Wstęp

"Oda do młodości" to utwór napisany przez młodego poetę Adama Mickiewicza, który prawie co ukończył studia na Uniwersytecie Wileńskim. Zawiera w niej rewolucyjny program skierowany do pierwotnie do członków skupionych w tajnym Towarzystwie Filomatów i Filaretów. Utwór z czasem staje się manifestem całego pokolenia romantyków.

Adam Asnyk tworzy pozytywistyczny manifest - "Do młodych", już jako dojrzały mężczyzna. Utwór skierowany do młodych zwolenników pozytywizmu zawiera idee ewolucyjne. W przeciwieństwie do Mickiewicza Asnyk uważa, iż nie można deptać przeszłości, trzeba za to wzbogacać ją własnym działaniem i przekazywać następnym pokoleniom.

Rozwinięcie

"Oda do młodości" - A. Mickiewicz

Oda jest gatunkiem literackim, który wywodzi się z poezji starożytnej, upowszechniono ją w oświeceniu,

* jest to utwór wierszowany o charakterze uroczystym

* oda w patetycznym tonie opiewa wielkie idee i wydarzenia, opisuje czyny znakomitych ludzi

* język ody: podniosły, bogaty w środki stylistyczne

* często pojawiają się w niej motywy mitologiczne

  • mimo że utwór ten jest zakorzeniony w kulturze oświecenia, to nacechowany jest już romantycznym buntem
  • pojawia się dużo akcentów rewolucyjnych, zachęcających młode pokolenie do podejmowania działań: "tam sięgaj gdzie wzrok nie sięga, łam czego rozum nie złamie"
  • postęp ludzkości jest możliwy na zasadzie przewrotu,
  • silna wiara w człowieka, który jest "sam sobie sterem, żeglarzem, okrętem",
  • "gwałt niech się gwałtem odciska"- poeta zachęca, by walczyć o wolność,
  • "Młodości! Takie nektary żywota" - młodość daje niewyczerpane zasoby energii, które trzeba właściwie wykorzystać dla dobra ogółu,
  • wierszu jest w swej wymowie entuzjastyczny, przepełniony zapałem, wolą działania,
  • utwór wyzwala energię potrzebną w procesie zmian,
  • młodzi ludzie, których jednoczy działanie, mogą wprowadzić zamęt, dokonać przewrotu,
  • autor krytykuje egoistyczne ustosunkowanie do świata,
  • pokazuje opozycję: młodzi-starzy,
  • statyczny świat "starych" to świat gnuśnych, samolubnych, " bez serc", zacofanych, przeciętnych, nudnych, zwyczajnych, biernych, tępych i krótkowzrocznych, jest martwy,
  • świat ludzi młodych jest dynamiczny: świeży, zbudowany na marzeniach, przepełniony zapałem, nadzieją, szczęściem, barwą, niezwykłością, ponadprzeciętnością, czułością, cudownością,
  • poeta wierzy, iż to wolność, przyjaźń i miłość będą podstawą budowy nowego świata.

"Do młodych" - A. Asnyk

  • wiersz to manifest pokolenia pozytywistów, dlatego też bywa porównywany z "Odą do młodości" A. Mickiewicza,
  • utwór przybiera formę apelu, którego adresatami są młodzi pozytywiści, poświadczają to formy wykrzyknikowe

("szukajcie", "nie depczcie"),

  • utwór zawiera idee ewolucyjne - postęp jest możliwy na zasadzie ewolucji, a nie rewolucji,
  • nie należy przekreślać przeszłości: - nowe pokolenie nie może zapominać o tym, co osiągnęli poprzednicy,
  • poeta nawołuje do zgody pomiędzy "młodymi" a "starymi",
  • formułuje etyczny nakaz: młodzi mają przejąć to co najcenniejsze z dorobku poprzedników i wzbogacić to dorobkiem własnym,
  • wiersz oparty został o filozofię Comte'a, który twierdził, że wiedza i rozum służy do poszukiwania nowych dróg i rozwiązań, bo to jest gwarancja rozwoju,
  • idee pozytywistyczne - autor zachęca, by poszerzać wiedzę, a przestrzega, by nie ufać wierzeniom, mitom, zabobonom, które można zostawić dla marzycieli.

Zakończenie

Autorzy manifestów zachęcają młode pokolenie do działania. Oba utwory wypełnia wiara w młodego człowieka, jego potencjał i możliwości. Młodzi mogą kształtować otaczającą ich rzeczywistość. Wpływać na obraz świata. Obaj poeci uważają, że proces przemian jest konieczny- Mickiewicz zachęca by młodzi burzyli i tworzyli na nowo (idea rewolucji) Asnyk- by budowali na fundamencie postawionym przez poprzednie pokolenia (idea ewolucji). Nie można się poddawać. Przecież "w jedności siła".