Mikołaj Sęp- Szarzyński pochodził z Rusi czerwonej, studiował w Wittenberdze, Lipsku. Do Polski powrócił w 1567 roku, zamieszkał w Wolicy pod Przemyślem.

Poezja Szarzyńskiego zwiastuje nowe tendencje literackie, stanowi pomost pomiędzy renesansem a barokiem. Ma charakter intelektualny, stawia przed czytelnikami wysokie wymagania. Zawiera rozważania mistyczno- filozoficzne dotyczące sensu istnienie i wiary. W wierszach poety nie ma już renesansowej harmonii ciała i ducha. Powracają liczne przeciwstawienia: Bóg- Szatan, dobro- zło, życie- śmierć.

SONET IV "O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem" odbija poglądy Szarzyńskiego na temat świata i sensu istnienia. Życie ludzkie jest niekończącą się walką, bojowaniem. Świat jest domeną Szatana, który czyha na duszę człowieka, pobudza ja do czynienia zła. Świat jest pełen chaosu i dysharmonii. Człowiek jest rozdarty, ale ufa Bogu i prosi Go o pomoc, ma nadzieję, że odniesie zwycięstwo nad pokusami doczesnymi:

"Zbawienia mego jest nadzieja w Tobie !

Ty mnie przy sobie postaw, a przezpiecznie

Będę wojował i wygram statecznie."

SONET V "O nietrwałości miłości rzeczy świata tego" wyjaśnia czym jest miłość. Szarzyński wymienia dwa rodzaje miłości: nietrwałą i trwałą, której nadrzędnym celem jest Bóg. Podmiot liryczny przeżywa rozterki, wahania, których wyrazem staje się początkowe stwierdzenie:

"I nie miłować ciężko, i miłować

Nędzna pociecha…"

Człowiek musi prowadzić walkę ze swoimi słabościami, do których należą: bogactwo, władza, uroda. Prawdziwą miłością jest tylko miłość do Boga. Los ludzki to nieustanne bojowanie, od boga dzieli człowieka ogromny dystans, ale Bóg jest jedyną nadzieją, za Jego sprawą można dostąpić zbawienia:

"Ciebie, waszego stworzenia o obrońco wieczny,

Wzywam, wątły, ubogi i nigdzie bezpieczny:

Miej mię w pilnej opiece, a we wszystkiej trwodze

Pośpiesz przynieść ratunek duszy mej, niebodze."

W utworach Sępa- Szarzyńskiego dochodzi do głosu głęboka pobożność , poczucie marności doczesnego życia. Obcowanie z Bogiem łagodzi tragizm ludzkiego istnienia, On jest jedyną nadzieją. Długa jest lista wrogów człowieka, na jego duszę czyha Szatan. Człowiek ścigany przez śmierć, pragnie spokoju i szczęścia, ale w świecie pozorów marzenia te nie mogą się spełnić. Losem człowieka jest niepokój, walka, zagraża mu Szatan i własne ciało. Podmiot utworów Szarzyńskiego jest świadomy własnej słabości, wewnętrznego rozdwojenia:

"Z wstydem poczęty człowiek, urodzony

Z boleścią, krótko tu na świecie żywie,

I tak odmiennie, nędznie, bojaźliwie

Ginie, od słońca jak cień opuszczony."

Jedynie Bóg jest opoką dla istoty ludzkiej, trzeba kochać Stwórcę, bo jest On prawdziwym celem ludzkiej miłości. Walka toczy się w człowieku, którym rządzą przeciwieństwa i paradoksy. Ale walczy o zbawienie:

"Królu powszechny, prawdziwy pokoju,

(…) Będę wojował i wygram statecznie."

Istotą poezji Sępa- Szarzyńskiego jest próba zjednoczenia się ze Stwórcą , pomimo słabości człowieka.

Renesansowe dążenia w Sonetach Sępa- Szarzyńskiego:

- miłość do życia

- człowiek jako istota godna

- walka z przeciwnościami losu

- bojowanie, walka ze słabościami

- człowiek jako istota zdolna do głębokich uczuć.

Barokowe dążenia:

- świat pełen chaosu, dysharmonii

- obsesja śmierci

- Bóg jako idea

- mistyczny indywidualizm

- czas jako symbol przemijania

- marność świata

- wieczne bojowanie jako tragizm ludzkiego istnienia.