Antonio Vivaldi jest jednym z najbardziej znanych kompozytorów nie tylko w zakresie muzyki baroku, ale i jednym z najznamienitszych wirtuozów skrzypiec. Antonio urodził się
w Wenecji 4 marca 1678 roku. Pierwszych lekcji muzyki udzielał mu ojciec, skrzypek kapeli św. Marka, od niego również otrzymał gruntowne wykształcenie w zakresie teorii muzyki.
W czasie późniejszym pobierał też naukę kompozycji u Legrenziego oraz studiował
w seminarium, kształcąc się na duchownego. Święcenia kapłańskie otrzymał w roku 1703. Dla swych rudych włosów został nazwany "il prete rosso". Antonio pracował w zakładzie wychowującym dzieci osierocone i nieślubne. Tam właśnie, w Ospedale Della Pieta, podjął się prowadzenia, kształcenia i komponowania dla orkiestry, która na dobrą sprawę stała się jedną z najlepszych orkiestr, znaną również poza Wenecją. Vivaldi podróżował do Rzymu, Florencji, Vicenzy, Padwy, Mediolanu, Monachium, Pragi, Wiednia, Drezna; bowiem nawet śmierć zastała go w podróży. Antonio umiera we Wiedniu, w roku 1741, prawdopodobnie za sprawą choroby gastrycznej. Pochowany został w mogile dla ubogich.
Twórczość Vivaldiego opiera się na głównie na concerti grossi (liczba pojedyncza: concerto grosso ) , koncertach solowych, symfoniach oraz operach. Szczególnie ważne są w twórczości Antonia concerti grossi oraz koncert solowy, których niejako syntezy dokonał.
Antonio Vivaldi bazował na zdobyczach poprzedników:
Arcangello Corellego, który komponował sonaty triowe o budowie przede wszystkim czteroczęściowej, w których pomiędzy częściami zachowywał kontrasty agogiczne oraz fakturalne, np. w Sonacie I op. 1 kolejne części mają następujące oznaczenia tempa: Grave- Allegro- Adagio- Allegro.
Corelli jest uważany za twórcę concerto grosso, w którym podzielił wykonawców na grupę solo oraz tutti. Jednak u Corelliego liczba części concerto grosso nie była ustabilizowana (5- 10).
To Giuseppe Torelli ustalił liczbę części w koncercie (zarówno concerto grosso, jak i koncercie solowym) na trzy z agogicznym ustawieniem: Allegro - Adagio - Allegro.
TWÓRCZOŚĆ
- Koncertów[ ok. 447-500] na instrumenty solo i orkiestrę (w tym 230 na skrzypce), koncertów podwójnych, na kilku solistów, a także koncerty na samą orkiestrę.
- .Sinfonie, jako wstępy do oper, bądź jako utwory samodzielne
- Opery
- Sonaty triowe (1705),
skrzypcowe (1709),
wiolonczelowe
5. Utwory religijne, tj. kantaty, oratorium, Magnificat, nieszpory
Ad. 1.
Vivaldi tworzy zarówno koncerty solowe, jak i concerti grossi.
Vivaldi wykorzystuje takie instrumenty solowe jak: fagot, wiolonczela, obój, flet, a także nietypowe, jak viola d`amore i lutnia. Wciąż jednak priorytetowym pozostają skrzypce.
Koncerty Vivaldiego mają budowę trzyczęściową, o skontrastowanych agogicznie częściach. Widoczne są inspiracje programowością, co uwidaczniają od choćby opisy. Przykładami mogą być: Cztery pory roku (1723r. ), Burza morska (La tempesta di mare), Polowanie (La chasse), Szczygieł (Gardelino).
Vivaldi jest kompozytorem:
- 12 koncertów L'Estro armonico op. 3
- 12 koncertów skrzypcowych La Stravagaza op. 4
- 12 koncertów skrzypcowych op. 8 (w tym Cztery pory roku)
- 11 koncertów skrzypcowych op. 9
- 6 koncertów fletowych op. 10
- 5 koncertów skrzypcowych oraz 1 na obój op. 11
- 5 koncertów skrzypcowych op. 12
- 60 koncertów na instrumenty smyczkowe
- 7 koncertów na altówkę miłosną
- 7 koncertów na wiolonczelę
- 9 koncertów na flet
- 40 koncertów na fagot
Ad. 2.
170 koncertów-symfonii
Ad. 3.
Najistotniejszą zasługą Vivaldiego w tym względzie było nie tylko odejście od barokowego b. c., ale także symbioza muzyki wokalnej i instrumentalnej, dzięki czemu powstawała śpiewna kantylena, ale i śpiew wirtuozowski.
Opery pisane były do tekstów takich librecistów jak np. Metastasio. Przykładowymi operami są:
Ottone In Villa (I-sza opera z roku 1713)
Bajazet ("Tamerlano")
Catone in Uttica
Griselda
L'Olimpiade
Orlando finto pazzo
Orlando furioso
La Veritá in cimento
ZMIANY VIVALDIEGO
Do tej pory grupa solo w concerto grosso składała się z instrumentów o różnych barwach-rejestrach, oraz przeciwstawiała się grupie tutti. Natomiast Vivaldi zastosował w grupie concertino zupełnie dowolny zestaw instrumentów, co więcej, przeciwstawił je sobie oprócz zewnętrznego skontrastowania względem tutti.
Vivaldi wprowadzał grupy takie jak tercety, duety- co definitywnie zrywało z muzyką polifoniczną baroku.
Muzyka Vivaldiego do czasów II wojny światowej była nie odkryta, do czasu opublikowania monografii Pincherle1e`a w 1948, która to ukazała Antonia jako wybitnego przedstawiciela muzyki europejskiej, przygotowującego drogę muzyce II poł. XVIII w.
