Zanieczyszczenia powietrza maja negatywny wpływ na każdy żywy element środowiska naturalnego, a także na martwą materię, np. degradują glebę ,powodują korozję budowli. Często mają one nieprzyjemny zapach co również jest bardzo uciążliwe. Źródła zanieczyszczeń dzielimy na naturalne i antropogeniczne (powstające w wyniku działalności człowieka).
Nasz kraj zanieczyszczają głównie elektrownie i elektrociepłownie, kopalnie, zakłady przetwórcze, metalurgiczne i chemiczne, rolnictwo, komunikacja i gospodarka komunalna.
Tlenki azotu (NOx), tlenki węgla (COx), związki ołowiu (90%), węglowodory, dwutlenek siarki (SO2) i sadza zasilające atmosferę w postaci produktu spalania tzw. etyliny są wydalane przez silniki spalinowe. Znaczna koncentracja tych toksycznych substancji często jest przyczyną powstawania smogu.
Do czynników w znacznym stopniu zanieczyszczających atmosferę zaliczamy również awarie techniczne zakładów przemysłowych i elektrowni. Niekiedy prowadzą one do katastrof ekologicznych. Zagrożone jest wówczas całe środowisko, włącznie z człowiekiem.
Źródła emisji mogą być:
- punktowe (np. kominy), emitują: pyty, tlenek azotu, metale ciężkie oraz tlenek i dwutlenek węgla;
- liniowe (np. autostrada), emitują: tlenek węgla i azotu oraz ołów i inne metale ciężkie;
- powierzchniowe ( np. otwarty zbiornik lub obszar z którego ulatnia się szkodliwa substancja); emitują: pyty i dwutlenek siarki.
Zanieczyszczenia powietrza dzielimy na pierwotne (zanieczyszczenia, które nie zmieniły swej struktury i właściwości od momentu uwolnienia ich do atmosfery), oraz zanieczyszczenia wtórne, powstałe wskutek przemian w atmosferze lub reakcji ze składnikami atmosfery oraz substancjami pyłowymi, które zalegając na powierzchni ziemi zostały ponownie uniesione w powietrze, np. przez wiatr.
Powietrze zanieczyszczone to powietrze zawierające substancje w stanie gazowym, ciekłym oraz lotnym, w ilościach szkodliwych dla zdrowia człowieka, dla flory i fauny, dla przyrody nieożywionej i wpływających na zmianę klimatu. Wpływ, jaki wywiera zanieczyszczenie zależy od jego stopnia szkodliwości i jego stężenia w powietrzu. Z zanieczyszczeń powietrza wyodrębnić możemy dwa rodzaje: pyły oraz gazy. Pyły powodują zmianę właściwości fizycznych atmosfery, a gazy zmianę właściwości chemicznych. W przypadku eliminacji zanieczyszczeń pyłowych człowiek radzi sobie coraz lepiej, natomiast likwidacja gazów stanowi wciąż ogromny problem.
Zanieczyszczenia powietrza pochodzą z dwóch źródeł:
1 - źródła naturalne - zaliczamy do nich te, które wywodzą się z samej natury. Są to erozje wietrzne litosfery, erozje gleby, naturalne pożary, a dokładniej dym oraz popiół rozprzestrzeniający się podczas pożaru.
2 - źródła sztuczne - nazywane antropogenicznymi, są spowodowane działalnością człowieka. Zaliczamy do nich spalanie, transport, komunikacje, procesy przetwórcze i chemizację rolnictwa.
