|
OTRZYMUJEMY:
|
TEMAT PREASENTIS
|
+ pf.
|
+ sup.
| |
|
upominać
pokryć
budować
pragnąć
karać
|
adoro, adorare
moneo, monere
consterno, consternere
sruo, struere
cupio, cupere
punio, punire
|
adoravi
monui
constravi
struxi
cupivi
punivi
|
adoratum
monitum
constratum
structum
cupitum
punitum
|
I ā
II ē
III spółgł.
ŭ
ĭ
IV ī
|
II koniugację najłatwiej można rozpoznać dzięki obecności ē w 1 os. sing. indicativu praesentis activi, czyli w pierwszej formie podstawowej np.: moneo, monere podczas gdy w III koniugacji, tak często z nią mylonej, występuje ŭ, ǐ lub spółgłoska przed końcówką osobową strony czynnej ō.
Indicativus praesentis activi - tryb oznajmujący czasu teraźniejszego strony czynnej I i II koniugacji
Temat preasentis + końcówki osobowe strony czynnej (odcinamy końcówkę -re z II formy podstawowej)
1. adora* - o adora-mus
2. ama-s adora-tis
3. ama-t adora-nt
*a zostało wchłonięte przez o
Imperativus preasentis activi czasowników I i II koniugacji
2 os.sg. TEMAT adora ! uwielbiaj! 2 os.pl. TEMAT+ te adorate ! uwielbiajcie!
mone ! upominaj! monete ! upominajcie!
Temat preasentis + końcówki osobowe strony czynnej (odcinamy końcówkę -re z II formy podstawowejIII koniugacji
Temat preasentis + samogłoski tematyczne, przyjmujące postać ě, ĭ, ŭ + końcówki osobowe strony czynnej
1. constern-o constern-i-mus 1. cupi-o cupi-mus
2. constern -i-s constern-i-tis 2. cupi-s cupi-tis
3. constern -i-t constern-u-nt 3. cupi-t cupi*-u-nt
*i jest obecne w temacie po odcięciu końcówki osobowej -o
1. stru-o stru-i-mus
2. stru -i*-s srru-i-tis
3. stru -i-t stru-u-nt
* -i występuje w sylabach zamkniętych, - e przed spógł. -r, natomiast przed -nt jest samogłoska -u
Imperativus preasentis activi czasowników III koniugacji
2 os.sg. TEMAT + e consterne! pokryj! 2 os.pl. TEMAT + i + te consternite! pokryjcie!
cupe! zapragnij! cupite! zapragnijcie!
strue! buduj! struite! budujcie!
Temat preasentis + końcówki osobowe strony czynnej (odcinamy końcówkę -re z II formy podstawowej) IV koniugacji
1. puni-o puni-mus
2. puni-s puni-tis
3. puni-t puni-u*-nt
*u jest samogłoską, którą dodano do 3 os. plur. przez analogię do III koniugacji
(Imp.preas.act) czasowników 4 koniugacji
2 os.sg TEMAT puni! karaj! 2 os.pl. TEMAT + te punite! karajcie!
