Jednym z głównych bohaterów "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza jest Jacek Soplica. Jako młodzieniec słynął z uznania wśród społeczności szlacheckiej, jednocześnie był znanym zabijaką. Zdarzało się, że zapraszał go do siebie Stolnik Horeszko. Horeszko potrzebował Soplicę, ponieważ potrafił on wpłynąć na okoliczną szlachtę. Jacek darzył gorącym uczuciem córkę Stolnika - Ewę, liczył na to, że się z nią ożeni. Jednak w rzeczywistości Horeszko nie "oddał" mu swej ukochanej córki. Drogi kochanków rozeszły się, Ewa urodziła córkę o imieniu Zosia, natomiast Jacek poślubił kobietę, z którą miał syna Tadeusza (jego żona zmarła). Urażony pałał chęcią zemsty wobec Horeszki, ponieważ w sercu nadal kochał Ewę. Pewnego dnia był naocznym świadkiem ataku Moskali na zamek Horeszki. Żal do ojca Ewy, który chował w sercu wziął nad nim górę, emocje zwyciężyły. W wyniku oddania strzału poległ Horeszko, a Jacek został wzięty za sprzymierzeńca Moskali. To zdarzenie wywołało przełom w życiu Soplicy. Po tym tragicznym zajściu Jacek wyjechał. Po jakimś czasie powrócił na tereny Litwy przebrany za księdza Robaka. Był przekonany o chęci dokonania specjalnej misji - nosił się z zamiarem organizacji powstania na Litwie, którego początek uzależniał od pojawienia się wojsk napoleońskich. Jacek narażał swoje życie, wędrował i namawiał chłopów do walki zbrojnej. Nie ośmielił się wyjawić prawdy o własnym pochodzeniu, nawet jego syn Tadeusz nie wiedział kim on jest naprawdę.

Okazuje się, że plany Jacka niweczy były sługa Horeszki - Gerwazy, który pałał chęcią zemsty na Soplicach. Mobilizując mieszkańców zaścianka Dobrzyńskich planuje napaść na Soplicowo. Jednak po interwencji wojsk carskich skłócone ze sobą strony łączą swe siły i wspólnie są zdecydowani podjąć wspólną walką przeciw Moskalom. W wyniku zamierzonych działań Soplica zostaje ranny, jest bliski śmierci. Na łożu śmierci wyznaje prawdę o swoim pochodzeniu i ostatecznie uzyskuje przebaczenie od Gerwazego. Wątek dotyczący waśni między Soplicami a jednym z przedstawicieli rodu Horeszków (Hrabią) zostaje zażegnany w momencie, gdy dochodzi do małżeństwa Zosi (czyli córki Ewy z rodu Horeszków) z młodym Tadeuszem (synem Soplicy). Tadeusz po otrzymaniu majątku jest zdecydowany przeprowadzić uwłaszczenie chłopów.

Novum w przypadku Jacka Soplicy jest takie, że nie działał on w pojedynkę (w przeciwieństwie do Konrada Wallenroda oraz Konrada z "Dziadów"), a poszukiwał wsparcia swych idei niepodległościowych pośród szerokiego ogółu ludności m. in. szlacheckiej. Ta metamorfoza bohatera romantycznego za sprawą postaci Jacka Soplicy jest czymś znamiennym dla pokolenia rewolucjonistów, którzy w wyniku klęski powstania listopadowego zrozumieli bezsens i błędne myślenie o walce w pojedynkę.

Jedną z najbardziej charakterystycznych cech bohatera romantycznego była nieszczęśliwa miłość, rozdarcie wewnętrzne, przezywany konflikt. Ponadto takie postaci charakteryzował dynamizm, a ich charaktery kształtowały się w czasie przebiegu akcji utworu, żarliwy patriotyzm oraz poświęcenie były powodem uniewinnienia od popełnionych złych czynów i uczynienia z takich postaci prawdziwych wzorców osobowych.

Głównym bohaterem utworu "Potop" Henryka Sienkiewicza jest Andrzej Kmicic, którego biografia jest podobna do romantycznego bohatera- Jacka Soplicy. Andrzej Kmicic wywodził się z kręgu zubożałej szlachty XVII-wiecznej, która w przeszłości chlubiła się zamożnością. Był szlachetnym patriotą, który chlubił się odwagą i wesołością, skory do poświęcenia się dla wielkiej miłości, miał także skłonność do gwałtownej nienawiści. Z natury okazywał się awanturnikiem, człowiekiem skorym do ryzyka oraz gwałtów. Miał cechy pospolitego hulaki, jednak cenił sobie zgraną kompanię. W wyniku dramatycznych działań i pozbawienia życia mieszkańców okolicznych miejscowości popada w konflikt ze swym otoczeniem. Za sprawą tych wydarzeń traci dobre imię oraz piękną Oleńkę, wśród przyjaciół coraz mniej osób, które mu ufają. W tych okolicznościach decyduje się na kolejne haniebne czyny, które wpływają niekorzystnie na jego dalsze życie.

W momencie, gdy pojawia się szansa na powrót dobrego imienia wpada w zasadzką i składa przysięgę wierności Januszowi Radziwiłłowi. W tej sytuacji bierze czynny udział w tłumieniu buntu żołnierzy, którymi dowodził Skrzetuski, Wołodyjowski oraz Zagłoba. Dopuszczając się tych czynów staje się nieświadomym zdrajcą. Osobiście jest przekonany, że działa po stronie dobra ogółu. Po zakończonej konwersacji z Bogusławem zrozumiał całą prawdę, w tych okolicznościach przysięga zemstę na Radziwiłłach.

Andrzej Kmicic pod przybranym nazwiskiem Babinicz decyduje się na udział w szlaku bojowym, który obejmuje tereny Litwy, Warszawy, Częstochowy oraz Śląska i Małopolski, także Podlasia. W wyniku działań zbrojnych bierze udział m. in. w obronie Jasnej Góry, tam broni klasztoru, nie boi się ryzykować życiem wysadzając szwedzką kolubrynę. W jednym z górskich wąwozów ratuje s opresji króla polskiego, aby umożliwić mu szczęśliwy powrót do kraju. Jedyną i nadrzędną motywacją skutecznego działania jest chęć poświęcenia się Rzeczypospolitej. Kmicic chce ratować ukochany kraj i działać w imię jego dobra oraz możliwości odzyskania dobrego imienia, pragnie rehabilitacji na oczach swych obywateli oraz ukochanej Oleńki, aby móc zabiegać o jej względy. I tak oto z hulaki i zawadiaki, awanturnika oraz zdrajcy zmienia się w bojownika, który jest wierny królowi oraz ukochane ojczyźnie. W ten sposób Kmicic staje się bohaterem narodowym, dla którego dobro państwa stanowi najwyższą wartość. Po zakończonej walce z narodem szwedzkim udaje się w kierunku południowej Polski, aby brać czynny udział w kolejnych działaniach zbrojnych.

Losy Andrzej Kmicica można przyrównać do losów ojczyzny. Moralny upadek Kmicica można odnieść do upadku narodu, który w wyniku nieprzemyślanej kapitulacji odniósł klęskę, tym samym puścił w niepamięć własne obowiązki. Okazuje się, że tryumf odniosła prywata oraz anarchia. Jednak mobilizacja bohaterskich mas ludowych spowodowała odniesione zwycięstwo nad narodem szwedzkim.

Andrzej Kmicic udowodnił przywiązanie do ojczyzny i w wyniku czynnego udziału w walce z narodem szwedzkim odwdzięczył się za wszelkie zło, które uczynił w przeszłości. W tych okolicznościach mógł zabiegać o rękę ukochanej Oleńki, jego oświadczyny zostały przyjęte.

Na podstawie biografii Andrzeja Kmicica oraz Jacka Soplicy można wyróżnić cechy wspólne tych postaci:

- młodzieńcy

-zawadiacy

-każdy z nich doświadcza przełomu moralnego i wewnętrznej przemiany ducha

-swoją winę okupują poświęcając się dla dobra ojczyzny

-po dokonanych działaniach dostępują rehabilitacji

Jednak radość ze szczęścia osobistego i rękę ukochanej otrzymał Kmicic, natomiast w przypadku Jacka Soplicy nie było to możliwe.