- OKRES Chłopięcy ( 8 -11 rok życia ) - nauka posłuszeństwa, ćwiczenia fizyczne, pływanie.

- okres 12-15 r.ż życie wspólne, posłuszeństwo.

liczne próby : spryt, przebiegłość, kara chłosty, ćwiczenia gimnastyczne, pięciobój, biegi, skoki, rzut oszczepem, rzut dyskiem i zapasy.

- dyscyplina wojskowa, posługiwanie się bronią, polowania.

-nauka pieśni, historii ojczyzny.

-krótkie, zwięzłe odpowiedzi tzw. lakonizmy

-rozwijano męstwo w tzw. kryptejach, aby nauczyć ich życia wojennego.

-Trzeci okres 16-20 r.ż efebia, przygotowanie do służby wojskowej: regularna służba w armii , cechowała ich odwaga, byli dobrymi żołnierzami.  ( z wyprawy wojennej wracali z tarczą albo na tarczy.

w wieku 20 lat regularna służba w armii, cechowała ich odwaga, byli niezrównanymi żołnierzami, bohaterstwo i poświęcenie dla ojczyzny, Spartanin wracał z wyprawy wojennej " z tarczą lub na tarczy"

- wychowanie dziewcząt również było surowe, przygotowywano ich do roli silnej matki ( 20 lat by wyjść za mąż )

PLUTARCH - " całe ich wychowanie do tego szczególnie zmierzało, aby umieli słuchać rozkazów, pracę wytrzymywać i w boju zwyciężać. "

SPARTA UPADŁA OK.IIIw p.n.e