Celestyn Freinet pochodził z ubogiej rodziny chłopskiej, z małej miejscowości Gars

w Prowansji. Po I wojnie światowej, w której brał czynny udział i podupadł na zdrowiu - do końca życia miał problemy z płucami - rozpoczął swą działalność pedagogiczną, w małej szkółce dwuklasowej jako nauczyciel niewykwalifikowany. Kochał dzieci i w pełni się im poświęcił, równocześnie nie opuścił swojego rodzinnego, ubogiego środowiska. Na początku swojej pracy, od 1920 roku uczył w małej wiosce Bar-sur-Loup na trasie Nicea-Gars.

Już w pierwszym roku swojej pracy napotyka trudności we współpracy z uczniami. Dochodzi do wniosku, iż tradycyjne sposoby dydaktyczne nie przynoszą większych efektów. Rozpoczyna, więc eksperymentować i wdrażać w życie to co podpowiada mu intuicja. Szuka nowych możliwości wychowawczych i nowych technik. Jest to początek jego twórczej koncepcji pedagogicznej. Jego teoria opiera się na obserwacji swoich podopiecznych i ich potrzeb. Odchodzi od metodyki i dydaktyki pozbawionej uczuć i emocji. Wyprowadza swoich uczniów w naturalne środowisko i tam prowadzi zajęcia oparte na doświadczeniu

i empirycznym poznaniu świata. Po powrocie do klasy omawia poszczególne elementy wycieczki, wymienia z uczniami ich spostrzeżenia, skłania młodzież do pisania relacji

z wypraw. W ten sposób wykształca chęć pisania i dzielenia się swoimi wrażeniami z innymi. Powoduje to naturalną rywalizację pomiędzy uczniami co prowadzi do zwiększenia poziomu intelektualnego ich prac.

W pierwszych ośmiu latach pracy Celestyn Freinet krystalizuje elementy nowej metody pedagogicznej i wychowawczej, próbuje również za interesować nią innych nauczycieli. Wprowadza w życie główne założenia i idee tzw. Nowoczesnej Szkoły. Sprzeciwia się tradycyjnym ćwiczeniom szkolnym, które są jedynie powtarzaniem pewnych uznanych wartości i do niczego w praktyce nie prowadzą. Nie jest też zwolennikiem pisania wypracowań, których jedynym czytelnikiem jest nauczyciel.

W latach 1943-35 Celestyn Freinet otwiera prywatną szkołę w Vence dla dzieci biednych, zaniedbanych edukacyjnie. Pierwsze lata stają się ciężką i żmudną pracą nad stworzeniem warunków i odpowiedniej atmosfery dla dzieci opóźnionych, chorych, itp. W momencie stabilizowania się działalności szkoły niemieckie władze aresztują Freineta w 1940 roku. Trafia do obozu, w którym nie przestaje pracować. Jego działalność wychowawcza

i oświatowa przybiera, zapewne przez specyficzne warunki, inny wymiar. Freinet zaczyna pisać plany i konspekty jego czołowych dzieł, które stają się fundamentem koncepcji psychologicznych, pedagogicznych, wychowawczych i filozoficznych "Nowoczesna szkoła - wychowanie przez pracę" a także "Zarys psychologii". W wolnej Francji Freinet wznawia swoją działalność pedagogiczną.

Freinet jest przeciwnikiem tradycyjnych podręczników, pisanym przez idealistów, teoretyków, którzy często nie mają pojęcia o problemach prawdziwej szkoły i uczniów. Teoria i inni myśliciele tego czasu tacy jak: Montessori, Decroly, Dewey pomogli Freinetowi w budowaniu własnego systemu edukacyjnego. Cechą rozpoznawczą freinetowskich podręczników jest zdrowy rozsądek, doskonała znajomość życia szkolnego i jego tajemnic.

O ile nurt Nowego Wychowania kładzie naciska na szczególne miejsce jednostki i jej rozwoju o tyle Freinet idzie dalej i kieruje swe idee ku rozwojowi osobowości. Freinet jest też prekursorem różnorodnych technik szkolnych takich jak: swobodne teksty, ekspresja artystyczna, doświadczenia poszukujące, system fiszek, samorząd uczniowski, gazetka szkolna, które pozwolą uczniom na poznanie środowiska, kontakt z rówieśnikami, które nauczą zachowań społecznych i wyrażania uczuć.

Technika swobodnych tekstów jest najczęściej stosowana. Przez pierwsze kilkanaście minut lekcji dzieci piszą teksty na dowolny temat w dowolnej formie. Pracują samodzielnie, mogą opisać swoje największe przeżycia, pełne emocji. Wiedzą jednak, iż ich praca będzie poddana krytyce, to do grupy rówieśników muszą skierować swoje słowa. Najgorsze przeżycia i z nimi związane emocje mogą stać się kreującym elementem pracy (zjawisko autoterapii). Po zakończeniu pisania dzieci najpierw w grupach, a później na forum całej klasy wybierają wydarzenie (opowiadanie), które najbardziej im się podobało i którym chciałaby się zajmować. Im młodsza grupa dzieci tym trudniejsze zadanie przed prowadzącym, każde dziecko chce być zwycięzcą. Technika ta uczy kompromisu, współpracy w grupie, rezygnacji z własnych oczekiwań na rzecz klasy.

Wybrany przez ogół klasy tekst trafia na tablicę w niezmienionej formie autora. W miejsca błędów ortograficznych i interpunkcyjnych wpisane są puste okienka. Dzieci poprawiają tekst kolegi, ucząc się przy tym prawidłowej pisowni, ale także kultury prowadzenia dyskusji, argumentacji, słuchania i kreatywnego myślenia.

Podczas zajęć nauczyciel nie wystawia ocen, nie podpowiada treści jest jedynie osobą prowadząca. Efektywność pracy jest jednak zdecydowanie wyższa niż przy np. zapowiedzianym sprawdzianie.

Kolejnym bardzo interesującym narzędziem są doświadczenia poszukujące. W pierwszej fazie terenem doświadczenia jest najbliższa okolica wokół szkoły, później badaniu może być poddany obszar np. wspólnej wycieczki. Uczniów dzieli się na grupy, w których w naturalny sposób szybko wyłania się postać lidera. Nauczyciel przekazuje jedynie ogólne wskazówki, uczniowie natomiast zbierają informacje i doświadczenia od mieszkańców danego terenu, poznają one środowisko naturalne i kulturowe. Kolejną fazą ćwiczenia jest zebranie zdobytych materiałów, opracowanie ich i przeanalizowanie. Kulminacyjnym punktem jest prezentacja grupy, która stara się oczywiście wypaść jak najlepiej. Dlatego postronnemu obserwatorowi trudno jest uwierzyć z jakim zaangażowaniem mogą pracować dzieci samodzielnie bez nadzoru i stresu.

Co jest czym u Freineta?:

Swobodne teksty - metoda najczęściej używana w nauce języka ojczystego, sposób ekspresji.

Ekspresja artystyczna - grafika, rysunki, malarstwo, muzyk, forma uzupełnienia ekspresyjnego, umiejętność wyrażania uczuć, treść, często brak komunikacji werbalnej. Skierowana ku życiu kulturalnemu człowieka.

Doświadczenia poszukujące - doświadczenia skłaniające do samodzielnego, logicznego, matematycznego myślenia, droga do poszukiwania wśród nauk przyrodniczych.

Fiszki - służą samoocenie, skłaniają do planowania pracy, organizacji, schematów, wykresów.

Samorząd uczniowski - uczy życia społecznego, zależności, hierarchii.

Podsumowując teorię C. Freineta należy zauważyć przede wszystkim, iż jest to idea humanistyczna, pozbawiona stresu i niepokojów dziecka związanych ze szkołą, zakłada uwolnienie się od niepokoju związanego z chodzeniem do szkoły. Stawia szczególny nacisk na rozwój osobowości, podkreśla poczucie bezpieczeństwa i naturalnej atmosfery podczas nauki.