"Bajki i przypowieści" wydane za życia poety, zawierają bajki epigramatyczne, krótkie, natomiast "Bajki nowe" ,wydane już po jego śmierci zawierają utwory o charakterze narracyjnym. Oba tomy doskonale oddają obraz relacji międzyludzkich u uniwersalnej wartości, ponieważ także i współcześnie możemy odnaleźć w nich prawdę o świecie i ludziach a mądre morały ,które zawierają, zawsze mogą chronić przed efektami bezmyślności ludzkiej i różnym sytuacjom, które niesie ze sobą życie. Są to utwory, które uczą i bawią jednocześnie.
"Wstęp do bajek"
Świat ukazany w tej bajce przedstawiony jest w krytyczny sposób. Żyją w nim prawi, dobrzy uczciwi ludzie, jednak ich ilość jest tak mała, że częściej pojawiają się w bajkach niż w rzeczywistości .
"Malarze"
Z bajki wynika, iż próżność i nieumiejętność dokonania obiektywnej samooceny , mogą przynieść korzyści materialne, tym którzy umieją to wykorzystać. Piotr jest świetnym portrecistą, jednak żyje w ubóstwie. Jan natomiast malował mało portretów i w dodatku robił to źle a jednak powodziło mu się nienajgorzej. Skąd ta sytuacja? Otóż : "Piotr malował podobne, Jan piękniejsze twarze".
"Kruk i lis"
Lis postanowił pochwalić wdzięki kruka aby zdobyć ser, który trzymał w dziobie. Udało mu się to- kruk zwiedziony fałszywymi pochlebstwami wypuścił ser z dzioba. Morał bajki zawiera się w słowach: "Bywa często zwiedzionym, kto lubi być chwalonym".
"Szczur i kot"
Autor ostrzega w tej bajce przed pychą, która powoduje , ze człowiek zaczyna mieć przeświadczenie o swojej niezwykłej sile. Przeświadczenie to sprawia , że tracimy prawdziwy obraz rzeczywistości i nie zauważamy czyhających na nas zagrożeń. W jednej chwili możemy stracić nawet własne życie. Aby ukazać tę prawdę Krasicki przedstawił siedzącego na ołtarzu, podczas mszy szczura, który zachwycał się sobą i stwierdził, ze jemu to kadzą. Nagle zakrztusił się dymem z kadzidła i wtedy padł ofiarą kota, który rzucił się na niego.
"Wół minister"
"Kiedy wół był ministrem i rządził rozsądnie,
Szły, prawda, rzeczy z wolna, ale szły porządnie"
Jednak król znużony był tempem jego rządów i postanowił zmienić ministra. Najpierw była to małpa a potem lis. Niestety okazało się , iż bezmyślność pierwszego ministra i chciwość drugiego mogą doprowadzić kraj do klęski. Na szczęście wół, a więc i rozsądek wygrał i ten znów został ministrem i poprawił sytuację w kraju.
"Ptaszki w klatce"
Bajka o charakterze politycznym, opowiadająca o starym czyżyku, troszczącym się o los ojczyzny i przywołujący czasy wolności Polski. Za tą wolnością stary czyżyk tęskni natomiast młody ptak, który już urodził się w niewoli nie doznaje tych samych uczuć.
"Groch przy drodze"
Krasicki demaskuje w tej bajce zbytnią ostrożność, uwagę , które nierzadko przynoszą większe szkody niż ich przeciwności.
"Dewotka"
Krytykowana jest tu pozorna pobożność, na pokaz oraz fałsz i obłuda religijna.
