Wiliam Szekspir (1956-1616) jest głównym przedstawicielem dramatu elżbietańskiego, nazywanego zamiennie jego imieniem. Uważa się go za prekursora teatru romantycznego. Jego reforma miała nowatorski i odważny charakter. Angielski dramaturg i aktor "The Globe" zmierzył się z tradycją antyczną. Odrzucił najważniejsze klasyczne reguły, niektóre zmodernizował, wprowadził nowe rozwiązania.
Twórczość Szekspira można podzielić na trzy okresy, nazywane umownie: optymistycznym (1590-1599), tragicznym (16000-1608), romantycznym (1608-1613).
W pierwszym tworzy m. in. "Poskromienie złośnicy", "Stracone zachody miłości", "Ryszarda II", "Sen nocy letniej", w drugim - największe tragedie, m.in. "Otella", "Makbeta", "Tymona Ateńczyka", w ostatnim powstają m.in. komedia fantastyczna pt. "Burza", tragikomedia "Cymbelin", kronika historyczna "Henryk VIII".
Powstały najprawdopodobniej w 1606 roku "Makbet" jest doskonałym przykładem nowatorskich rozwiązań autora. W porównaniu do klasycznego wzorca Szekspir:
- zrywa z antyczną zasadą trzech jedności: czasu, miejsca, akcji. Akcja "Makbeta" trwa wiele lat, toczy się w różnych miejscach: komnatach zamku, na murach budowli, na równinie opodal zamku, na pobliskim cmentarzysku, na wrzosowisku, a obok głównego wątku pojawiają się poboczne, niektóre nie mające wpływu na akcję (np. monolog Hamleta obserwującego przemarsz wojsk norweskich - akt IV, scena 4)
- rezygnuje z chóru, który w dramacie antycznym spełniał istotną rolę: komentował przebieg akcji, objaśniał motywy postępowania bohatera, a nawet pomagał interpretować treść. Rezygnacja z chóru zdynamizowała akcję, pozwoliła na wieloznaczne interpretowanie treści sztuki i motywacji bohaterów
- zakłócenie zasady decorum (stosowności) - wypowiedziom patetycznym towarzyszą u Szekspira - język potoczny, kolokwializmy
- zerwanie z zasadą jedności estetycznej - starożytni nie wyobrażali sobie łączenia w jednej sztuce np. akcji dramatycznej i komicznej. Szekspir rezygnuje z podporządkowanej katharsis jedności estetycznej. W scenie 1 aktu V rozmowy grabarzy dalekie są powadze
- wprowadzenie scen zbiorowych - starożytni reformatorzy teatru wprowadzili na scenę ostatecznie 3 aktorów, w szczególnych sytuacjach pozwalali na obecność czwartej niemej postaci. Szekspir wprowadził na scenę tłum. Pojedynek Hamleta oglądają przecież Król, Królowa, Horacy i Ozryk.
- wprowadzenie motywów i postaci fantastycznych, wizyjnych, onirycznych (poetyka snu). W ten sposób dramaturg zerwał z antyczną mimesis. O losach Hamleta zadecydował przecież wyraźnie Duch - zjawa ojca.
- psychologizacja postaci, uniwersalizm ludzkiej tragedii- Szekspir okazał się znawcą, uważnym obserwatorem ludzkiej duszy, ukazał skrajne uczucia człowieka, mechanizmy zachowania, indywidualne motywacje. Jego bohaterowie wyrażają prawdy ogólne. Hamlet uosabia np. niezdecydowanie , analityczną, refleksyjną postawę wobec życia, , nadwrażliwość. Staje się tym, który zadaje ważne pytania.
