Tristan to jeden z dwójki głównych i tytułowych bohaterów najsłynniejszego chyba średniowiecznego romansu, czyli "Dzieje Tristana i Izoldy". Jego imię pochodzi od łacińskiego słowa tristis, które oznacza smutny. Smutkiem naznaczone są bowiem już pierwsze chwile życia bohatera, którego ojciec, król Riwalen, został podstępnie zamordowany przez diuka Morgana, matka, siostra Marka, króla Kornwalii, zmarła przy narodzinach syna.. Zanim jednak odeszła zdążyła nadać mu imię, które do końca życia miało mu przypominać o dramatycznych okolicznościach jego narodzin i losie jego rodziców. Osieroconego chłopca przygarnął i wychowywał jak własnego syna Rohałt, marszałka króla Riwalena. Później jego wychowaniem i edukacją zajął się król Marek. Tristan szybko stał się jego najbardziej oddany sługą i powiernikiem, a zarazem zyskał zaufanie, jakim król obdarzał tylko przyjaciół. Dla swojego pana i wuja gotów był na wszystko, nawet poświęcić życie. Król, nie mając własnych dzieci, traktował Tristana jak własnego syna. Chłopiec, a później młodzieniec szybko opanowywał umiejętności rycerskie, potrafił doskonale władać "...kopią, mieczem, tarczą i łukiem, miotać kamienne pociski, brać jednym skokiem co najszersze rowy". Na jego relacjach z Markiem zaciążył przypadek. Moc czarodziejskiego napoju sprawiła, że Tristan stał się rywalem Marka, który miał poślubić ukochaną przez niego Izoldę.
Tristana poznajemy przede wszystkim jako rozpaczliwie zakochanego mężczyznę. Uczucie, którym obdarzył żonę Marka, Izoldę staj się źródłem ogromnych cierpień, jednocześnie wielkiego szczęścia. Tristan pragnie kocha ją miłością fizyczną i duchową, pragnie by stała się towarzyszką jego życia. Zgodnie z obyczajami rycerzy średniowiecznych dzielnie służy wybrance swojego serca. Okazuje jej cześć, jest czuły i delikatny, przestrzega dworskiej etykiety. Jego uczucie jest tak wielkie, że chcąc znaleźć się w pobliżu ukochanej zdradza swojego króla, lekceważy honor rycerza, posuwa się nawet do tego, że przywdziewa łachmany żebraka. Ogrom tej miłości sprawia, że Tristan szuka oparcia w innej kobiecie, jednak umiera z tęsknoty do swej jedynej miłości. Konając czeka na pojawienie się Izoldy, posyła po nią, ona jednak przybywa za późno. Jej miłość do Tristana jest jednak na tyle wielkim uczuciem, że umiera. Śmierć łączy zakochaną parę, szczęściu której nic już nie jest w stanie przeszkodzić.
Tristan był bohaterem tragicznym, którego całe życie naznaczone było cierpieniem. Został skazany na rozdarcie między postępowaniem zgodnym z kodeksem rycerski a wielką miłością. Dla tej ostatniej poświęcił wszystko.
