Wiek piętnasty jest charakterystyczny i ważny z wielu powodów - to wówczas Turcy zabronili Europejczykom przekraczać szlaki handlowe, graniczące ze Wschodem. Stało się to tuż po tym, kiedy zdobyli Konstantynopol. To wówczas Krzysztof Kolumb "dotarł" do Ameryki. Wynaleziono druk - uczynił to Jan Gutenberg (większy i szerszy dostęp do literatury). Właśnie wiek piętnasty i szesnasty przyniósł wiele znakomitych dzieł napisanych w językach narodowych swoich autorów. Literatura włoska zasłynęła z sonetów (Petrarca), tam również zaistniał nowela, jak tez inne cenione już od starożytności gatunki poetyckie: hymny, pieśni, eposy, tragedię, treny, komedie. Europa zasłynęła jako ceniona i światła część świata.

Ideał człowieka renesansu to jednostka skromna, wszechstronnie wykształcona, świadoma swojej wartości i siły, posiadająca i wyznająca własne ideały i podejście do życia. wszyscy twórcy odrodzeniowi byli zdania, że należy kroczyć przez życie własnymi drogami i że człowiek jest w stanie osiągnąć wszystko co tylko chce. Najważniejsza wartością był ludzki umysł. To za jego sprawą człowiek może ciągle dążyć do poprawy swojego życia. renesans również decydowanie różni się od poprzednich epok (średniowiecza) ze względu na kwestie ideowe. Średniowiecze utrwaliło stereotyp, że człowiek sam nie jest w stanie nic osiągnąć, wszystko co robi zależy wyłącznie od Boga, któremu za wszystko powinien być ciągle wdzięczny. W czasie renesansu ludzie zaczęli czuć się wolni, silni, swobodni.

Terminu humanizm zaczęto używać formalnie dopiero w dziewiętnastym wieku, ale pojawił się on już w wieku piętnastym i szesnastym we Włoszech. Jego istota było to, że w centrum uwagi wszystkich naukowców, myślicieli, artystów stał człowiek. Rozpoczął się swoisty antropocentryzm. Uważano, że człowiek ma wielkie możliwości, które w czasie swojego życia powinien wykorzystywać. Byli to ludzie wykształceni, zdolni do rzeczy wielkich - na wszystkim się znający (zwłaszcza na sztuce, literaturze i kulturze antycznej). Założenia scholastyczne zaczęły odchodzić w cień. Zresztą tak samo jak idee teocentryzmu. Antropocentryzm zaczął stawać na pierwszym miejscu - człowiek jest miarą wszystkiego.

Co ważne w czasie odrodzenia znacznie osłabiła się pozycja kościoła, także jako instytucji. Nie odrzucano wiary, ale zaczęto inaczej podchodzić do duchownych i całego kościoła. Ważny był tylko Bóg, a nie to co mówią księża. Wiara była prywatną sprawa każdego człowieka. Wyzwolono się i wyzbyto cenzury instytucji kościelnych.

A co do sposobu w jaki człowiek odrodzenia starał się osiągnąć własne szczęście to należy podkreślić, że jego droga do niego była zupełnie inna niż ludzi średniowiecza. Do tej pory myślano, że największym szczęściem jest wiara w Boga i to, że On się opiekuje sprawami człowieka. renesans wprowadza swoje priorytety.

Nie odrzucona całkiem wiary, ale człowiek zdał sobie sprawę, że wiele zależy od niego samego. Najważniejsze było to, że rozum zdobył taką pozycję w świecie wartości. Jeden z wybitnych polskich twórców starał się propagować skromne, mądre życie. Mówił:

"A jeśliżec już da pan Bóg takich serce, iż tak umiarkowaną myśl w sobie postanowisz, abyś już takiego żywota używać chciał (...), tedy go też nie używaj go ponuro jak kartuz, boć tego Pan od ciebie nie potrzebuje, i owszem, choć, abyś z ochotą myślą a z poćciwością a z pobożnością używał dóbr nadanych od Niego, a za to dziekując Jemu. Ale też tego nie używaj, jako on Heliogabalus w Rzymie, który żadnej godzinki nie opuścił, aby był jakiej sprośnej a nieućciwej krotofile nie wymyslił ku dobrej myśli swojej. A też iż plugawo żył, plugawo też pogrzebion, bo go potom Rzymianie zabiwszy wrzucili do wychodu".

Fragment ten zawiera niemal wszystkie wskazówki jak należy postępować, aby żyć zgodnie z własnym sumieniem i wola Bożą. Rej jak widać wyraźnie nie namawiał do odwrotu od Boga. Jak również sam napisze jest to niezwykle ważne, gdyż:

"Albowiem czasy nasze są jako burzliwe morze, które gdy się uspokoi, nadobnie na nie patrzyć, ale gdy się zasię zaburzy, tedy też za dyjabła stoi. Także się dzieje prosto między naszymi uspokojonymi a zaburzonymi żywoty. (...) Ale żywot poćciwego człowieka, który wszystkiego z nadobną pomiernością używa, już i wdzięczny, już i zdrowy, już i wesoły, już i bezpieczny, a z wielką miłością ludzką i z dobrą sławą zawżdy ozdobiony być musi".

Wydaje mi się, że człowiek swobodnie może czerpać przykład z ludzi renesansu i starać się żyć jak oni, gdyż wówczas będzie szczęśliwy. Dzisiejszy świat także pokazuje, że człowiek niejednokrotnie się może zagubić we wszystkim. Dlatego należy pamiętać, że korzystanie z wszystkich przyjemności ale z umiarem jest dobrym rozwiązaniem. Należy również pamiętać, że człowiek jest stworzeniem wyjątkowym - a wszystko to dzięki rozumowi i zdolności abstrakcyjnego myślenia. Rozum w czasach renesansu również był potęgą.