W kulturze europejskiej funkcjonuje szereg motywów, symboli i wzorów, które powracają poprzez kolejne epoki. Nierzadko są to motywy nie tylko wspólne różnym utworom, ale mające swe źródło już w kulturze Greków i Rzymian. Mitologia oraz sztuka grecka i rzymska stanowią obszar inspiracji dla wielu twórców. Wśród często powracających motywów obecny jest także motyw Ikara. Motyw ten pochodzi z zawartej w mitologii rzymskiej opowieści o Dedalu i Ikarze.
Dedal był ojcem Ikara. Obaj mieszkali na Krecie, gdzie przetrzymywał ich król Midas. Midas nie chciał pozwolić na to, aby Detal opuścił wyspę, ponieważ bał się iż zdradzi tajemnicę labiryntu. Detal zaprojektował bowiem labirynt, w którym więziony był Minotaur. Nie mogąc odpłynąć z wyspy Dedal postanowił znaleźć inny sposób ucieczki. Skonstruował skrzydła, które przyklejało się woskiem do ramion dla siebie i dla syna. Dzięki nim mogli wzbić się w powietrze i uciec. Jednak podróż nie skończyła się szczęśliwie. Wbrew zakazom ojca Ikar wbił się bardzo wysoko. Pchany ciekawością, niepokorny i szalenie odważny poszybował w górę aż pod słońce. Tam czekało go, to przed czym ostrzegał ojciec. Promienie słońca roztopiły wosk. Ikar wpadł do morza i zginął. Tragiczna historia młodzieńca jednak przetrwała. Jego postawa stał się symbolem braku pokory, odwagi, a także gotowości do tego, żeby za spełnienie swych pragnień zapłacić nawet najbardziej wygórowaną cenę. Wielu twórców, zarówno malarzy jak i pisarzy czy filozofów, po dziś dzień nawiązuje do mitycznej opowieści w różny sposób.
Jako pierwszy zrobił to Owidiusz w pierwszym wieku przed naszą erą w napisanych przez siebie "Metamorfozach," on także prócz dwóch głównych bohaterów mitu ukazał także postacie rybaka oraz pasterza i chłopa. Postacie te przedstawia także Pieter Bruegel w swym obrazie pod tytułem "Krajobraz z upadkiem Ikara." Wszystkie postacie prócz Ikara ukazane są na planie pierwszym obrazu. Widać tam rybaka zajętego połowę, rolnika orzącego ziemię. Każdy z nich jest całkowicie zaabsorbowany swą pracą. I nie zwraca uwagi na to, co dzieje się jeszcze dookoła niego. Ikar natomiast ukazany jest w rogu obrazu, na drugim planie, nikt z innych osób nie widzi jego tragedii. Ikar ginie w osamotnieniu, choć jednocześnie jest wciąż w tłumie. Nikt nie przychodzi mu z pomocą. Co więcej nikt nawet nie zauważa jego tragedii. Nie pochyla się nad nim.
Innym obrazem wykorzystującym motyw ikaryjski jest dzieło "Lament po Ikarze", namalowany przez Herberta Drapera. Tam również nikt z ludzi nie lituje się nad losem spadającego Ikara. Jedynymi istotami, które pochylają się nad losem Ikara są rusałki. Obraz ukazuje je jak płaczą nad jego ciałem. Więc obraz ukazuje sytuację, już po nieudanym locie, kiedy Ikar wpadł do morza. I tutaj jednak dzielny marzyciel ginie samotnie.
Wiersz pod tytułem "Kaskaderzy" autorstwa Tadeusza Śliwiaka, w którym autor traktuje Ikara jak pierwszego kaskadera. Patrona tych, którzy lubią ryzyko i chcą za wszelką cenę realizować swe marzenia. To jednak nie udaje im się. Giną samotnie jako pionierzy, marzyciele.
Postawa Ikara napawa zadumą i podziwem. Jednak szalony marzyciel pozostawia w cieniu tego, komu udało się marzenia zrealizować, czyli Dedala. Zwraca na to uwagę Ernest Bryll w wierszu "Wciąż o Ikarach głoszą." Pisze o tym, iż w świadomości ludzi pozostał ten, który być może godzien jest brawury czy podziwu ale jednak to właśnie Dedalowi udało się zrealizować swój pomysł. To on powinien zasługiwać na podziw i to on godzien jest naśladowania. Warto zauważyć jego rozsądek, spryt i rozwagę. Dzięki tym cechom udało mu się wrócić.
Z mitycznego zachwytu odzierają Ikara także inni twórcy. Bigniew Herbert w wierszu "Dedal i Ikar" nazywa go słabeuszem, który popełniając samobójstwo rezygnuje ze swej szansy na realizowanie marzeń. Także Stanisław Grochowiak w swym wierszu pod tytułem "Ikar", wskazuje na wartość codziennych czynności i przedmiotów. Wymienia między innymi "stołu do odpoczynku łokci", "trud kobiety praczki", wszystko to jest dużo bardziej wartościowe i ma większe znaczenie w życiu ludzi niż skrzydła Ikara, które zamiast fantastycznych marzeń zawiodły go do śmierci. Oba utwory wskazują na znaczenie zwykłych, prostych czynności, które decydują o naszym życiu. Czynności, zdarzeń i rzeczy, których często nie dostrzegamy, a które są niezwykle ważne. Są jednak także całkiem zwyczajne i nie tak spektakularne jak lot Ikara.
Tadeusz Różewicz w jednym ze swych utworów ukazuje oba spojrzenia na postawę Ikara. W utworze pod tytułem "Prawa i obowiązki", komentuje pejzaż z upadkiem Ikara na różne sposoby. Po pierwsze staje po stronie Ikara, nawołuje do tego aby zauważyć jego heroizm i uratować go przed utonięciem. Po drugie jednak wskazuje także na to, iż każdy z ludzi ukazanych na obrazie miał swe zadania i obowiązki, a także swe własne przeznaczenie.
