Rozmówca A.: Kto wie kiedy wprowadzono w Polsce chrześcijaństwo?
Rozmówca B.: Przecież każdy zna odpowiedź na to pytanie- było to w roku 966 kiedy książę Mieszko pierwszy przyjął chrzest.
Rozmówca C.: Nie wszyscy jednak wiedzą o tym, że już niemal sto lat wcześniej rozpoczęła się chrystianizacja południowej części kraju, prawdopodobnie według obrządku wschodniego.
Rozmówca B.: Wiadomo mi o tym, jednak te zabiegi trwały bardzo krótko i właściwie nie pozostawiły po sobie trwalszych śladów.
Rozmówca D.: Co właściwie oznacza słowo chrystianizacja?
Rozmówca C: Chrystianizacja to wdrożenie wiary chrześcijańskiej w narody i społeczeństwa pogańskie. Dzieje się to przez chrzest, nauczanie doktryny zasad etyki głoszonych przez Chrystusa. Jednocześnie chrystianizacja- niesienie innym ludom wiary Jezusa jest nakazem każdego prawdziwego chrześcijanina.
Rozmówca D.: Rozumiem o czym mówisz. Chrystianizacja tworzącego się państwa Polskiego rozpoczęła się od chrztu Mieszka, jego dworu i drużyny w roku 966. Po dokonaniu tego aktu Polska bardzo zyskała politycznie na arenie międzynarodowej- m. in. książę Mieszko I zacieśnił przyjacielskie kontakty z cesarzem Ottonem I, było to możliwe dzięki dość szybkiemu wytrzebieniu kultów pogańskich.
Rozmówca A.: Sytuacja polityczna wymuszała dokonywanie masowych chrztów. Już w dwa lata po przyjęciu chrześcijaństwa państwo Polskie pozyskało własnego biskupa, niezależnego od biskupstw niemieckich lecz wprost od samego papieża. Jednak przeszkody jakie stawiał saski Kościół spowodował, że dopiero męczeńska śmierć świętego Wojciecha i starania Bolesława Chrobrego spowodowały, że Polska uzyskała samodzielne biskupstwo kościelne w Gnieźnie.
Rozmówca B.: Fundatorami pierwszych kościołów byli Mieszko I oraz jego syn Bolesław Chrobry. Budowano je w większych ośrodkach tzw. grodach, w większości w południowej i zachodniej części kraju. Bardzo surowo przestrzegano też aby nowowprowadzone prawa kościelne były respektowane, często uciekano się w tym względzie do przemocy i tak np. za nie przestrzeganie postu groziła kara wybicia zębów.
Rozmówca C.: Aparat kościelny finansowany był przez władcę, który na rzecz obsługi kościołów oddawał całe leżące w pobliżu osady. Powiązania arystokracji i Kościoła pogłębiły się w drugiej połowie XI wieku, kiedy to powstawały pierwsze indywidualne fundacje klasztorów, kościołów i oratoriów. Powstanie tych fundacji w połowie XIII wieku osiągnęło znaczną liczbę pozwalającą na zapewnienie ludności opieki duszpasterskiej. Było tak wszędzie za wyjątkiem może ściany wschodniej królestwa Polskiego, która dość dzika, dodatkowo niszczona była przez najazdy tatarskie.
Rozmówca D.: W czasie niedzielnego nabożeństwa uczono ludność większości podstawowych modlitw takich jak: Ojcze Nasz, Credo czyli Wyznanie Wiary, Zdrowaś Mario i Spowiedzi Powszechnej, która wówczas zaczynała się od słów: Kajam się. Ucząc tych podstawowych tekstów szczególnie zaznaczano prawne skutki odstępstwa od wiary, według panujących wówczas średniowiecznych wzorców, podkreślano np. pokutę jako nieodłączny skutek grzechu.
Rozmówca A.: Do XIV wieku rzadko kiedy w czasie mszy mówiono kazania. Przyczyną tego, podobnie jak w innych krajach Europy były braki odpowiedniego, wyedukowanego duchowieństwa. Dopiero około połowy XIII wieku rolę głosicieli kazań zaczęli przejmować zakonnicy franciszkańscy i dominikańscy. Wszystko to spowodowało, że naród Polski już pod koniec XIII wieku był zaznajomiony z chrześcijaństwem mniej więcej na takim samym poziomie jak społeczeństwa innych krajów europejskich.
Rozmówca B.: Wprawdzie we wczesnej fazie średniowiecza musiano jeszcze rozprawiać się z postępująca gdzieniegdzie laicyzacją i pewną ilością pogańskich przeżytków, jednak nie było zjawisko na masową skalę- jak czasami się to przedstawia.
Czy ktoś jest w stanie podać nazwisko osoby najbardziej zasłużonej w dziejach polskiego chrześcijaństwa?
Rozmówca D.: Oczywiście jest to Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II!
Rozmówca B.: Tak jest. Karol Wojtyła przyszły Ojciec Święty przyszedł na świat w Wadowicach 18 maja 1920 roku. Opisując jego osobę należy także wspomnieć, że był także wybitnym teologiem i filozofem.
Rozmówca C.: W roku 1938 rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, na kierunku polonistyka. Później gdy wybuchała II wojna światowa pracował jako robotnik w krakowskich kamieniołomach, a od 1941 uczył się w tajnym seminarium duchownym, które ukończył w roku 1946.
Rozmówca D.: Wtedy też przyjął święcenia kapłańskie. Przez dwa kolejne lata 1946- 1948 studiował w Rzymie na Uniwersytecie św. Tomasza z Akwinu. W 1954 zaczął wykładać na wydziale teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, na wydziale filozoficznym. W 1956 roku został kierownikiem KUL- owskiej Katedry Etyki.
Rozmówca A.: Dalsze szczeble kościelnej kariery to stanowisko biskupa (w 1958 roku) i arcybiskupa metropolity krakowskiego (w 1963 roku). W tym czasie uczestniczył w obradach II Soboru Watykańskiego. W 1967 zostaje mianowany przez papieża kardynałem, wykonywał także pracę na stanowisku przewodniczącego episkopatu Polski do spraw nauki katolickiej oraz kieruje radą naukową episkopatu.
Rozmówca B.: W swoich pismach filozoficznych Karol Wojtyła zajmuje się przede wszystkim zagadnieniami związanymi z człowiekiem: etyką - "Zagadnienie podmiotu moralności" z 1991; antropologią filozoficzną- "Osoba i czyn" z 1969 roku; istota miłości małżeńskiej- publikacja pod tytułem "Miłość i odpowiedzialność" z roku 1960.
Rozmówca C.: Zajmowały go tez problemy teologiczne, co ujawnia się jeszcze w czasach krakowskich w tekście "U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II" z 1972 roku. Temat kontynuował po wyborze na stolicę Piotrową: encykliki Redemptor hominis z 1979, Dives in misericordia z 1980, Dominum et Vivificantem 1z 986, Veritatis splendor z 1993, Evangelium vitae z 1995. Jako papież często też podejmował tematykę społeczną- encykliki Laborem exercens z 1981, Sollicitudo rei socialis z 1987, Centesimus annus z 1991 oraz inne dokumenty papieskie takie jak adhortacje Familiaris consortio z 1981 i Christifideles laici z 1988.
Rozmówca D.: Okres pontyfikatu Jana Pawła II to także wielkie otwarcie się papiestwa na dialog- zarówno ten międzychrześcijański jak i ponadwyznaniowy.
Osoba 2.: Owocem tego są bardzo częste podróże apostolskie - odbył ich w sumie ponad 100; pośrednictwo w międzynarodowych konfliktach; modlitwy odprawiane razem z duchownymi innych wyznań, szczególnie te, w których modlono się o pokój na całej ziemi, coroczne orędzia Jana Pawła II wygłaszane z okazji Światowego Dnia Pokoju.
Rozmówca A.: Dla rodaków Jana Pawła największe znaczenie miały oczywiście jego podróże apostolskie jakie odbywał do ojczyzny. Było ich osiem: w roku 1979, 1983, 1987, 1991, 1995, 1997, 1999 i 2002.
Rozmówca B.: Wartym zapamiętania dziełem Jana Pawła II jest też jego książka pt. "Przekroczyć próg nadziei" z 1994 roku, stara się w niej przekazać w jasny i czytelny sposób stanowisko Kościoła w temacie wielu współczesnych problemów. Poruszanym tutaj tematem jest także wyśnienie i dowiedzenie słuszności zasad etycznych obowiązujących w Kościele Katolickim.
Rozmówca C.: Inne sukcesy Jana Pawła II to reforma prawa kanonicznego, dokonana w roku 1984, wydanie Nowego Katechizmu Kościoła Katolickiego w 1992 roku. A także prace nad ulepszeniem funkcjonowania kurii Rzymskiej oraz wiele beatyfikacji i kanonizacji..
Rozmówca D.: Papież Jan Paweł II był także poetą. Zanim został papieżem publikował głównie pod pseudonimem Andrzej Jawień, pisał wiersze, dramaty- takie jak często wystawiane a nawet ekranizowane "Przed sklepem jubilera", czy poświęcony życiu brata Alberta "Brat naszego Boga". Był tez autorem poematów medytacyjnych o tematyce filozoficznej.
Rozmówca A.: W maju 1981 dokonano nieudanego zamachu na Jana Pawła II, zamachowcem okazał się turecki przestępca Ali Agca, do dziś nie udało się jednak jednoznacznie ustalić kto był tego zamachu zleceniodawcą. Papież mimo, że ciężko ranny powrócił do zdrowia, swoje cudowne ocalenie przypisując cudownej interwencji Matki Boskiej.
Rok 1993 to odznaczenie Jana Pawła Orderem Orła Białego - najwyższym polskim odznaczeniem.
Rozmówca B: Spośród wielu wartych zapamiętania pielgrzymek warto też wymienić tą z 1997 roku, gdzie uczestniczył w obradach Kongresu Eucharystycznego; czy rok późniejszą podróż na Kubę- państwo podlegające totalitarnemu zniewoleniu.
Rozmówca D.: Teraz jeszcze kilka informacji o Kościele Polskokatolickim. Wiele osób zapewne nawet nie wie że taki istnieje. Jest to jedna z polskich organizacji wyznaniowych, utworzona w roku 1951 za sprawą usamodzielnienia się od Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego.
Rozmówca A.: Jeśli chodzi o doktrynę właściwie nie różni się od Kościoła Katolickiego. Pod względem organizacyjnym najwyższą władzę sprawuje tu Ogólnopolski Synod, realizuje ją Rada Kościoła. Kościół posiada także własnych biskupów i rady diecezjalne
Rozmówca B.: Kościół Polskokatolicki liczy sobie trzy diecezje: krakowską, wrocławska i warszawską, należy do Polskiej Rady Ekumenicznej, a także światowej organizacji skupiającej wyznania chrześcijańskie. Obecnie tworzy go około 52 tysiące wiernych.
