1. Metody i techniki oddziaływań wychowawczych

 

METODY ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH

 

  1. Metoda modelowania

 

  • inaczej metoda przykładu ( wychowawca swoim zachowaniem daje przykład, jakby chciał, by wychowanek się zachowywał)
  • dzieci są jednostkami szybko chłonącymi dane zachowania, wzorce

 

  1. Metoda zadaniowa

 

  • polega na powierzaniu jednostkom konkretnych zadań mających wprowadzić konstruktywne zmiany w postępowaniu i zachowaniu
  • wykonywanie takich zadań ma wzbogacić osoby o doświadczenia i nowe umiejętności
  • często są to zadania na rzecz społeczeństwa, aby dzieci mogły poczuć się odpowiedzialnie we wspólnocie

  1. Metoda perswazyjna

 

  • polega na uświadamianiu jednostce różnych obowiązków, powinności itp., jakie mają one spełniać wobec społeczeństwa 
  • jest ona mniej skuteczna i przystępna niż dwie poprzednie, ale posiada możliwość wywarcia pozytywnego wpływu na dziecko

 

  1. Metoda nagradzania

 

  • jest to tzw. wzmacnianie pozytywne
  • promowanie pożądanych z wychowawczego punktu widzenia zachowań, poprzez udzielanie pochwał i przydzielanie nagród
  • zazwyczaj rodzaj nagrody jest uzależniony od preferencji jednostki nagradzanej
  • nagradzanie spełnia funkcje: informującą (dziecko wie, że sprostało oczekiwaniom) oraz motywującą ( jednostka chętniej będzie wykonywać powierzone jej zadania)

 

  1. Metoda karania

 

  • jest nadal jedną z powszechniejszych i chętnie używanych metod
  • polega na stosowaniu kary, aby jednostka nie powtórzyła więcej poprzedzonego karą zachowania
  • jej skuteczność jest nikła i ma negatywny wydźwięk, dlatego, że budujemy osobowość dziecka opartą na strachu i pilnowaniu się w wielu sytuacjach

 

  1. Metody oddziaływań grupowych

 

  • polegają na aktywizowaniu dzieci i młodzieży w działalności grupowej i samorządowej 
  • pożądanym efektem jest tutaj stworzenie zgranej grupy rówieśniczej, która w pozytywny sposób działa w społeczności na większą i mniejszą salę

 

TECHNIKI ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH

 

  1. Techniki wymiany opinii

 

  • wymiana opinii między dziećmi jest stosowana przede wszystkim w celu pogłębienia ich współżycia i współpracy
  • popularne metody to n. “burza mózgów”, technika decyzji grupowej, technika sondażu opinii, technika swobodnej ekspresji słownej i technika kontaktów międzyludzkich

 

  1. Techniki oparte na dramatyzacji

 

  • jest to organizowanie różnych akcji scenicznych wraz z dialogiem
  • zalicza się do niej:

 

  • technikę socjodramatyczną
  • technika gier dramatycznych
  • technikę dramy

 

  1. Techniki wzmacniania pozytywnego i negatywnego

 

  • pierwsze z nich służą rozwijaniu i pogłębianiu zachowań pożądanych w procesie wychowania
  • drugie są próbą sprzeciwienia się zachowaniom niepożądanym

 

  1. Techniki oddziaływań niewerbalnych

 

  • są to m.in. technika swobodnej ekspresji plastycznej, technika ignorowania zachowań niepożądanych ( ignorowanie drobnych i szybko ustępujących zachowań niepożądanych)

 

  1. Techniki organizowania czasu wolnego

 

  • nazywane również technikami rekreacji
  • polegają na organizowaniu dziecku aktywności poza pracą i zadaniami do wykonania
  • przykłady: kulturalno-rozrywkowa, twórcza, ruchowa, przez działalność społeczną

 

  1. Znaczenie i wpływy podstawowych środowisk wychowawczych

 

RODZINA

 

  • jest naturalnym środowiskiem wychowawczym
  • jest pierwszą i fundamentalną grupą w życiu dziecka
  • pełni ogromną rolę w rozwoju psychospołecznym dziecka
  • najważniejsze funkcje to rekreacyjna, opiekuńcza, wychowawcza, gospodarcza
  • najpopularniejszy podział na typy rodzin: autokratyczna, liberalna, demokratyczna

 

SZKOŁA

 

  • jej wpływ jest równie duży co rodzina
  • jest ona kontrolowana przez wyższe organy pod względem prawidłowego funkcjonowania 
  • musi ona zapewniać dziecku bezpieczeństwo, opiekę, pomoc pedagogiczną, oraz dydaktyczną

ŚRODOWISKO RÓWIEŚNICZE

 

  • w okresie dorastania staje się coraz silniejszym czynnikiem wpływającym na dziecko, aż w końcu staje się głównym wywieraczem wpływu
  • jednostka szczególnie chętnie podąża za grupą, gdy ta ma podobne cele i poglądy, lecz może również chcieć się dostosować do wcześniej zupełnie obcej zachowaniowo zbiorowości, np. w poszukiwaniu nowej ścieżki

 

  1. Podmiotowość w wychowaniu

 

  • jest to poszanowanie własnej podmiotowości dziecka, czyli jego autonomii i niepowtarzalności
  • gruntem podmiotowości powinno być humanistyczne i partnerskie podejście wychowawcy
  • trafne jest tutaj stwierdzenie, że dziecko jest najpierw i przede wszystkim osobą, dopiero później częścią społeczeństwa wypełniającą określone role

 

  1. Trudności wychowawcze ( rodzaje, uwarunkowania, przyczyny, sposoby przeciwdziałania)

 

PRZYCZYNY TRUDNOŚCI WYCHOWAWCZYCH

 

  • Tkwiące w środowisku rodzinnym
  • Tkwiące w środowisku szkolnym
  • Tkwiące w dziecku

 

TKWIĄCE W RODZINIE

 

  • warunki materialne: trudna sytuacja finansowa rodziny może odbijać się na dziecku, jego podstawowych potrzebach i samopoczuciu w porównaniu z innymi
  • nieprawidłowe postawy rodziców: nieprawidłowe postawy tj,odrzucenie dziecka i jego potrzeb, unikanie problemów jakie przejawia dziecko oraz jego potrzeb, czy też nadopiekuńczość prowadząca do przyszłego zbuntowania lub nieporadności dziecka, bądź nadmierne wymagania rodziców, te wszystkie postawy mogą całkowicie zaburzyć prawidłowy rozwój psychiczny i fizyczny jednostki
  • błędne metody wychowawcze są stosowane zarówno, gdy w patologicznych jak i normalnych rodzinach. Nadmierna troska, rygor, czy wyręczanie mogą być podszyte dobrymi intencjami rodziców, a mimo to nie stają się one automatycznie dobrymi metodami, nadal są błędne
  • niewydolność wychowawcza objawia się tym, że rodzina nie jest w stanie sprostać podstawowym rolom i obowiązkom, ze względu na brak zaradności życiowej rodziców
  • alkoholizm

 

TKWIĄCE W SZKOLE

 

  • przeładowany program nauczania
  • osobowość nauczyciela ( trudny człowiek nie stworzony do pracy z dziećmi)
  • współpraca na linii szkoła-dom

 

TKWIĄCE W DZIECKU

 

  • czynniki genetyczne
  • niepełnosprawność
  • zaburzenia psychiczne

 

SKUTKI TRUDNOŚCI

 

  • agresja
  • kłamstwa
  • zamknięcie w sobie
  • zaburzenia lękowe, depresja
  • próby samobójcze
  • trudności w szkole
  • ucieczka w używki
  • apatyczność

 

SPOSOBY PRZECIWDZIAŁANIA

 

  • zmiana postawy wychowawczej
  • terapia
  • zmiana stylu wychowania
  • współpraca z pedagogiem
  • obserwacja dziecka. przyczyn jego złych zachowań
  • budowanie relacji opartej na szczerości, miłości i akceptacji