WSTĘP:
Pojęcie "autotematyzm", wywodzi się od greckiego wyrazu "autos", który znaczy 'sam sobie; sam na swój temat'. Począwszy od antyku powstawały dzieła autotematyczne. Przykładem może tu być Horacy, podejmujący w swoich utworach kwestię własnej twórczości. Natomiast w epoce romantyzmu oraz w końcu XIX i początku XX stulecia, artysta coraz częściej kieruje swoją uwagę na siebie samego, na swoje utwory, sam proces twórczy, a także talent literacki.
WYBRANE UTWORY:
Horacy "Exegi monumentum":
"Wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu
strzelający nad ogrom królewskich piramid
nie naruszą go deszcze gryzący nie zburzy
oszalały Akwilon oszczędzi go nawet"
Adam Mickiewicz "Exegi monumentum Aere Perennius":
"Świeci się pomnik mój nadszklany Puław dach,
Przetrwa Kościuszki grób i Paców w Wilnie gmach.
Ni go łotr Wirtember bombami mocen zbić,
Ani świnia Austryjak niemiecką sztuką zryć"
Juliusz Słowacki "Grób Agamemnona":
"Tak więc-to los mój na grobowcach siadać
I szukać smutków błahych, wiotkich, kruchych,
To los mój senne królestwa posiadać,
Nieme mieć harfy i słuchaczów głuchych
Albo umarłych(...)"
Juliusz Słowacki "Testament mój":
Jednak zostanie po mnie ta siła fatalna,
Co mi żywemu na nic...tylko czoło zdobi;
Lecz po śmierci was będzie gniotła niewidzialna,
Aż was, zjadacze chleba-w aniołów przerobi"
Adam Mickiewicz "Nad wodą wielką i czystą":
"Skałom trzeba stać i grozić,
Obłokom deszcze przewozić,
Błyskawicom grzmieć i ginąć,
Mnie płynąć, płynąć i płynąć"
Jan Kochanowski "Pieśń XXIV":
"Niezwykłym i nie lada piórem opatrzony
Polecę precz, poeta, ze dwojej złożony
Natury(...)"
Leopold Staff " Ars poetica":
"I niech wiersz, co ze strun się toczy,
Będzie, przybrawszy rytm i dźwięki,
Tak jasny jak spojrzenie w oczy
I prosty jak podanie ręki".
ZAKOŃCZENIE:
W ukazanych przeze mnie wcześniej utworach, tematem jest sam autor, lecz nie w postaci człowieka, a twórcy dzieł. Rozważa się tu sposób oraz "dedykację" utworu. Dzieło poetyckie nie tylko powinno przynosić uznanie dla jego twórcy, ale przede wszystkim powinno przekazywać odbiorcy pewne odczucia, przeżycia, ulotne myśli. Poezja powinna być łatwa i klarowna dla czytelnika. Skomponowanie dzieła tego typu, stanowi ideał, który chce osiągnąć poeta, gdyż stanowi to faktyczną i najwyższych lotów "sztukę poetycką".
