"Kamienie na szaniec" to powieśćAleksandra Kamińskiego, przedstawiająca losy harcerzy, którzy żyli w czasie drugiej wojny światowej w Warszawie. Ich młodość była skażona przez okrucieństwo czasów, na jakie przypadła. Czas dojrzewania młodych ludzi zbiegł się z okupacja hitlerowską. Harcerze każdego dnia stykali się z krzywda ludzką. W latach okupacji każdy musiał walczyć o przeżycie, zmagać się z wrogiem, głodem, chorobami i własną słabością. Brutalna codzienność miał różny wpływ na postępowanie ludzi, wielu z nich ulegało okrutnym nastrojom i poczuciu strachu, starali się oni przetrwać za wszelką cenę, choćby kosztem innych. Ale bohaterowie książki "Kamienie na szaniec" przeciwnie, dzięki przeżyciom z młodości stali się dojrzalsi i wyrośli na uczciwych i wartościowych ludzi.
Trójka przyjaciół: Rudy, Alek i Zośka, kiedy wybuchła wojna, byli już absolwentami gimnazjum, czyli byli pełnoletni. W czasie szkolnej edukacji należeli do harcerstwa. Ideały wyznawane przez te organizację pozostały w nich żywe, liczyła się wierność przyjaźni, pomoc potrzebującym, patriotyzm, sprawiedliwość i honor. Działalność w harcerskich szeregach nauczyła ich także radzenia sobie z własnymi słabościami.
Moim zdaniem postawa, jaką reprezentują bohaterowie książki Aleksandra Kamińskiego jest godna naśladowania. Nie jest to łatwy ideał, wymaga wiele pracy nad sobą i wielu wyrzeczeń, ale właśnie dlatego, że jest wymagający, jego wartość jest większa. Bohaterowie "Kamieni na szaniec" potrafili działać z poświęceniem, jeszcze w szkole z zapałem oddawali się działalności harcerskiej, a wiec pracy na rzecz ogólnego dobra. Nie byli egoistami. Byli to młodzi ludzie pełni dobrych chęci. Harcerstwo zaś nadawało kierunek ich działaniom, w pojedynkę nigdy by nie osiągnęli tyle, ile zdołali zdziałać jako zespół. Dla Alka, Zośki i Rudego jednym z najważniejszych celów była walka z okupantem. Dlatego tez przykładali się do nauki, widząc w tym rodzaj oręża. Kierowały nimi uczucia patriotyczne.
W czasie wojny warunki życia i dorastania były znacznie trudniejsze, a jednak Zośka, Rudy i Alek odnieśli sukces, ponieważ do końca byli wierni swym ideałom. Nie poddali się, walczyli z wrogiem, tak jak potrafili. Ważną nauką, jaka wypływa z ich postawy moralnej, jest wierność. Łączyła ich głęboka przyjaźń, która przetrwała najtrudniejszą próbę. Nie wyrzekli się też swych ideałów, pozostali im wierni, choć czasy były bardzo niesprzyjające. Ludzie tracili swe człowieczeństwo pomimo obliczu śmierci. Oni nie złamali się, potrafili pomagać innym, sami narażając się na niebezpieczeństwo. Angażowali się w różne formy oporu, zajmowali się na przykład produkcja dżemu czy transportem. Na murach i ulicach wywieszali narodowe flagi, rysowali patriotyczne symbole (kotwice) i obrazki ośmieszające Niemców. Podejmowali też zbrojne akcje przeciwko hitlerowcom. Dokładnie je planowali i przydzielali zadania. I choć każdy chciał pełnić odpowiedzialne funkcje i rwał się do walki, byli bardzo zdyscyplinowani i skrupulatnie wykonywali swoje zadania. Każdego dnia towarzyszyła im śmierć, żyli w czasie wojny, ludzie ginęli codziennie. Wiedzieli, ze i na nich przyjdzie czas, jednak mimo to robili swoje, z odwagą kusząc los.
Ta postawa jest wzniosła, ponieważ jest aktywnym działaniem, braniem odpowiedzialności za własny los i kształtowaniem własnych czasów. Chłopcy nie czekali, aż ktoś wygra wojnę za nich, sami przystąpili do działań, wykazując się przy tym dużą odwagą i inwencją. Taka heroiczna postawa była szczególne trudna w czasie, gdy ludzka godność byłą deptana, gdy do głosu dochodziły najgorsze instynkty. Ocalenie wartości było sprawą ważniejszą niż ocalenie życia.
