Eufonia - co to jest

Termin eufonia, pochodzący od greckiego słowa euphonia,czyli harmonia, dobre brzmienieoznacza taką postać brzmieniową wypowiedzi, która jest harmonijna i przyjemna dla ucha, odbierana jako estetyczna. Zjawiskiem odwrotnym do eufonii jest kakofonia.

Określenie eufonia stosowane jest w nauce o literaturze i w językoznawstwie.

Eufonia jako środek poetycki

Eufonia zalicza się do fonetycznych środków stylistycznych. Eufonia jest jedną z odmian instrumentacji głoskowej. Zastosowanie jej ma na celu harmonijne, płynne brzmienie tekstu lirycznego, ale także prozy. Eufonia jest osiągana w tekście literackim poprzez dobór słów zawierających podobnie brzmiące głoski, a także przez nadanie odpowiedniej intonacji i rytmu oraz zastosowanie określonych rymów.

Eufonia w języku

Eufonia jako dążenie do harmonijnego brzmienia tekstu (wypowiedzi) polega więc także na unikaniu słów lub ich zestawień trudnych do wymówienia, np. takich z kilkoma spółgłoskami obok siebie, a także nagromadzenia głosek, których wymowa wymaga większego wysiłku, np. głoski syczące (s,z, c, dz) lub szumiące (sz, ż, cz, dż). 

Przejawem występowania eufonii w języku jest obecność  takich wyrażeń, w których kłopotliwe połączenia rozdziela się samogłoskami,  jak: "we wtorek", "ze mną", "przede wszystkim".

Eufonia - przykłady

Eufonię można zauważyć w wierszu K. Przerwy-Tetmajera "Nie wierzę w nic":

(...) w omdleniu sennym, tajemniczym/ i nie czując przechodzi z wolna w nieistnienie...

a także we fraszce J. Kochanowskiego "O żywocie ludzkim""

Fraszki to wszystko, cokolwiek myślemy,/ Fraszki to wszystko, cokolwiek czyniemy,/ Nie masz na świecie żadnej pewnej rzeczy,/ Próżno tu człowiek ma co mieć na pieczy./ Zacność, uroda, moc, pieniądze, sława./ wszystko to minie jako polna trawa...