Życiorys:

Leopold Staff - jeden z najbardziej znanych poetów, dramatopisarzy i tłumaczów - urodził się 14.11.1878 r. we Lwowie, zaś zmarł 31.05.1957 r. w Skarżysku-Kamiennej. Od 1897 r. do 1901 r. był studentem prawa na Uniwersytecie Lwowskim, potem studiował filozofię pod opieką K. Twardowskiego oraz romanistykę u E. Porębowicza. W czasie studiów był członkiem Stowarzyszenia Czytelni Akademickiej, działał w Kółku Literackim razem z S.A. Mullerem, W. Kozickim i O. Ortwinem, który darzył go przyjaźnią. Pomagał przy redakcji krakowskiego pisma dla studentów "Młodość" (1898 - 99). W tamtym czasie miał kontakt z najnowszą literaturą europejską, między innymi z utworami Nietzschego, które miały istotny wpływ na ukształtowanie artystycznej postawy Staffa. Brał udział w artystyczno-literackich spotkaniach w mieszkaniu M. Wolskiej (Płanetnicy).

W młodości Staff wiele podróżował: do Włoch, spędził rok (1902 - 03) w Paryżu. W okresie 1909 - 14 był redaktorem biblioteki Symposion w Księgarni Polskiej B. Połanieckiego (kontynuował to później z W. Rzymowskim jako filozoficzną biblioteczkę Panteon). Pierwszą wojnę przeżył w Charkowie. W 1918 roku przeprowadził się do Warszawy. Przez krótki okres (1920 - 21) współredagował między innymi z W. Berentem miesięcznik "Nowy Przegląd Literatury i Sztuki". Od 1933 roku był członkiem Polskiej Akademii Literatury (PAL), później także wiceprezesem. Okupację niemiecką spędził w Warszawie, po wojnie często się przeprowadzał - między innymi do Pławowic i Krakowa. W latach 1949 - 57 mieszkał na stałe w Warszawie. Był dwukrotnym laureatem państwowej nagrody literackiej - w roku 1927 oraz 1951, nagrody Lwowa (w 1929 r.), Warszawy (w 1938 r.) i nagrody Pen Clubu za całą twórczość translatorską. Odznaczony tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego (w 1939 r.) i Uniwersytetu Jagiellońskiego (w 1949 r.). Szczególnie uroczyście obchodzono jubileusz 50-lecia pracy twórczej. Spoczywa na Powązkach w Warszawie.

Staff jest określany mianem poety trzech pokoleń, ponieważ był aktywny twórczo w epoce Młodej Polski, a także dwudziestolecia międzywojennego i w latach powojennych.

Twórczość:

1. Nietzscheanizm:

Staff zadebiutował w 1901 roku poetyckim tomem "Sny o potędze". I tytuł, i zawartość tomu świadczą o dużym wpływie filozofii Nietzschego na działalność artystyczną poety w początkowym okresie jego twórczości. Jednakże była to filozofia zmodyfikowana - Staff zrezygnował z tych elementów, które były sprzeczne z chrześcijańską etyką: indywidualna moralność (według Nietzschego "samolubstwo dostojnych jest stanem świętym"), altruizm i pogarda dla litości. Programowym wierszem wczesnej twórczości Staffa jest utwór "Kowal" - w nim poeta zawarł tezę, że celem życia człowieka jest uzyskanie wewnętrznej mocy i wewnętrznego ładu. Taki człowiek jest wewnętrznie silny, wyzwolony od ogólnie aprobowanej moralności, dlatego może żyć zgodnie z głosem serca.

2.Modernizm:

Pierwsze poetyckie tomiki "Sny o potędze" oraz "Dzień duszy" (1903) zawierają silnie zaznaczone elementy modernistycznego stylu i formy. Charakterystyczny jest melancholijny i pesymistyczny nastrój, wrażenie niepewności i braku sensu życia. Opisowe fragmenty pod względem stylistyki przypominają impresjonizm. Przykładowym reprezentantem liryki nastroju jest "Deszcz jesienny", w którym dominuje atmosfera smutku i melancholii z powodu jesiennej aury. Ten klimat podkreślają pojawiające się w utworze motywy grobów, korowodu żałobników, śmierci, pogrzebu, spalonego domu oraz monotonna rytmika wiersza, która przypomina odgłos spadającego deszczu.

3.Franciszkanizm:

W późniejszym okresie Staff zaczął chwalić prostotę życia zgodnego z przyrodą, doceniał ciężką, ale wytrwałą pracę rolników. O próbie osiągnięcia harmonijnego połączenia ze światem świadczy porzucenie dotychczasowych, miejskich wartości i zwrócenie się ku prostym codziennym czynnościom, które nadają sens ludzkiemu życiu. Zwraca na to uwagę wiersz o charakterystycznym tytule "Pokój wsi" z tomiku "Ptakom niebieskim" (1905). Dotychczasowa melancholia zostaje zastąpiona przez chrześcijanizm i prostą filozofię św. Franciszka z Asyżu. Franciszkanizm widoczny jest także w tomiku "Gałąź kwitnąca" (1908).

4.Neoklasycyzm:

Franciszkanizmowi towarzyszy zwrot w stronę poezji i filozofii klasycznej. Można to zauważyć w dwóch tomach Staffa: "Gałąź kwitnąca" i "Uśmiech godziny" (1910). Charakterystyczny jest cykl utworów "Śladem stopy antycznej" z tomu "Uśmiech godziny", w którym wyraża się chęć wskrzeszenia antycznego umiaru, harmonii i prostoty, psychicznej równowagi. Staff podkreśla wagę uniwersalnych, nieprzemijających wartości. Zwrot ku neoklasycyzmowi wyraża się także w naśladowaniu antycznego metrum, zwięzłą wypowiedzią treści oraz podkreślaniem umiaru i prostoty.