WSTĘP:
I. Co to jest bunt i jaki jest jego sens? Jakie są podstawy każdego przejawu buntu?
II. Czy założeniem buntu jest poprawienie warunków bytowych jednostki lub społeczeństwa?
III. Bunt - doskonała siła napędowa w rozwoju akcji utworu.
ROZWINIĘCIE:
I. Wybrane przykłady dzieł literackich podejmujące kwestię buntu.
II. Temat buntu pojawia się w literaturze już od jej początków. Jest motywem, który dodaje dziełu żywiołowości.
Biblia:
-Diabeł - wybraniec Boży, który sprzeciwił się wobec swego Stwórcy, za co został ukarany strąceniem w czeluść piekielną. Będąc upadłym aniołem, jest propagatorem zła
-Ewa - dała początek ludzkiemu buntowi. Pod wpływem podszeptów węża, sięgnęła po jabłko rosnące na drzewie poznania, za ten czyn pierwsi ludzie zostali przez Boga wygnani z Raju
-Kain - potomek pierwszych rodziców, z zazdrości o okazywaną przez Stwórcę, przychylność jego bratu imieniem Abel i zabił go. Bunt Kaina przeciwko wyrokom Bożym, dał początek zbrodni bratobójstwa na ziemi. Kain został też ukarany - Bóg skazał go na poniewierkę na ziemi
Mity greckie:
-Prometeusz - sprzeciwił się bogom na rzecz człowieka. Jest on pierwszym archetypem późniejszych działaczy społecznych, którzy buntowali się nie w swoim imieniu, ale na rzecz krzywdzonej i nieszczęśliwej społeczności.
Oszukał bogów oraz ukradł im dla człowieka ogień, za co został ukarany wiecznym cierpieniem.
"Makbet" - Williama Szekspira:
-Makbet - rodzi się u niego żądza władzy. Bunt Makbeta wobec Dunkana, nie spowodował niczego, prócz chaosu oraz zbrodni. Makbet został ofiarą swojej wewnętrznej walki oraz stał się ofiarą swojego buntu.
"Cierpienia młodego Wertera" - Johana Wolfganga Goethego:
-Werter - przeżywa bunt jedynie w swoim umyśle. Nie stara się działaniami odmienić rzeczywistości, która go otacza. Jedyny przejaw jego buntu, Werter skierował przeciwko sobie samemu.
"Giaur" - Georga Byrona:
-Giaur - dokonuje okrutnej zemsty na zabójcy swojej ukochanej kobiety. Jest buntownikiem, który na rzecz wolności jednostki, odrzuca wszystkie normy moralne. Dla największego uczucia - miłości może się zdobyć na każdy czyn.
III część "Dziadów" - Adama Mickiewicza:
-Konrad - to buntownik określający się geniuszem, który rzuca wyzwanie pod adresem Stwórcy. Domaga się od Niego całkowitej władzy nad światem. Zaczyna nawet bluźnić i grozić Bogu. Jednak jego bunt jest zupełnie jałowy. Konrad przez swój bunt niczego nie zyskuje, a jego pyszna postawa doprowadza jedynie do objęcia nad nim władzy przez siły nieczyste.
"Ludzie bezdomni" - Stefana Żeromskiego:
-Tomasz Judym - bohater nie zgadzający się z rzeczywistością, pragnie jej odmiany. Jest głęboko przekonany, że indywidualny wysiłek jest skuteczny. Jego bunt niestety nie przynosi oczekiwanych rezultatów - nie poprawia się sytuacja nędzarzy, on sam jest nieszczęśliwy, natomiast Joanna czuje się odtrącona.
"Nie-boska komedia" - Zygmunta Krasińskiego: Utwór mówi o zbuntowanych ludziach, którzy przywłaszczyli sobie prawa Boskie (do kreowania rzeczywistości), za co spotkał ich kataklizm.
III. Motyw buntu widoczny jest także w sztuce.
-futuryzm - jest prądem w malarstwie, zainspirowanym przez bunt: "chcemy uwolnić ten kraj od śmierdzącej gangreny profesorów, archeologów […] i antykwariuszy". Całe malarstwo futurystów chciało dać syntezę wszelkich momentów oraz przemian, mających miejsce w określonym czasie oraz przestrzeni. Treścią znacznej części obrazów futurystów były wszystkie formy ruchu konkretnego, a także abstrakcyjnego.
ZAKOŃCZENIE:
I. Czy bunt to motyw nadal pojawiający się w dziełach literackich lub innych dziedzinach kultury, czy też nastał koniec buntowników?
II. W jaki sposób obecnie ukazuje się kwestię buntu? Wobec czego podnosimy bunt?
III. Czy bunt w dzisiejszej rzeczywistości osiągną już punkt szczytowy?
IV. Jak wyglądam ja w na tle słów Alberta Camusa?