W kontaktach społecznych człowiek często jest przedmiotem różnego rodzaju oddziaływań które mają na celu wywarcie wpływu na jego zachowanie. Niejednokrotnie partnerzy interakcji społecznych próbują zanegować prawo drugiej osoby do podejmowania określonych decyzji czy wygłaszania określonych poglądów.
Aby zachować prawo do stanowienia o sobie, aby uchronić się od wpływu innych na to, co robimy i myślimy należy przestrzegać kilku prostych zasad.
Jedną z ważniejszych umiejętności jest umiejętność przyjmowania i akceptowania komplementów. Jeśli przyjmujemy je ze spokojem, jeśli nie staramy się zaprzeczać im to jednocześnie wysyłamy komunikat, że mamy wysokie poczucie własnej wartości. Wysyłamy również komunikat , że raczej nie będziemy podatni na oddziaływania niosące ze sobą treść, że jeśli czegoś nie zrobimy czy na coś się nie zgodzimy to przestaniemy być wartościowymi osobami.
Równie istotne jest odpowiednie traktowanie komunikatów które zawierają w sobie elementy oceny naszej osoby. Komunikaty takie powinniśmy traktować jako czyjąś subiektywną opinię a nie jako obiektywną prawdę na nasz temat. Bardzo istotne jest aby umieć pohamować pojawiającą się niemal automatycznie w odpowiedzi na takie komunikaty reakcje obrony. Raczej nie należy wdawać się w dyskusje czy podejmować próby zaprzeczania bo najczęstszym wynikiem takiej reakcji jest jałowa dyskusja albo kłótnia.
Można natomiast wyrazić opinię, że dany komunikat traktujemy jako opinię partnera interakcji i że sami mamy inne zdanie w danej kwestii. Np. rozumiem, że według ciebie zachowałem się głupio ale ja tak nie sądzę.
Sprawa trochę się komplikuje jeśli partner interakcji nie wyraża krytyki pod naszym adresem bezpośrednio a robi to w formie aluzji. Można powiedzieć, że krytyka w postaci aluzji jest pewnego rodzaju grą. Ponieważ krytyka nie jest wyrażona wprost to oficjalnie pozostajemy z partnerem interakcji w dobrych stosunkach. Niby nic się nie dzieje, niby wszystko jest w porządku. Ale nie do końca - jesteśmy bowiem obciążeni zarówno treścią krytyki jak i podejmowaną grą pozorów. Najlepszym sposobem na krytykę aluzyjną jest skłonienie partnera interakcji do wyrażenia krytyki wprost albo też można samemu rozszyfrować aluzję i poprosić o potwierdzenie interpretacji.
Oprócz wspomnianej wyżej umiejętności przyjmowania komplementów bardzo ważna jest też umiejętność przyznawania się do popełnianych błędów. Przyznanie się do błędu stawia nas w pozycji równorzędnej wobec partnera. Jeśli natomiast szukamy jakiś wymówek, staramy się zrzucić odpowiedzialność za błędy popełnione ewidentnie z naszej winy wytwarzamy skośną relację pomiędzy nami a partnerem interakcji. Relacja zaczyna przybierać kształt: oskarżony - oskarżyciel. Umiejętność przyznania się do błędu pozwala nam zachować szacunek do samych siebie a także pomaga nam zyskać szacunek innych.
Aby radzić sobie z próbami wywierania wpływu przez innych na nasze zachowanie możemy również stosować takie techniki jak przymglenie, technikę małego księcia czy technikę zdartej płyty. Pierwsza z wymienionych technik jest pomocna wtedy gdy musimy sobie poradzić z krytyką opartą na faktach. Technika ta polega na tym , że zgadzamy się z faktami ale jednocześnie wybieramy zachowanie takie jakie nam odpowiada. Jako przykład zastosowania tej techniki możemy podać następującą sytuację. Jedna koleżanka mówi do drugiej: " Twoja spódnica jest strasznie krótka. Nie sądzisz, że powinnaś ubierać się inaczej?" Druga, stosując technikę przymglenia odpowiada: "Tak masz rację ta spódnica jest bardzo krótka" - zgadza się z faktem jednak nie zmienia swojego zachowania.
Z kolei technika małego księcia jest stosowana wówczas gdy rozmówca stara się abyśmy zmienili kierunek rozmowy czy prowadzonych negocjacji. Polega ona na tym, że ciągle stawiamy to samo pytanie czy poruszamy istotną dla nas kwestię dopóki nie uzyskamy satysfakcjonującego nas rozwiązania czy też do momentu w którym temat zostanie wyczerpany.
Natomiast technika zdartej płyty ma zastosowanie wówczas gdy partner interakcji stara się zmusić nas do uległości czy nadmiernych ustępstw. Istotą tej techniki jest powtarzane w kółko zdanie (zdanie to powtarzane jest głosem spokojnym i stanowczym). Podczas stosowania tej techniki nie należy wdawać się w argumentację czy też tłumaczenie się. Technika ta może mieć np. zastosowanie w sytuacji gdy chcemy oddać zakupioną rzecz i odzyskać pieniądze a sprzedawca uporczywie stara się skłonić nas do wymiany towaru na inny. Wówczas z uporem powtarzamy np. " Rozmyśliłam się , chcę oddać te spodnie i proszę o zwrot pieniędzy".
Stosowanie tych kilku prostych zasad z pewnością pozwoli nam uniknąć czy chociażby zminimalizować skutki manipulacji jakim jesteśmy czasem poddawani w trakcie społecznych interakcji.
