Chcąc analizować definicję ekonomii, a jej codzienne wcielanie w gospodarce, musimy zacząć od zdefiniowania pojęcia ekonomii oraz polityki ekonomicznej.
W pojęciu ekonomii nazywamy naukę o procesie gospodarowania, a więc wykorzystywaniu odpowiednich elementów, które w efekcie pozwalają nam osiągnąć zyski i dochody.
Ekonomia głównie skupia się na badaniu czynników obecnych w gospodarowaniu tymi elementami. Zajmuje się ona także prowadzeniem i wynikami swych procesów w gospodarowaniu. Głównym jej podziałem jest mikroekonomia, badająca ogół zagadnień na podstawie określonego podmiotu gospodarczego, czyli np. przedsiębiorstwa.
Kolejnym elementem podziału jest makroekonomia, zajmująca się analizą całości wyniku krajowego oraz zjawisk typu: inflacja, bezrobocie czy powstawanie i podział dochodu krajowego.
Kolejnym pojęciem jest polityka ekonomiczna zwana również gospodarczą, jest dziedziną ekonomii i historii, określającą celowość i zadania tego pojęcia w określonych grupach społecznych. Widoczna jest także przemiana polityki ekonomicznej. Głównym i najbardziej wpływowym człowiekiem w analizie nowoczesnego stanu rynku ekonomicznego jest J.J.Galbraight opisujący w dziele swojego autorstwa Pt. "Ekonomia a cele społeczne", iż polityka ekonomiczna jest metodą zarządzania państwowego w obecnym systemie gospodarowania. Z innej zaś strony O. Lange tłumaczy to pojęcie następująco: celem tej polityki jest wdrożenie w życie praw i zasad wcześniej przez nią zbadanych, czyli prowadzenie działalności gospodarowania przynoszącej odpowiednie skutki. Zastosowanie w praktyce rozumiane jest jako konkretne dobieranie środków w celach społecznych. Sposób wdrażania poprzez ogół jednostek włącznie z organami państwowymi, to metoda, w której wykorzystywane są pozostałe zasoby, aby dojść do zaplanowanych celów.
Zakładając poziom problemowy, w charakteryzowaniu polityki gospodarowania, wyodrębniamy:
- Politykę makroekonomiczną, w której zakres wchodzą: metody zadaniowe, prowadzące do promowania przyrostu, nadawanie odpowiedniego wyrazu oszczędnością i drogi wykorzystywania, podnoszenia efektów, racjonalnego podziału, odpowiedniego porozumienia międzynarodowego, a także normowanie gospodarcze
- Politykę mikroekonomiczną, inaczej strukturalną, wyodrębniającą gałęzie i działy poszczególnych dziedzin, jak np.: środki naturalne, zatrudnienie, struktura naturalna
- Politykę systemową, w skład której wchodzą: instrumenty i narzędzia potrzebne do odpowiedniego działania systemu gospodarczego i państwowego, czyli planowanie będące głównym narzędziem polityki gospodarczej.
Definicja i polityka ekonomiczna dobrze ze sobą współdziałają. Wartym uwagi jest fakt przeznaczenia i metody wykorzystania tej polityki w obecnych krajach, w których widoczny jest podział polityki gospodarowania:
- Działania państwa w gospodarce.
Wśród nich widoczne są cztery funkcje:
- stabilizacyjna, która wdrożona została do celów niwelacji inflacji oraz zjawiska bezrobocia
- alokacyjna, będąca środkiem ograniczającym działanie monopolu, nie ograniczając stanu konkurencji. Działa ona w podporządkowaniu do zasad rynkowych
- redystrybucyjna, jest sposobem na niwelacje błędów występujących przy podziałach zapewniających najniższy stan funkcjonowania
- adaptacyjna - jej zadanie polega na zaopatrywaniu w środki i metody potrzebne do uwarunkowania sytuacji wewnętrznej oraz zewnętrznej.
|
ROLA PAŃSTWA
|
PRZYCZYNY
|
CHARAKTER DZIAŁAŃ
|
|
Lokowanie środków
|
Korzyści polityczne, społeczne, polityka monopolowa i monopsonowa, zły stan konkurencyjności, braki informacyjne i brak pewności, korzyści społeczne korzystne bądź niekorzystne
|
Prawo stabilizujące zachowanie jednostek uczestniczących w procesach rynkowych, podatki i profity subsydialne, uspołecznianie, zaopatrywanie w podniesienie stanu konkurencyjności
|
|
Regulacja
|
Braki informacyjne i brak pewności, stanowiące powód małych bądź dużych wydatków
|
Polityka fiskalna, monetaryzm, polityka dochodowa
|
|
Podział
|
Wadliwy rynek, idealny rynek, brak sprawiedliwego podziału, realny podział-będący wynikiem przepisów które nie maja związku z czynnikami rynkowymi, czyli np. prawo do dziedziczenia
|
Rodzaj podatków i dokonywania płatności poprzez transfer, przemiana przepisów mających wpływ na podział, powiększenie konkurencji rynkowej, polityka dochodowa.
|
Osiągnięcie różnorodności celów wpływu państwowego na proces gospodarczy możliwe jest jedynie poprzez wdrożenie narzędzi polityki ekonomicznej, jak np. polityki fiskalnej, pieniężnej, dochodowej bądź cenowej itp. Kroki państwowe odnośnie poszczególnej polityki musiałyby być kształtowane w konkretnym programie, obejmującym tak teraźniejsze działania, jak również synchronizacje przyszłościowych procesów gospodarczych. Odpowiednio wykorzystane instrumenty oraz odpowiednie zaangażowanie państwa w politykę ekonomiczną, powinny widnieć w dwóch czynnikach:
- wyznaczaniu celowości politycznej i społecznej, będącej wynikiem rozpoznania na bazie studiów i not, uzasadnień wewnętrznego i zewnętrznego sposobu jej wykonywania
- dokonywanie wyborów w kwestii rodzaju planu, czyli celowości rozwoju polityki społeczno-gospodarczej, a także mocy oraz środków potrzebnych do ich zrealizowania.
Władze państwa przez swój udział gospodarczy zobowiązany jest zagwarantować odpowiednie warunki w kwestii instytucjonalnej dla uzyskania większego efektu działania gospodarki narodowej, powinny stwarzać odpowiedni stan warunków rozwojowych dla prywatnych przedsiębiorców określonych obszarów rynkowych, bankowości i pozostałych czynników architektury rynkowej.
- Tolerancyjna, czyli liberalna polityka ekonomiczna.
W krajach o ustroju kapitalistycznym, pierwszą stroną jest wyróżnienie podejmowanych działań mających wpływ na szybszą rozwojowość gospodarczą i mniejszą tolerancję zmiennej koniunktury, natomiast drugą sprawą jest wskazanie niedużej efektywności działań i możliwe zmniejszenie ich odbicia na procesy gospodarowania poprzez plan indykatywny.
W obecnie stosowanej ekonomii utworzyły się dwa kierunki, będące zależnymi od odpowiedzi na nurtujące pytanie: czy potrzebne jest zminimalizowanie ingerencji władz państwowych w kwestii gospodarczej, dając prawo działania rynkowym układom samo stabilizującym, czy ingerencję tę należałoby prowadzić w dalszym ciągu, lecz stale też ja poprawiać?
Duża ilość krajów uprzemysłowionych i dobrze rozwiniętych, jako podstawową zasadę działania, stosuje gospodarkę w charakterze liberalnym. Podstawowe zainteresowanie kierowane jest na układy rynkowe i czynniki indywidualne.
Według zasad tego systemu politycznego, w chwili dokonywania planów w gospodarce rynkowej, powinno się zwracać uwagę na fakt, iż:
- Główny wpływ posiada odpowiednio funkcjonujący rynek, który reguluje ceny i płace,
- Bez zmian pozostaje kwestia kontrolowania i tworzenia planów i programów działania, a konkretnie w segmencie stany socjalnego i dochodowego ludzi.
Jedną z głównych rzeczy, o której trzeba zawsze pamiętać to fakt, iż unikalny pogłos był kierowany w stronę poglądów i koncepcji systemu liberalnego, które wyznawał amerykański ekonomista Milton Friedman. Jest on zagorzałym przeciwnikiem w kwestii ingerencji państwowej w rozwój obywateli i stan życiowy społeczeństwa. Według niego należałoby konkretnie ograniczyć wymiar działania polityki ekonomicznej, natomiast powiększyć zakres mechanizmów rynkowych. Rolą polityki państwowej, w głównej mierze, powinno być zagwarantowanie odpowiedniego nadzoru podaży pieniężnej, powinna zadbać o podniesienie zaufania do niej i zmniejszenie progu inflacyjnego, będącego niebezpieczeństwem dla rozwojowości państwowej. Powyższy tok myślenia przyjął nazwę monetaryzmu.
W okresie lat siedemdziesiątych w USA widoczna była stabilizacja i rozwój innych poglądów w kwestii polityki ekonomicznej. Nosiły one nazwę tzw. ekonomii propodażowej, w głównej mierze sugerującej używanie elementów powiększających wydajność, oszczędność i inwestycje. Podstawowym czynnikiem wywołującym problemy gospodarcze, według przedstawicieli tej ekonomii, było ograniczanie podażowe. Twierdzili oni, iż do zwiększenia podaży potrzebne są sugestie kierowane do przedsiębiorców, mające na celu zwiększenie produktywności i inwestycji przez zmniejszenie stopy podatkowej. Na troskę zasługuje także zwiększona ilość składanych w bankach oszczędności, prowadzące do obniżenia cen kapitału.
WNIOSKI:
Ekonomia jest tylko i wyłącznie nauką gospodarowania, mogącego sprowadzić duże korzyści. W gruncie rzeczy sama nauka nic nam nie da. Jej grunt zauważymy w momencie wprowadzenia w działanie określonej teorii. Proces ten zwany jest ogólnie polityką, a w tym konkretnym wypadku - polityką ekonomiczną.
Jak przedstawiono, te zróżnicowane dziedziny mają ze sobą związek, więc chcąc odpowiednio gospodarować potrzebujemy właściwej teorii. Następnie musimy wcielić ją do działania poprzez odpowiednie narzędzia i instrumenty, a na koniec przeanalizować badania i wyniki.
Do opracowania tego materiału wykorzystane zostały następujące pozycje książkowe:
- A.Fajferek "Polityka ekonomiczna"
- E.Noszewska "Podstawy ekonomii"
- A.Limański, M.Syrek "Mikroekonomia"
