"Oda do młodości", powstała w 1822 roku w Kownie. Mickiewicz napisał ją min. dla swoich przyjaciół z Towarzystwa Filomackiego: Tomasza Zana, Jana Czeczota, Józefa Jeżewskiego, Teodora Łozińskiego, Franciszka Malewskiego i innych.

Uznana jest jako manifest, wychwalający młodość, jako siłę sprawczą do działania i poznawania nowych idei. Była skierowana, do młodzieży filomackiej. Były to osoby, które należały do Towarzystwa Filomatów. Jego założycielem, był min. Adam Mickiewicz. Oda to "to utwór wierszowany, najczęściej stroficzny o charakterze pochwalnym lub dziękczynnym, w sposób patetyczny opiewający wybitną postać, wydarzenie, bądź wzniosłą ideę". Utwór ten, jest również polemiką pomiędzy romantykami, a klasykami. Poeta przedstawia świat poglądów oświeceniowych, który akceptuje tylko to, co można udowodnić naukowo - nie umie i nie chce otworzyć się na nowe.

"Patrz na dół - kędy wieczna mgła zaciemia

Obszar gnuśności zalany odmętem;

To ziemia!

Patrz. jak nad jej wody trupie

Wzbił się jakiś płaz w skorupie.

Sam sobie sterem, żeglarzem, okrętem;

Goniąc za żywiołkami drobniejszego płazu,

To się wzbija, to w głąb wali;

Nie lgnie do niego fala, ani on do fali;

A wtem jak bańka prysnął o szmat głazu.

Nikt nie znał jego życia, nie zna jego zguby:

To samoluby!".

Nie potrafi razem ze sobą współpracować. Każdego interesuje tylko jego życie. Nie są ze sobą zjednoczeni.

Pokazuje również poglądy romantyczne, które otwierają się na nowe idee, za pomocą nie tylko świata naukowo potwierdzonego, ale także na to, co można odczuć sercem, intuicją, uczuciem.

"W szczęściu wszystkiego są wszystkich cele;

Jednością silni, rozumni szałem,

Razem, młodzi przyjaciele!...".

"Młodości! orla twych lotów potęga,

Jako piorun twoje ramię".

Apeluje do młodych, aby nie dali się zwieść poglądom oświeceniowym. Należy poszukiwać nowych zadań. "Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga;/ Łam, czego rozum nie złamie". Dzięki młodości ma się siłę, której klasykom brakuje. Młodzi mogą razem zmienić bieg świata. Młodość może przenosić góry. Ludzie młodzi są pełni wiary w siebie, potrafią stawić czoło najtrudniejszym zadaniom. Uważa, że świat stworzony przez młodych, będzie ciekawszy, lepszy. Mogą sięgnąć po wszystko, co do tej pory, jest niezbadane.

"Dalej, bryło, z posad świata!

Nowymi cię pchniemy tory".

Utwór ten łączy w sobie elementy oświeceniowe z romantycznymi. Oda, jest gatunkiem literackim, przypisywanym oświeceniu, ponieważ jest to gatunek klasyczny. Jako najważniejsze idee Mickiewicz wymienia zjednoczenie się ludzi młodych. Poeta miał w tym czasie 22 lata i sam uważał, że należy do grupy, którą nawoływał do działania.

"Hej! ramię do ramienia! spólnymi łańcuchy

Opaszmy ziemskie kolisko!

Zestrzelmy myśli w jedno ognisko

I w jedno ognisko duchy!...".

Dzięki swojej sile, manifest ten oddziaływał nie tylko na pojedyncze osoby, ale tę na grupy. W czasie powstania listopadowego, można było zobaczyć napisy fragmentów ody, na murach. Młodzi mają odejść od starego świata, Mickiewicz krytykuje wszystko, co w oświeceniu zostało stworzone. Obok Mazurka Dąbrowskiego, stał się ten utwór ważnym elementem kształtowania poglądów Polaków. Na początku krążyła jedynie w odpisach, została późno wydrukowana, dopiero w 1827 roku. Kazimierz Koźmian, tak przedstawia jej wpływ na pokolenie młodych: " Twory zatrute chwytała młódź i truła się, aż na koniec wytrysnęła z mózgu mistrza literackiego sławna "Oda do młodości". Ta już sprowadziła zupełny zawrót głów. Młodzież czuła się wszystkim w ojczyźnie, w patriotyzmie, w literaturze". W młodości i w połączeniu sił, widzi Mickiewicz możliwość postępu. Przedstawia wiele zadań, przed młodzieżą: solidarność, spójność w dążeniu do celu, pragnienie zdobycia wolności i pilnowania jej. Nawołuje do zdobywania tego, co nieosiągalne. Adam Mickiewicz uważał, że wiele można osiągnąć, pracując razem "ramię do ramienia". Należało tworzyć grupy, które mają wspólny cel. Indywidualizm, ma być jedynie poszerzeniem możliwości szukania nowych rozwiązań. Poszukiwanie nowych idei, może być związane z poniesieniem ofiar, ale na to też powinni być młodzi ludzie przygotowani.

"Razem, młodzi przyjaciele!...

I ten szczęśliwy, kto padł wśród zawodu,

Jeżeli poległym ciałem

Dał innym szczebel do sławy grodu.

Razem, młodzi przyjaciele!...".

"Oda do młodości", stała się manifestem młodzieży, który jest utworem ponadczasowym. Nawet we współczesnym świecie, ideały, do których nawołuje Mickiewicz, są nadal aktualne. Człowiek młody jest otwarty na rzeczy nowatorskie. Do działania popycha go zapał, ciekawość, energia. Nie ma jeszcze wielu doświadczeń życiowych, które mogłyby ten pęd do rzeczy nowych zahamować. Mickiewicz, żyjący w romantyzmie, przedstawiał przede wszystkim poglądy własnej epoki. Ujawnia się to, w postaci podmiotu literackiego, który określa siebie, jako przywódcę grupy. Adam Mickiewicz w swoim utworze, zwracał się do wszystkich, którzy pragną zmienić świat. Podkreślał takie wartości jak: miłość, przyjaźń, wzajemna pomoc. Jego manifest, porównywany był z francuska "Marsylianką". Również zagrzewała do walki, do działania.

Zastanawiającym jest fakt, że Mickiewicz, nie chciał wykorzystać żadnych elementów, z dawnego świata. Definitywnie się od niego odcina. Związane jest, to z romantyzmem, który postrzegał oświecenie, jako twór zamknięty w narzuconych ramach. Poeta, czuł, że młodość jest siłą, której nie da się łatwo zatrzymać. Dążąca do celu, jest siłą sprawczą.