Samotność może dosięgnąć każdego człowieka. Czy koniecznie musi być postrzegana jako coś złego i smutnego? Dobrą odpowiedzią n to pytanie mogą być słowa filozofa Władysława Tatrkiewicza. Powiedział on, iż :
"Samotność jest przyjemnością dla tych, którzy jej pragną
i męką dla tych, którzy są do niej zmuszeni."
Według niego samotność ma dwa oblicza. Z jednej strony jest dobrą i pożądaną rzeczą dla tych, którzy lubią przebywać, pracować i żyć w pojedynkę. Z drugiej strony jednak, dla tych, którzy nie chcą być samotni stanowi przykry stan, karę i coś czego chcieliby się pozbyć. Różne są więc także przyczyny samotności. Dla jednych jest samotnością z wyboru. Dla innych czymś czego nie chcieli i czymś na co skazał ich los. W różnorodny sposób samotność przedstawiana jest w literaturze ale także w filmie czy malarstwie.
Niewątpliwie samotność jest nieodłącznym aspektem uczucia nieodwzajemnionej miłości. Historia takiej miłości została ukazana w powieści pod tytułem "Lalka" napisanej przez Bolesława Prusa. Głównym wątkiem powieści jest właśnie miłość, jaką żywi Stanisław Wokulski do Izabeli Łęckiej. Wokulski jest szlachcicem, jednak pochodził z ubogiej rodziny. Jako młodzieniec pracował jako subiekt w sklepie Minclów, a prócz tego użył się i dzięki swemu wysiłkowi zdobył wykształcenie. Udało mu się także dorobić dużego majątku, był bowiem nie tylko człowiekiem inteligentny i zafascynowanym nauką ale także operatywnym i przedsiębiorczym. Prócz tego był ogromnym patriotą. Wszystkie te zalety jednak nie wystarczyły, aby Wokulski mógł przekonać do siebie Izabelę. Łęcka pochodziła z arystokratycznej rodziny, była dumna i gardziła tymi, którzy nie należą do jej klasy. Nie mogła także zgodzić się na życie z kimś kto para się handlem. Stąd godziła się przyjmować Wokulskiego tylko ze względu na ojca. Wiedziała bowiem, że jej rodzina znajduje się w bardzo niedobrej sytuacji finansowej a pomoc Wokluskiego może ocalić ją od bankructwa. Dlatego też Łęcka bawiła się uczuciami mężczyzny a Wokulski angażował się w miłość do kobiety. To uczucie przyczyniło się do jego klęski. Podporządkował mu całe swe życie, tymczasem nieodwzajemniona miłości doprowadziła do tragedii. Wokulskiemu nie udało się uleczyć w ramionach Łęckiej swej samotności. Nie udało mu się wypełnić pustki w swym życiu.
Jednak samotność to nie tylko nieodwzajemnione uczucie miłości, to często także brak przyjaciół, bliskich osób, z którymi można by podzielić się troskami i cieszyć z sukcesów. Taką właśnie samotność ukazuje Robert Zemeckis w filmie pod tytułem "Forest Gupm." Forest Gump to tytułowy bohater filmu. Jest on dzieckiem, które znacznie różni się od rówieśników. Dlatego też był niejako a marginesie społecznego życia przez swą chorobę. Jego samotność to samotność wynikająca z braku akceptacji i z nieumiejętności wypełnienia norami współżycia społecznego.
Samotność jednak jest często postawą wobec świata, wyborem, który pozwala na realizowanie swej wizji świata, swych marzeń. Tak właśnie jest ukazana w wielu utworach między innymi w noweli pod tytułem "Siłaczka" napisanej przez Stefana Żeromskiego, ale także w powieści pod tytułem "Ludzie bezdomni", tego samego autora oraz w powieści pod tytułem "Buszujący w zbożu", której autorem jest J.D. Saliger. Bohaterowie utworów Żeromskiego, czyli Stasia Bozowska i Tomasz Judym są samotni ponieważ właśnie dzięki temu, iż są sami mogą bez reszty poświęcić się podjętym obowiązkom. Stasia jest nauczycielką wybiera trudną pracę na wsi, aby tym samym wśród biednych dzieci krzewić naukę. Tomasz jest lekarzem, porzuca dobrze płatną praktykę w Warszawie, bo jak mówi nie chce być lekarzem wyłącznie ludzi bogatych. Wybiera wyjazd na prowincję by tam pomagać biednym ludziom żyjącym w trudnych warunkach. Wszystko to dlatego, iż sam wywodzi się z ubogiej rodziny i czuje, iż w związku z tym iż zdobyte wykształcenie ma ogromny dług wobec tych, którzy nie mli tyle szczęście co on. Bohaterowie Żermoskiego wybierają trudne i niewygodne życie oraz życie w samotności, Judym odrzuca miłość Joasi, bowiem wierzy iż tylko jeśli bez reszty poświęci się pracy wówczas uda mu się ów dług spłacić. Są to wiec bohaterowie samotni niejako na dwóch płaszczyznach. Po pierwsze dlatego, iż żyją sami bez bliskich. Pod drugie ponieważ wybierają samotną walkę o zmianę rzeczywistości, w której przyszło im żyć, są samotni w swoim buncie. Bunt jest także elementem postawy bohatera przytaczanej już powieści pod tytułem "Buszujący w zbozu". Holden Caulfield także sprzeciwia się zastanej rzeczywistości. On buntuje się przeciwko światu dorosłych. Ma dosyć zakłamania i obłudy. Buntuje się przeciwko mieszczańskim obyczajom.
Jak ukazują jednak losy przywołanych tu postaci bunt w pojedynkę i próba zmiany świata wówczas gdy robi się to samemu, to zadanie nie tylko trudne ale wręcz niemożliwe do wykonania. Indywidualizm, heroizm i odwaga nie wystarczają aby móc zmieniać świat, bo nie można zmieniać świata gdy samemu jest się nieszczęśliwym.
