odpowiedzialność aby wszystko egzystowało zgodnie z harmonią. Waruna pochodzi z assurów. Wywodzi się on z takiego okresu, gdy assurowie jako grupa była spostrzegana przez pryzmat boskich istot.

Waruna jest ściśle związany z następującymi bogami: Mitrą, Agni oraz Wrytrą, a także Somą. W całej historii systemu religijnego hinduizmu wyróżnia się następujące etapy lub inaczej fazy, w których ona się rozwijała. Każdy z tych etapów charakteryzuje się odmiennym sposobem działania poprzez, który zdobywa się zbawienie.

Charakterystycznym dla hinduizmu stało się to że, przechodząc w następny etap rozwojowy, etap wcześniejszy nie ginął zupełnie, ale przechodził w następny. Czynnikiem zespalającym wszystkie etapy stanowi odpowiednie pielęgnowanie i podtrzymywanie tradycji oraz świadomości religijnej, a także kulturowej przez kapłańskich braminów. W hinduizmie wymiar demonizmu Waruny ma swoje mocne zaznaczenie. Niejednokrotnie przedstawiano go przy ujeżdżaniu Makary, potwora żyjącego w wodzie. Jest również strażnikiem niebiańskich wód, to od niego zależy otwarcie bram nieba i zesłanie odpowiedniej ilości deszczu na ziemię. Wymierza sprawiedliwość tym, którzy łamią porządek, poprzez stosowanie srogich sposobów karania. Posiadaną przez siebie pozycję dzieli z Yamą , który jest również bogiem śmierci, ale w przeciwieństwie do niego ma władzę dawania nieśmiertelności. Władza Waruny osłabła, gdy Indra odniósł zwycięstwo nad Wrytrą, który kradł kosmiczne wody. Wydarzenie to miało miejsce podczas najazdu Arjów w starożytnych Indiach oraz z faktem zmiany bogów w panteonie. Władza Waruny została jeszcze bardziej osłabiona, gdy kult Śiwy oraz Wisznu się rozprzestrzeniał. Echo po tych wydarzeniach odbija się w bogu Ahura Mazda występujący w zoroastryjskich opisach. Współcześnie w Indiach Waruna jest bogiem wód i za to oddaje się mu część. Nankin to byk, pojazd boga Śiwy, oznacza on płodność oraz siłę. Garuga jest wierzchowiem boga Wisznu, przedstawiany jest jako człowiek, który ma skrzydła oraz ptasią głową.

Hanuman ma postać małpy. Jest niezmiernie bohaterski i wierny Ramie. W religii hinduizmu malowany jest z maczugą, która symbolizuje wielką odwagę, męstwo, a także nadzieję i mądrość. Na piersi jego widoczny jest tatuaż z wizerunkiem Lorda Ramy. Inne jego określenia to: Mahaveera czyli wielki bohater oraz Pavansuta czyli syn powietrza.

Rama to bóg, który ma duży kult w religii hinduizmu. Jest bohaterem Ramayana eposu, w którym przedstawiany jest jako wzór mężczyzny. Shri Rama jest jego ojcem. Nieco rzadziej na wizerunkach przedstawiany jest z rodziną oraz żoną Sitą a także z bratem Lakshmi.

Ganesia w wyobrażeniach hindusów, przybiera oblicze dziecka, które ma głowę słonia. Jest bogiem witalności i zdrowia. Jest rzecznikiem w trwaniu w pomyślności oraz niesie swoją pomoc podczas różnych przeciwieństw losu. Wszystkich swych czcicieli wynagradza hojnie karmiąc słodyczami oraz dając swoje błogosławieństwo. Pętla oraz wąż przedstawiane wraz z nim ukazują, że trzyma piecze nad śmiercią.

Gauri to przedstawiciel czystości oraz rygoryzmu obyczajów. Opowiadania podają, że Parvati, aby poślubić Shiva odbyła dużo pokut w tym celu poświęconych Gauri. Tak samo Sita swoje marzenia o byciu żoną Ramy oddała. Kobiety, które pragną mieć męża z licznymi cnotami czczą Gauri, aby ten im pomógł w ich odnalezieniu.

Gayatri jest czczona poprzez hymn Rig Vada, której recytowanie sprawia, że w sferze fizycznej, mentalnej oraz intelektualnej człowiek czuje się szczęśliwy.

Narayana czyli Satyanarayana to kolejne wcielenie Boga Vishnu. Hinduiści oddają mu cześć przy domowych ogniskach oraz pośród swoich przyjaciół. Wszelkie ceremonie religijne mają miejsce jeden raz w ciągu miesiąca, podczas pełni księżyca. Skanda Puran jest księgą hinduizmu, w której została umieszczona łaska Lorda. Przedstawiany jest czteroma rękami, którymi udziela ludziom swojego błogosławieństwa.

Większość hinduistów czci również święte krowy.

W religii wedyjskiej ważne miejsce zajmuje składanie bogom różnych ofiar, które wpływają na rytm całego świata. Najczęściej są to ofiary składne ze zwierząt. Przez nie wierni proszą bóstwo o przychylność wraz z nieśmiertelnością. Ołtarze poświecone w celu ofiarowania były budowane przez Ariów z cegieł, nakładając je warstwowo. Za składanie ofiar odpowiedzialny był bóg Agni. Początek jej stanowiło rozpalenie ognia świętości. Przed rozpoczęciem ceremonii j na czubku stosu drewna zawsze kładziony był liść lotosu, symbolizujący całą ziemię. Kapłańscy bramini czuwali nad właściwym przebiegiem obrzędów. Wierzenia hinduistów opierały się na tym, że każdy człowiek posiadający cnoty i żyjący według nich ma dużą szansę dostać do raju. Religia ta wymienia ich pięć. Władzę nad poszczególnymi rajami sprawują inni bogowie. Tak samo jak niebo jest podzielone na kilka rajów hinduiści wierzą, że również piekło rozgranicza dużo rewirów. W każdym panuje inny bóg oraz stosowane są różne kary w zależności od istoty danego wykroczenia. Za każde przewinienie należy odpokutować. Oprócz braminów w Indiach kult jest sprawowany także przez zwykłych wyznawców. Najczęściej przybiera on formę samotnego albo rodzinnego odprawiania. Świątynie i domy posiadają przedmioty związane z samym kultem. Często przybierane są w kapliczki i ołtarze, które mają wizerunki boga. Najbardziej znanym przedmiotem czczenia jest słup z materiału kamiennego, który przedstawia. Niemniejszą rolę odgrywają obrazy.

Kult oddawania czci w Indiach rozpoczyna się już z samego rana. Wyznawcy wynoszą o świcie swojego boga wraz z jego małżonką. Po czym następują czynności związane z myciem, wycieraniem oraz malowaniem swojego boga. Składają mu również ofiarę. Hinduiści adorują Boga poprzez wyciągnięcie rąk oraz dotknięcie nimi czoła. Nie zapominają o śpiewaniu pieśni pochwalnych oraz paleniu kadzideł a także lamp. W swojej ofierze dają Bogu również kwiaty. Ofiary krwawe przeznaczone są tylko Kali. Najczęściej są to zwierzęta domowe: bawoły, kozy oraz owce, a z ptactwa ofiarowane są koguty. Kult domowy polega na namaszczeniu przez wierzącego Boga oraz odmawianiu i medytacji kultowych modlitw.

ŚWIĘTA OBCHODZONE W HINDUIZMIE

Holi, diwali oraz dasahra to główne święta w hinduizmie. Święto holi obchodzi się na przełomie lutego i marca. Swoje pochodzenie zawdzięcza dawnym obrzędom płodności. Podczas obchodów tego święta ludzie śpiewają pieśni, posypują się wzajemnie popiołem oraz polewają się wodą. Drugie święto ciągnie się przez 4 dni. Dotyczy ono oddania czci Wisznu oraz jego żonie Lakshami. Święto diwali jest ofiarowane również dla zmarłych aby oddać im należytą cześć.

Inaczej święto to nazywane jest świętem świateł. Nazwa ta pochodzi stąd, że podczas jego obchodów w domach zapalane są lampy. Z kolei święto dasahra obchodzi się przez 9 dni i poświęcone jest ono bogini Durgi. Miesiąc, w którym je się sprawuje to września albo ewentualnie październik.

INNE ŚWIĘTA HINDUIZMU

Hinduizm ma w swoim zapleczu wiele świąt. Obchodzi się tu między innymi: diwali czyli święto świateł, kolejne to święto boga Krishny oraz święto boga Wisznu-Dżagannathy czyli Pana świata. Ceremonia oddania należytej czci Bogu odbywa się prze cały dzień. Miejscem kultu jest dom bądź świątynia. Miejsca te są dobrze przygotowane, zaopatrzone w podobizny objawionych bogów. Rano następuję budzenie bóstwa, w ciągu dnia podaje się trzy razy posiłki. Wieczorem bóstwo powraca do snu. Tutaj myje się oraz ubiera bóstwo. Dokonuje się również innych czynności związanych ze spaniem. O tej porze dnia składa się kwity, zapala kadzidła i zabawia bóstwo muzyką oraz tańcami.

ŚWIĘTE MIASTA

Elefanta czyli hindi Gharapuri to wyspa znajdująca się na zatoce Bombajskiej ( stan Maharasztra). Nazwa tej wyspy wiąże się z rzeźbą słonia, która wcześniej była na niej. Oprócz tego można tu zobaczyć zespół 7 świątyń umieszczonych skałach. Posiadają one dużą różnorodność dekoracyjną: rzeźbiarską oraz płaskorzeźbiarską. Panuje tutaj styl poguptyjski. Czas ich powstawania to ósmy i jedenasty wiek. Wtedy też panuje dynastia Silhara. Wizerunek (znajdujący się w skale) boga Śiwy Mahesiamurti to główny przedmiot oddawania czci i kultu. Obiekt ten przedstawia popiersie, na którym umieszczone są trzy twarze. W ten sposób Śiwa przejawia się trój wymiarowo. Jego lewa część ujawnia srogiego i wąsatego Śiwa Bhajrawa, środek prezentuje Bóg - Mahadewa z przydomkiem Wielki, prawa strona to objawienie Śiwy - Uma czyli żeńskiej oraz miłosiernej postaci. W świątyniach na wyspie występują wizerunki Śiwy w postaci lingamu. Świątynia Ganesia gumpha prezentuje obrzęd ślubu Śiwy oraz Parwati. Od 1987 roku świątynie znajdujące się na wyspie Elefanty zostały włączone na listę UNESCO, która traktuje je jako światowe dziedzictwo.

Elura jest miejscowością leżącą w Indiach (stan Maharasztra) posiada ona niepowtarzalny zespół 34 świątyń umieszczonych w skale.

Kajlasanatha leżąca w Elurze pochodzi z przełomu piątego a jedenastego wieku. Świątynia Śiwy czyli Pana Góry o nazwie Kajlasa - Kajlasanatha i należy do najpiękniejszych. Ufundował ją Krishna I wywodzący się z Rasztrakutów, dynastii królewskiej. Obiektu tego nie budowano lecz rzeźbiono w skale, usuwając następne warstwy materiału, który doprowadził do powstania odpowiedniego kształtu. Świątynia jest bardzo wysoka. Posiada, aż trzydzieści metrów wysokości oraz zdobniczą dekorację rzeźbiarską. Zespół ten również został wpisany na listę UNESCO jako zabytek unikalny w światowym dziedzictwie.

Wrindawana miejscowość położona w Uttar Prałeś ( stan Mathura). Jej powstanie wiąże się z lasem na której ona powstała. Położona jest piętnaście kilometrów od Matura, niedaleko autostrady noszącej nazwę Agra-Delhi. Miejscowość ta posiada dużo świątyń pochodzących ze starożytności jak i współczesnych. Organizuje się tutaj spotkania religijne. Związane są one z Kryszną i jego wyznawcami.

Waranasi (Benares) należy do najświętszych i najbardziej starych indyjskich miast. Liczy już ponad dwa tysiące lat. Waranasi leży nad Gangesem pomiędzy dwiema rzekami Waraną oraz Asi. Miejscowość ta najbardziej rozwijała się w ósmym wieku naszej ery. Jest miejscem, do którego pielgrzymują wierzący ( milion w ciągu roku). Schody, które prowadzą nad Ganges są miejscem, gdzie dokonuje się ablucji. Ablucja związana jest z rytuałem uwolnienia się od grzechów.

Puszkar jest miejscem, w którym sam Brahma dokonał inkarnacji. Wierni uznają je za wyjątkowe oraz święte pod tym względem, że właśnie tutaj zbudowana jest jedyna świątynia boga Brahmy w Indich.

leży w północnych Indiach nad rzeką o nazwie Ghaghra, która jest dopływem rzeki Ganges. Mieszka w niej około czterdzieści tysięcy mieszkańców. Historia tego miasta jest bardzo bogata. W czwartym wieku przed naszą erą stała się stolicą królestwa Kosala. Z kolei w czwartym wieku naszej ery przeszła jako stolica we władanie państwa Guptów, później znajdowała się pod zwierzchnictwem sułtana delhijskiego. Od szesnastego wieku przeszła w ręce Mongołów, a od 1856 roku dostała się pod panowanie brytyjskie

Ajodhja należy do miast świętych w Indiach, jest zarzewiem wielu konfliktów między mułzołmanami a hinduistami. Przyczyna sporów stał się zbudowany w 1528 meczet muzołmański noszący nazwę Babri Masdżid. Meczet ten stanął na miejscu, w którym urodził się bóg Rama.1853 był rokiem, w którym wybuchły znaczne spory na tle religijnym. W wyniku czego został wprowadzony podział, który powalał wyznawcom obu religii wchodzić na sferę świętego obszaru. W 1984 roku powstał komitet wyzwolenia na czele z Lal Kriszną Advani ( ówczesnym wicepremierem). Komitet ten wywołał negatywne skutki w postaci zburzenia meczetu ( 1992 rok) dokonał tego ponad dwutysięczny tłum Hindusów, a to z kolei wywołało nienawiść u muzułmanów, przybierającą postać odwetu.

Mathura to miejsce pielgrzymowania wiernych. Jest ona położona nad rzeką Ganges. Spotykają się tam czciciele Wisznu. W Matura urodził się Krishna jako ósme wcielanie Wisznu.

Haridwar, w tym miejscu obchodzone są wielkie imprezy oddające cześć Krishnie, tzw. KhumbaMela. Sięgają one swoją liczbą ponad kilka milionów. Mieszkańcy tego miejsca, w każdy dzień sprawują kult poprzez składanie ofiar w postaci ognia oraz kwiatów okolicznej rzece Ganges. Występuje tutaj również wielki, bo mierzący kilkadziesiąt metrów posąg Shivy.

Dwarka leżące w stanie Gudżarat, to miejsce, w którym Krishna przeżył kilka ostatnich lat swojego życia.

ŚWIĘTE MIEJSCA ODWIEDZANE PRZEZ WIERNYCH:

Czatur dhama' są to 4 najbardziej uważane przez hinduistów miejsca święta. Odwiedzane przez wiernych pielgrzymów z całego państwa. To miejsca, gdzie bogowie mają swoje siedziby. Symbolizują cztery kierunki świata.

Badrinath - miasto znajdujące się w północnej części Indii (Uttar Pardesz). Pielgrzymi religii hinduistycznej czczą to miejsce już od dwóch tysięcy.

Puri to miasto oraz port leżące w części wschodnich Indii (Zatoka Bengalska). Zamieszkuje je 147 tysięcy ludzi. W miejscowości tej znajduje się Śri Mandir czyli Czcigodna Świątynia ofiarowana jest ona na cześć boga Dżagamagdy. Należy do ważnych i głównych ośrodków spotykania się wyznawców hinduizmu. Świątynia tą obsługuje sześć tysięcy kapłanów, a na jej terenie rozmieszczone są mniejsze świątynie. Ich liczba dochodzi do 70.

Rameśwaram leży w południowej części Indii. Jest wyspą znajdującą się na Oceanie Indyjskim. Zamieszkuje ją około 30 tysięcy mieszkańców . Od lądu rozgranicza ją kanał Pamban, którego długość sięga 25 kilometrów, a szerokość mieści się w granicy od 1,5 do 15 kilometrów. Na wyspie tej zbudowany jest zespół świątyń Śiwy oraz jego żony Parwati. Kompleks ten rozpoczęto budować już w szesnastym wieku.

SIEDEM RZEK ŚWIĘTYCH, TZW. SAPTASINDHAWA'

Ganges czyli hindi Ganga jest rzeką, która przepływa przez dwa państwa Indie oraz Bangladesz. Jej wpadające wody mieszczą się w Zatoce Bengalskiej, która stanowi pewien fragment Oceanu Indyjskiego. Ma 2700 kilometrów długości i 1125 tysięcy powierzchni dorzecza.

Godawari rzeka położona w centrum Indii. Posiada 1448 kilometrów długości oraz 313 tysięcy kilometrów dorzecza. Rzeka ta ma swoje u źródło w zachodnich górach Ghata. Przepływa przez: Półwysep Indyjski, Wyżynę Dekan oraz Ghaty Wschodnie. W fazie końcowej przybiera kształt delty. Zatoka Bengalska zbiera jej wody

Indus rzeka przez Chiny, Indie oraz Pakistan. Swoje źródło ma w górach Kajlas w miejscowości Transhimalajach. Jej długość sięga 3180 km. Jest ona zalążkiem najstarszej starożytnej cywilizacji, której też dała nazwę. Wyznawcy hinduizmu nazywają ją rzeką świętą. Jest również jedną z najpopularniejszych rzek na świecie imponuje swoją długością i tradycją.

Jamuna rzeka znajdująca się w części północnej Indii. Wpada do rzeki Ganges.

Źródło swoje ma w Himalajach, a uchodzi w Allahabad. Swoja długością sięga 1370 kilometrów. Z kolei cała powierzchnia dorzecza wynosi 351 tysięcy. Rzeki, które wpadają do Jamuny to Ćambal, Betwa po prawej stronie oraz Delhi, Agra i Allahabad po lewej stronie. Zaliczana jest do świętych rzek hinduizmu czyli, tzw. Saptasindhawa.

Kawern jest rzeką mającą swoje koryto w Azji oraz w Indiach. Jej długość to 764 kilometrów. Z kolei powierzchnia dorzecza ma 72,5 tysięcy kilometrów. Płynie przez następujące krainy: wyżynę Dekan poprzez Gachy Zachodnie oraz Wybrzeże Koromandelskie ku Zatoce Bengalskiej. Również i ona zaliczana jest do jednych ze świętych rzek hinduizmu. Oprócz tego stanowi ważny ośrodek dla pielgrzymujących wiernych.

Narbada indyjska rzeka, posiadająca długość około 1300 kilometrów oraz 98 tysięcy kilometrów. Swoje źródło ma w Majka, górach indyjskich. Jej koryto rozmieszczone jest pomiędzy Windhja oraz Satpura. Płynie często zmieniając szerokość i głębokość. Wpada do Zatoki Kambajskiej, która znajduje przy Morzu Arabskim. Jest świętą rzeką hinduizmu.

Saraswati jest to rzeka znajdująca się zachodnie części Indii. Położona niedaleko dzisiejszej granicy Pakistanu ( stan Gudźarat ). Leżała na wschód od Indusu. Obecnie jest rzeką, która wyschła. Swoje źródło miała u podnóża lodowca gór Himalajów a ujście w wodach Morza Arabskiego. Obecnie w tym miejscu występują Rann Kutch, które są bagnami. To teren sporny między Pakistanem a państwem Indyjskim.

Rozmiary jej szerokości sięgały od trzech do dziesięciu kilometrów. Prawdopodobnie rzeka wyschła na skutek ruchów tektonicznych, jakie miały miejsce na ziemi i to one mogły wywołać poważne zmiany w korycie powodujące przyjęcie wód Saraswati przez najbliższe rzeki.

Obecnie w Indiach znajduje się rzeka Saraswati. Jest ona mniejsza od pierwotnej jej poprzedniczki. Dzięki niej zasilane są bagna. Nad brzegami tej rzeki wybudowano dużo osiedli, które są nośnikami kultury wedyjskiej inna nazwa to Harapa, pochodząca od nazwy własnej ośrodka znajdującego się nad Saraswati.

Dzisiejsi badacze zakładają teorie, że wyschnięcie Saraswati spowodowało zanik kultury wedyjskiej na tych terenach, która migrowała w związku z tym faktem na południe. Żadne dotychczasowe przeprowadzenie badań nie dało 100% pewności co do tego jak rzeka Saraswati oraz jej koryto było ułożone.

Miejsca święte, które mają powiązanie z kultem rzek:

Gangotri, które według legendy było miejscem Ganga czyli bogini schodzącej na ziemię pod formą rzeki. Faktem jest to, że rzeka Ganges ma swój początek 18 kilometrów dalej w Garhwal czyli obecne tereny indyjskie.

Allahabad jest miejscem, w którym łączą się Ganga oraz Jamuna. To rzeki uznawane za święte w hinduizmie. Leży w północnych Indiach. Jest również miastem, gdzie świętuje się Kumbha Mela.

Do najbardziej znanych świątyń można zaliczyć: Banke-Bihari, Dźaipur ,Gowindadźi ,Madan Mohan, Radha Vallabh, Rangadźi, Śri Kryshna-Balarama. Święci wisznuizmu pochowani są w specjalnych grobowcach, tzw. samadhi

Metempsychoza pierwsze wzmianki na jej temat zaznaczone są w Brihadaranjaka oraz w Upaniszadach. Związana jest z teorią dobrych oraz zadośćuczynienia złych uczynki zrobionych podczas swojego ziemskiego życia. To zasada, która polega na nieustannych narodzinach części świadomości samego człowieka czyli samsary, na którą ma wpływ karma, polegająca na przeżywaniu dobrych oraz złych czynów.

SANSKRYT

Sanskryt - jest literackim językiem używanym w starożytności, później w średniowieczu, a obecnie w dzisiejszych Indiach. Wywodzi się z grupy języków indoaryjskich, które pochodzą z indoeuropejskich języków. W powszechnym przekonaniu jest ona językiem martwym tak jak łacina w Europie. Ale mimo tych przekonań istniej grupa osób, która nadal używa tego języka uznając go za język ojczysty. Służy on jeszcze jako język do odprawiania uroczystości religijnych. Język ten próbuje się poddać rewitalizacji na zasadzie tworzenia neologizmów, mających na celu uwspółcześnić terminy. Od 1949 roku konstytucyjnie został uznany za język narodowy Indii.

ŚMIERĆ W WIERZENIACH HINDUISTÓW

Hindusi wierzą, iż w momencie śmierci umiera tylko ciało, natomiast duch (atman) wielokrotnie wciela się w kolejne ciała, póki nie osiągnie mokszy - czyli wyzwolenia z tego cyklu ciągłych narodzin i śmierci

(i kolejnych narodzin).

Gdy umiera hindus należy podać mu wodę z rzeki Ganges (jest to święta rzeka dla wyznawców tej religii) i zachęcać go, by wymawiał imię Boga, gdyż wtedy dusza dozna spokoju.

Po śmierci ciało zostanie umyte i przebrane w nowe szaty. Każdy dorosły krewny zmarłego przechodzi teraz w czas rytualnego skalania, trwającego 10 dni. Mężczyźni, należący do rodziny przygotują nosze z kijów bambusowych, na którym położą ciało. Następnie przykryją je nowym i białym całunem, a także czerwonymi kwiatami, przymocowanymi do noszy.

Jak każe tradycja - najstarszy lub też najmłodszy syn będzie poprzedzał kondukt żałobny, niosąc płonące węgle w naczyniu z gliny. Kondukt będzie zmierzał do brzegu najbliższej rzeki.

W hinduizmie pali się ciała swoich zmarłych. Wyjątki stanowią ciała bardzo małych dzieci oraz sannjasinów - wędrownych, żebrzących ascetów, którzy dobrowolnie wyrzekli się świata - te ciała są grzebane.

Po zbudowaniu stosu, położeniu na nim ciała zmarłego, jego syn wypełnia swój religijny obowiązek

i podpala stos. W tym samym czasie kapłan recytuję mantrę, która ma za zadanie uświęcić ogień. Kolejnym etapem jest obchodzenie przez syna zmarłego trzy-, pięcio-, albo siedmiokrotnie stosu wraz z płonącą głowiną.

Niekiedy w glinianym naczyniu wydrąża się mały otwór i napełnia się go wodą. Syn zmarłego w czasie obchodzenia stosu zaznacza kroplami wody linię graniczną, która ma uniemożliwić duszy powrót na ziemię.

W momencie gdy w płomieniach zacznie pękać czaszka zmarłego, uczestnicy pogrzebu idą kąpać się

w rzece, a następnie wracają do domów. Dalszą opiekę nad zmarłym pozostawiają pracownikom terenów kremacyjnych. Na trzeci dzień po kremacji zbiera się popioły, a po dziesięciu dniach, albo później - rozsypuje się je nad świętą rzeką.

TRZY HINDUIZMY

Współcześnie wyróżnia się trzy prądy w hinduizmie: wisznuizm, śiwaizm i śiaktyzm. Każdy hindus zgodnie ze swoją wielopokoleniową tradycja wyznaje którąś z tych odmian hinduizmu.

Co je różni? Bardzo wiele - obiekt kult, pogląd na istotę wiary, a także sposób osiągnięcia zbawienia.

Najwięcej wyznawców śiwaizmu spotyka się w Kaszmirze i w Tamilnadze, a śiaktyzmu w Bengalu i Asamie.

Każdy wisznuita maluje sobie na czole znak, który składa się z trzech linii - jedna jest pionowa i czerwona, a dwie- lekko ukośne i białe. Łącza się u nasady nosa. Niekiedy wisznuita ma na szyi długi różaniec zrobiony z czarnych nasion o wielkości orzecha. A gdy uczestniczy w pielgrzymce niesie trąby i gongi. Czasem obiektami ich czci są małpy, a także drapieżne ptaki i kobry.

Śiwaici noszą przymocowaną do włosów, lub noszoną w formie wisorka na szyi. Linga (lub lingam) to pionowo ustawiony słup zaokrąglony u góry na podstawce odprowadzającej wodę z rytuałów obmywania charakterystycznych dla liturgii hinduistycznej. Jest to oprócz wierzchowca Śiwy (którym był byk Nandin) główny przedmiot ich czci.

Bardzo popularny jest również kult Bogini Matki. Łączy się go często z praktykami, które określa się jako siaktyczne lub tantryczne. Siakti (moc) to personifikacja energii boga pod postacią żeńską. Ten kult małżonki boga Śiwy posiada wielu zwolenników. Dzisiaj występują jego dwa aspekty: jeden jest dobroczynny, a drugi budzący grozę. W tym pierwszym bogini nosi imiona Gauri, Uma, Parwati, a w drugim Durgi, Kali, Ćamunda.

Co to są praktyki tantryczne? Otóż tantryzm to nie religia, czy filozofia, ale raczej metoda, która poprzez doskonalenie siebie ma doprowadzić do tego, by utożsamić się z najwyższym bytem (który jest trascendentnym bóstwem i kosmosem). Tantra to raczej system nauk i ceremonii, również pism, które o tym traktują.

Tantryzma ma wiele odmian. Oczywiście hinduistyczną, buddyjską, ale także dżinijską.

Tantryzm to odpowiednie techniki i rytuału, dzięki którym doskonali się ciało i duch. Doprowadza to również do oczyszczenia, np. praktykując jogę, która ma również wpływ na umysł.

Dużą rolę odgrywa również medytacja. Pomaga w tym wypowiadanie świętych zgłosek, które manifestują bóstwa (mantra). Najczęściej jest to om (aum), ma ona jednak wiele znaczeń. Najczęstsze to:"a" to symbol Śiwy, "u" to siakti, a "m"- to wszelkie stworzenie. Według hindusów mantra jest kondensacją energii lub mocy bożej. Poprawne jej wypowiadanie wzbudza siłę, która pozwala praktykującemu osiągnąć identyfikację z bogiem.

Nie można hinduizmu jednak nazwać religią. To raczej zbiór różnych religii i wielu norm zachowanie między ludźmi. Hinduizm to raczej sposób życia duchowego hindusa.

HINDUIZM A CHRZEŚCIJAŃSTWO

Przyjęta przez Sobór Watykański II w 1965 roku Deklaracja o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich (Nostra Aetate) nadała nowy impuls relacjom między kościołem katolickim a hinduizmem. Oto co ta deklaracja mówi o hinduizmie: Tak więc w hinduizmie ludzie badają i wyrażają boską tajemnicę poprzez niezmierną obfitość mitów i wnikliwe koncepcje filozoficzne, a wyzwolenia z udręk naszego losu szukają albo w różnych formach życia ascetycznego, albo w głębokiej medytacji, albo w uciekaniu się do Boga z miłością i ufnością.

Papież Jan Paweł II wielokrotnie wypowiadał się na temat wielu wartości hinduizmu, takich jak asceza, medytacja, pokój wewnętrzny, samooczyszczenie, altruizm, czy miłość i zrozumienie dla wszystkiego. Przez cały swój pontyfikat mówił, iż jesteśmy dziećmi jednego Boga i oddawał hołd Temu, który "rozsiewa nasiona Słowa (semina Verbi) obecne we wszystkich religiach."

Co roku Papieska Rada ds. Dialogu Międzynarodowego w święto Diwali (które jest świętem świateł, zwycięstwa światła nad ciemnościami, dobra nad złem) przekazuje wyznawcom hinduizmu swoje przesłanie. Podkreśla w nim m.in. wspólne dążenia obu religii do zaniechania przemocy i przypomina o powszechnym braterstwie.

Wiele organizacji chrześcijańskich popiera ten dialog między religiami i obejmuje go swoją modlitwą

i akcjami społecznymi.

Podsumowanie

Generalnie kultem hinduistycznym jest ten, który zgadza się poniższymi tezami:

Liczba bogów jest nieskończona, wszyscy oni jednakże są emanacjami(wcieleniami) Boga wszelkiego początku - Brahmy. Brahma jest wieczny, ale jego wcielenia wciąż rodzą się i giną, a potem przekształcają się w następne wcielenia.

Każda istota żywa (nie tylko człowiek) posiada swoja indywidualna duszę. Między duszami istot substancjalnie nie ma żadnej różnicy.

Dusze uczestniczą w procesie reinkarnacji. Ciągłej i nieskończonej wędrówce przechodzenia po śmierci w jakieś inne ciało.

Dusze i ciała tworzą hierarchię bytów. Dobry uczynek jest wynagradzany przesuwaniem się w cyklu reinkarnacji w górę, a zły uczynek powoduje spadek w dół.

Na szczycie hierarchii można przerwać cykl reinkarnacji - stopić własną duszę bezpośrednio z Brahmą, albo z którymś z jego wcieleń. Jest to ostateczny cel każdego hinduisty.

Z założeń tych wynika etyka hinduistyczna, także wspólna dla wszystkich kultów hinduistycznych. Występują w niej pojęcia takie jak: karma, dharma, kasta i obejmuje ona swym zasięgiem nie tylko ludzi ale także wszelkie istoty żywe.

W ciągu wieków w hinduizmie nie było żadnej władzy doktrynalnej, co sprzyjało pojawianiu się dużej rzeszy reformatorów.

Hinduizm należy do najstarszych oraz najbardziej wieloaspektowych systemów religijnych na całym świecie. Mimo tego nosi cechy religii, która żyje a co więcej potrafi zaskoczyć tym, że do jej grona włączają się wciąż nowi wyznawcy. Przykładem ekspansji hinduizmu na inne terytoria stała choć wolnej stał Nepalu. Należy on do krajów himalajskich. Porównywalnie do buddyzmu pochodzącego z Tybetu, hinduizm również stał się obecny na co dzień w życiu hinduistów. To on stanowi kwintesencję oraz wskazówkę dla działania i wypływających z niego dobrych uczynków. To co cechuje Hinduizm to, tzw. pojemność czyli uzdolnienie wyrażające się przyswajaniem idei oraz wierzeń, które niekiedy wydawać mogą się przeciwstawne, np. obecna od dawna kastowa sytuacja społeczna. Do nich zaliczamy warny i również kasty. Różnorodność doktryn przejawiająca się w tekstach sakralnych pod postacią ksiąg świętych dla Hinduizmu. Oprócz tego księgi takie jak Wedy, brahmany czy upaniszady były inspiracją dla powstawania szeregu komentarzy.

Całe mnóstwo kultów, rozbudowane zwyczaje, regionalna różnica w wierzeniach wśród wyznawców, obywatelska stratyfikacja oraz bardzo różnorodna tradycja filozoficzna, na której oparł się hinduizm doprowadził do tego, że trudno go objąć w jakiekolwiek ramy. Cechą charakterystyczną jest to, że nie posiada założyciela, jej rozwój trwał poprzez kilka tysięcy lat, gdzie zmieszane kultury i tradycje głęboko odbiły się na niej. Nie istnieje też w tym systemie "credo" czyli bezsporna oraz niewątpliwa doktryna.

Hinduizm ma miliard wyznawców, którzy generalnie zamieszkują subkontynent indyjski ( oczywiście oprócz Indonezji oraz obszarów, na którym żyją emigranci z Indii). W latach sześćdziesiątych poprzedniego stulecia duchowość indyjska stawała się coraz bardziej modna dla ludzi z innych kontynentów ( Europa, Ameryka). Ludność z całego świata zaczęła nadciągać na tereny Indii, odbywając w miejsce szczególnie święte dla hinduizmu pielgrzymki. Przejawem rozprzestrzenia się tego systemu jest choćby ruch Hare Kryshna, mający swoich zwolenników również w Polsce. Powstaje tutaj pytanie, czy hinduistą może stać się człowiek, który się nim nie narodził? Znaczna część Hindusów stwierdzi, że nie. Poznawanie praktyk i doktryn oraz ścisłe sympatyzowanie z nią jest przedmiotem działań wielu jej miłośników.