Ignacy Krasicki był pisarzem epoki oświecenia - okresu w historii, kiedy Polska traciła niepodległość, kiedy panowali w niej, najpierw August II, później August II Sas i doprowadzili do moralnego upadku ojczyzny. Dopiero, kiedy tron objął Stanisław August Poniatowski, priorytetem w polityce stało się wychowanie wykształconego, mądrego i rozsądnego obywatela. Polityce pomagała zgodnie literatura - do tego stopnia, że pisarze stawali się nauczycielami społeczeństwa. Wśród nich znajdował się oczywiście Ignacy Krasicki, którego cała twórczość była krytyką zacofania szlacheckiego i powszechnych wad ludzkich (pijaństwa, kłótliwości itp.). Pisarz ten posiadał bardzo wielką świadomość polityczną i szerokie horyzonty. Jego poglądy dotykały tak samo polityki jak i religii. Zdawał sobie sprawę, że sąsiedzi Polski spiskują przeciwko niej. Wielką popularność przyniosły mu poczytne poematy - Myszeidos, Monachomachia oraz bajki i satyry.
Szczur i kot to bajka, która opisuje sytuację Polski w czasach oświecenia - kot bardzo przebiegły i chytry obrazuje państwa ościenne, natomiast szczur pokazuje postawę magnaterii i szlachty - zbyt pewnej siebie i swojej złotej wolności, liberum veto i demokracji szlacheckiej, tak pewnej, że nie zauważa niebezpieczeństwa ze strony przyszłych zaborców. Mówi o tym fragment bajki: "Wpadł kot z boku na niego, porwał i udusił." Jest to jawne ostrzeżenie przed upadkiem.
Kolejna bajka Jagnię i wilcy opowiada o złapaniu tytułowego jagnięcia przez tytułowe wilki z znienacka, bez żadnych skrupułów i podawania uzasadnienia. Utwór pokazuje, że polityka dyplomatyczna nie jest skutecznym ratunkiem dla Polski, że układy z Prusami nie uchronią jej przed rozbiorami oraz że to zwykle silniejszy wygrywa - wiec czterdziestotysięczna armia polska nie ma racjonalnych argumentów przy stutysięcznej rosyjskiej.
Krasicki w bajkach przejmuje się też stanem polskich obyczajów - w Dewotce opowiada sytuację, kiedy kobieta modli się słowami modlitwy "Ojcze nasz" i w momencie, gdy wypowiada słowa "…i odpuść nam nasze winy jako i my odpuszczamy naszym winowajcom" łaja strasznie służkę, że jej w czymś zawiniła. Jest to obraz przedstawiający wiarę bez zrozumienia, pustą i naznaczoną hipokryzją. Malarze to bajka, która także mówi o obyczajach, ale bardziej o uniwersalnych cechach ludzi. Przedstawia bogatego malarza Jana i biednego malarza Piotra. Jan jest bogaty, bo koloryzuje rzeczywistość - upiększa malowane twarze, natomiast Piotr nie ma klientów, bo maluje to, co widzi - prawdę.
Satyry nie posługują się już maską literacką, przedstawione zdarzenia są bardziej realne i wyraziste. Pijaństwo pokazuje zarówno jak bardzo godny potępienia jest nałóg pijaństwa, jak i słabą, łamiącą się często wolę człowieka odporną na rozumowe przekonywania. Świat zepsuty wydaje się zbiorem sądów Krasickiego o otaczającym go świecie - szyderczych, gorzkich i ironicznych - skierowanych do ludzi na ten świat się składających: "słów aż nadto a same matactwa i łgarstwa". Nie istnieją już takie wartości jak dobry obyczaj, uczciwość, prawdomówność i stąd właśnie wziął się upadek kraju.
Wszystkie utwory Krasickiego miały pokazać szlachcie - obywatelom ich wady, przywary, skoro sami ich w sobie nie potrafią dostrzec, skoro nie są świadomi, że takie zachowanie to prosta droga do upadku Polski. Ostatnią deską ratunku mogłaby być tylko natychmiastowa przemiana - edukacja, reformy, poszanowanie wiekowej tradycji i bogatej kultury, powrót do podstawowych cnót: odpowiedzialności, uczciwości i skromności.
