Hrabia Henryk (Mąż)

Hrabiego Henryka poznajemy w momencie ślubu z Marią, ma wtedy 21 lat. To poeta, pochodzący z arystokracji. Przysięga miłość swojej żonie, lecz nie jest w stanie dotrzymać tej obietnicy: za bardzo kusi go poezja. Chce być dobrym mężem, lecz ważniejsza dla niego jest twórczość. Opuszcza kobietę, ulegając pozornym urokom poezji. Nie dorasta jednak do tego, aby być idealnym twórcą. 

Posłuchanie mamiących go widziadeł, obiecujących sławę i raj prowadzi go do zguby: traci szczęście rodzinne, które chciał zapewnić mu Anioł Stróż. Porzucona Maria popada w szaleństwo, on sam towarzyszy jej na łożu śmierci. Gdy umiera, hrabia zmienia się. Spędza czas samotnie, źle mu z powodu przekleństwa ciążącego na Orciu. 

Znajduje nowe powołanie: zaczyna udzielać się społecznie, zostając przywódcą arystokracji. Nie wstydzi się swojego pochodzenia, broni wartości, tradycji i religii. Dumny i nieustępliwy jest świadom dobra, które uczyniła szlachta chłopom i robotnikom. Spotyka się nawet z przywódcą obozu rewolucjonistów, Pankracym, który uważa go za godnego przeciwnika. 

Mimo iż hrabia zna wady swojej warstwy i dostrzega racje przeciwnika to uważa, że rewolucja nie jest dobrym rozwiązaniem. Henryk wyróżnia się odwagą i determinacją, co można dostrzec głównie podczas starcia z siłami wroga. Czuje się odpowiedzialny za los arystokratów, decyduje się podjąć walkę. Ma duży posłuch u ludzi, którzy szanują go i dostrzegają jego niezłomność. 

Nawet, gdy jego syn tragicznie umiera, nie przestaje kierować magnatami. Mobilizuje niechętną szlachtę do działania i obrony Okopów św. Trójcy. Dopiero widząc przegraną decyduje się popełnić samobójstwo. Skacze w przepaść, a jego ostatnie słowa to "Poezjo, bądź mi przeklęta, jako ja sam będę na wieki!".

Henryk to przede wszystkim wielki indywidualista, bohater romantyczny, poszukujący swojej drogi życiowej, rozdarty pomiędzy wizją spokojnego życia rodzinnego, a pokusą poezji. Jest świadomy błędów, które popełnił. To ofiara własnych marzeń i pasji. Wie, czym jest honor: woli zginąć, niż się poddać.

Maria (Żona)

Maria to żona hrabiego. Poznajemy ją jako młodą i piękną dziewczynę, zakochaną w Henryku i wychodzącą za niego za mąż. Bohaterka jest wzorem opiekuńczej, cichej i wiernej kobiety. Anioł Stróż opisuje ją jako "żonę dobrą i skromną". Kocha swojego męża i pragnie stworzyć z nim prawdziwą rodzinę. Dba o jego zdrowie: gdy wychodzi w nocy rozmawiać z Dziewicą pełna troski prosi o powrót do domu, aby uniknął przeziębienia. 

W późniejszym braku miłości ze strony mężczyzny dostrzega swoją winę, a ta świadomość sprawia jej ogromny ból. Chce zrozumieć, co odmieniło zachowanie jej ukochanego. Popada w rozpacz, gdy dowiaduje się, że mąż chce porzucić ją dla poezji: błaga tylko, aby nie opuszczał ich syna. Ważniejsza niż jej szczęście staje się miłość do Orcia. 

Maria zdaje sobie sprawę, że twórczość poety niebłogosławionego, jakim jest Henryk, zagraża porządkowi i harmonii życia rodzinnego. Tylko ona dostrzega prawdziwą twarz upiora, Dziewicy. Nie potrafi jednak przekonać ukochanego, a porzucona przez niego traci zmysły i popada w obłęd. W swoim szaleństwie przeklina Orcia, by stał się poeta, wierząc, że zapewni mu to miłość ojca. Umiera w szpitalu psychiatrycznym, szczęśliwa, gdyż towarzyszy jej mąż. Pokazuje to niezwykłą siłę uczucia, jakie żywi do Henryka.

Maria to postać tragiczna, bohaterka dramatu społecznego, za jaki można uznać pierwsze dwie części "Nie-Boskiej Komedii". To zwolenniczka ułożonego i spokojnego życia, a zarazem największa poszkodowana zderzenia się tego harmonicznego ideału z poezją. Wierna i wrażliwa żona, gotowa do ogromnych poświęceń staje się ofiarą wewnętrznych konfliktów hrabiego.

Orcio

Orcio to syn hrabiego Henryka i Marii. Ciąży nad nim przekleństwo matki: wybłagała ona Boga, aby chłopiec został pobłogosławiony darem poezji. Jako dziecko Orcio nie bawi się więc wraz z innymi. Cały czas pogrążony w myślach, żyje w świecie wyobraźni. To wyjątkowy indywidualista. Ma wizje, ukazuje się mu zmarła matka, z którą rozmawia. 

Przeraża to jego ojca, gdyż uważa on, że Orcio jest zbyt słaby, by to wytrzymać. Okazuje się to prawdą, gdyż chłopiec zaczyna stopniowo tracić wzrok. Widzi jednak świat "oczyma duszy", jest pełen natchnienia, ma łatwość układania wierszy. To poeta błogosławiony, ciąży nad nim przymus wyrażania myśli i emocji poprzez słowa.

Orcio jest symbolicznym przedstawieniem idealnego poety. Kontakty z siłami nadprzyrodzonymi i wyjątkowe zdolności sprawiają jednak, że staje się postacią tragiczną. Przewiduje zarówno śmierć swoją, jak i ojca.

Pankracy

Pankracy to przywódca obozu rewolucjonistów. Podkreślony jest brak jego przeszłości: pochodzi bowiem z ludu, nie znając tradycji i religii. Wszystko co osiągnął zawdzięcza tylko i wyłącznie sobie. Mimo to, ma ogromny posłuch u chłopów i robotników, budzi u nich respekt i szacunek. To dobry wódz, który potrafi utrzymać swoją pozycję dzięki konsekwencji i sile. 

Przeciwników, a w tym Hrabiego Henryka traktuje z poważaniem i uważa za godnych sobie. Twierdzi, że jest zdolny zbudować nowy porządek świata. Chce równości, jednak już od początku uważany jest za przywódcę, Wielkiego Obywatela, co kłóci się z założeniami rewolucji. 

Ważniejsza od przeszłości dla Pankracego jest przyszłość. Wierzy, że dla osiągnięcia ładu społecznego można popełniać zbrodnie. Po zwycięstwie przeżywa jednak chwile skruchy i umiera, rażony wizją Chrystusa.

Charakterystyka obozu arystokracji

Szlachta to warstwa bardzo skomplikowana. Magnaci są przywiązani do przeszłości i tradycji, skupieni na wartościach przekazywanych im przez przodków. Duże znaczenie ma dla nich Bóg i religia. Okazuje się jednak, że mimo wspomnień o bohaterskich czynach ich poprzedników arystokracja nie potrafi podąć się prawdziwej walki. 

To ludzie tchórzliwi, chcący ocalić swoje życie za wszelką cenę. Są gotowi się poddać, byle tylko nie doszło do starcia z siłami wroga. Jedynym honorowym człowiekiem okazuje się hrabia Henryk. Obejmuje przywództwo, stając się jednocześnie obrońcą dawnego porządku społecznego: tragicznym rycerzem skazanej na zagładę arystokracji.

Charakterystyka obozu rewolucjonistów

Obóz rewolucjonistów to tłum ludzi, pochodzących głównie z niższych warstw społecznych. Kierują się oni przeciwko "Bogu, królom, panom", religii i wartościom wyznawanym przez tradycyjną szlachtę. Rewolucja antyfeudalna i antykapitalistyczna ma zaspokoić głód chłopów i robotników, stać się rodzajem krwawej uczty na arystokracji. 

Obóz opisany jest bardzo negatywnie: to zbieranina ludzi, głodny i brudny motłoch, żyjący w skrajnie złych warunkach. Marzeniem każdego jest pozbycie się szlachty, panów, którzy są według pokrzywdzonych sprawcami ucisku. Pragną zniszczyć obecny ład, jednak brak im koncepcji nowego porządku.