PRAESENS
(CZAS TERAŹNIEJSZY)
Infinitivus praesentis activi podaje 2 forma podstawowa (do tematu praesentis dodajemy końcówkę - re):
declama - re
exple - re
exposce - re
expoli - re
Infinitivus praesentis passivi tworzymy poprzez dodanie do tematu praesentis końcówki - ri w I, II, IV koniugacji, natomiastw III końcówki - i
- i
declamari
expleri
exposci
expoliri
Składnia Accusativus cum infinitivo jest konstrukcją , która pełni funkcję zdania dopełnieniowego i występuje po czasownikach oznaczających postrzeganie, myślenie, uczucia i wolę. Czasownik taki nosi nazwę verbum regens, natomiast w zdaniu podrzędnym podmiot jest wyrażony w accusatiwie, a orzeczenie w infinitiwie.
Caesarem legatos ad Helvetos mittere dicunt. [strona czynna]
accusativus infinitivus
Legatos a Caesare mitti ad Helvetos dicunt. [strona bierna]
accusativus infinitivus
Przyimek a (ab) łączy się z ablatiwem i występuje w stronie biernej jako abl. auctoris
Infinitivus perfecti activi w konstrukcji accusativus cum infinitivo używany jest dla wyrażenia czynności uprzedniej w stosunku do czynności wyrażonej w zdaniu nadrzędnym. Budowa infinitivu perfecti activi jest oparta na temacie perfecti oraz formancie słowotwórczym - isse.
declamav - isse - że głośno wypowiedziałem, itd.
explev - isse - że wypełniłem, itd.
exposu - isse - że zażądałem, itd.
finiv - isse - że ukończyłem, itd.
Infinitivus perfecti passivi tworzymy przez dodanie do participium perfecti passivi (występuje w acc.) bezokolicznika esse.
ornat -um, -am, -um + esse - że zostałem ozdobiony, itd.
ornat-os, -as, -a + esse - że zostaliśmy ozdobieni, itd.
sing.
ornatum esse (m)
ornatam esse (f)
ornatum esse (n)
plur.
ornatos esse (m)
ornatas esse (f)
ornata esse (n)
Exempla:
Caesarem legatos ad senatum misisse dicunt. [strona czynna]
accusativus infinitivus
Legatos a Caesare ad senatum missos esse dicunt. [strona bierna]
accusativus infinitivus
