Faszyzm to kierunek polityczny, jaki zaistniał po pierwszej wojnie światowej, jest znany w kilku odmianach, takich jak: hitleryzm, czy nazizm. Rozgłaszał hasła ultra nacjonalistyczne, antydemokratyczne, antyliberalne i przede wszystkim antykomunistyczne. Zmierzał do utworzenia państwa monopartyjnego i totalitarnego. W swoich szeregach nie skupiał tylko warstw średnich, ale także niezadowolone grupy pośród klasy robotniczej. Zalążkiem faszyzmu okazała się klęska poniesiona w I wojnie światowej. Na fali zażenowania spowodowanego niezakończoną powodzeniem wojną, zaczęły powstawać w Niemczech liczne organizacje o charakterze kombatanckim i nacjonalistycznym. Organizacje te stworzyły podwaliny pod ideologię niemieckiego nacjonalizmu bazując na chęci rewanżu za klęskę i na dążeniach zaborczych względem innych narodowości.

Spośród innych podobnych formacji powstała w Bawarii w roku 1919 Niemiecka Partia Robotników w skrócie DAP. W roku 1921 nikomu bliżej nieznany Austriak, Adolf Hitler, kapral z czasów wojny odznaczony "Krzyżem Żelaznym", przekształcił tę niewielką partyjkę w masową Niemiecką Narodowosocjalistyczną Partię Robotników o skrócie NSDAP. Pierwszy większy rozgłos przyniosła tej partii i co za tym idzie również jej przewodniczącemu próba zbrojnego przejęcia władzy w stolicy Bawarii, Monachium w dniu 8 listopada roku 1923. Po niezakończonym sukcesem puczu monachijskim, A. Hitler trafił do więzienia, gdzie napisał książkę pod tytułem "Mein Kampf" (Moja walka). Rozprawa ta była jednocześnie programem politycznym, który przepowiadał bezwzględną walkę z "dyktatem" wersalskim, będącym dziełem zmowy Żydów zmierzających do zniszczenia państwa niemieckiego. Naród niemiecki jako przedstawiciel najdoskonalszej nordyckiej rasy, potrzebuje tzw. przestrzeni życiowej w celu dokonania rolniczej kolonizacji. Niemcy zostali według Hitlera powołani przez siły natury do sprawowania rządów na kontynencie europejskim. Chcąc urzeczywistnić tę ideę Hitler przekonywał do bezwzględnego wyeliminowania żydostwa ze wszystkich aspektów życia na terenie Niemiec.

W roku 1925 Hitler odzyskał wolność i szybko odbudował struktury NSDAP. Partia poszerzyła swoje wpływy i w krótkim czasie z lokalnego ugrupowania bawarskiego przekształciła się w ugrupowanie ogólno niemieckie. Szybko wzrastała również liczba jej zwolenników, przez co rosło znaczenie polityczne partii. W roku 1930 naziści uzyskali po wyborach 107 mandatów w parlamencie, przy 77 komunistach. Tym samym stronnictwo hitlerowskie stało się drugim, co do wielkości ugrupowaniem w Reichstagu.

Do wyborczego sukcesu hitlerowców przyczynili się zatrwożeni "widmem komunizmu" przemysłowcy niemieccy, którzy zdecydowali się wspomóc finansowo Hitlera w okresie wyborów na prezydenta. W 1932 roku w zorganizowanych wyborach do parlamentu komuniści uzyskali 100 mandatów, podczas gdy hitlerowcy, aż 196. Prawica chciała pozyskać nazistowskiego przywódcę oferując mu stanowisko wicekanclerza. Jednak Hitler odrzucił jakiekolwiek ustępstwa, albowiem po cichu liczył na uzyskanie pełni władzy.

30 stycznia roku 1933 prezydent państwa niemieckiego Paul von Hindenburg polecił Hitlerowi zadanie sformowania nowego gabinetu. Zostając kanclerzem Rzeszy lider NSDAP przejął rządy w kraju w sposób całkowicie legalny, po czym rozwiązał parlament. 27 lutego roku 1933 podpalony został budynek Reichsagu, co stało się pretekstem w celu wprowadzenia w Niemczech stanu wyjątkowego. Następnego dnia wprowadzono nadzwyczajne postanowienia "O ochronie państwa i narodu" oraz "Przeciwko zdradzie". Rozporządzenia te były podstawą funkcjonowania nazistowskiego ustroju aż do roku 1945. Ograniczały swobody osobiste, wolność prasy, druku, zgromadzeń i korespondencji. Rozpoczęły się konfiskaty oraz przeszukiwania domów potencjalnych przeciwników. Wszystkie partie poza NSDAP zostały zlikwidowane.

W roku 1933 Hitler zaprezentował projekt uchwały o uprawnieniach, które czyniły go dyktatorem. Miał do dyspozycji formacje bezpieczeństwa SS współdziałające z bezkarną policją polityczną - Gestapo. Ludzie mogący stanowić najmniejsze zagrożenie dla totalitarnego państwa byli osadzani w więzieniach lub obozach koncentracyjnych, do których jako pierwsi trafili Żydzi, komuniści i socjaliści. Pierwsze tego typu obozy, np. w Dachau były miejscami fizycznego terroru i niewolniczej pracy.

Hitler oskarżał o działalność na szkodę III Rzeszy ludzi niewygodnych dla urzeczywistnienia swoich planów. W czerwcu roku 1934 powołując się na owe oskarżenia powziął decyzję o wymordowaniu przeszło 150 osób należących do wewnątrzpartyjnej opozycji. Jako wytłumaczenie tego wydarzenia nazywanego "Nocą długich Noży" despota podał, że działał będąc najwyższym sędzią niemieckiego narodu.

W sierpniu roku 1934 zmarł prezydent Rzeszy - Hindenburg. Hitler wykorzystał to w celu zagarnięcia najważniejszego stanowiska w państwie dla siebie. Od tej pory nazywano go kanclerzem Rzeszy i wodzem. w taki sposób osiągnął najwyższą, a przy tym nieograniczoną władzę na obszarze państwa niemieckiego. Stał się też najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych. Wszystkie dziedziny społecznego życia zostały poddane pod kontrolę gestapo.

Faszystowskie władze przywiązywały bardzo dużą wagę do wychowania przyszłych pokoleń. W tymże celu tworzono specjalne organizacje, np. Hitlerjugend, głoszące nienawiść i pogardę w stosunku do pozostałych narodów.

W roku 1935 na mocy "ustaw norymberskich" w życie weszły zakazy zawierania związków małżeńskich pomiędzy Niemcami i Żydami. Żydów wydalano z administracji oraz z zakładów przemysłowych, organizowano również bojkoty żydowskich sklepów i karczm. Punktem kulminacyjnym takiej polityki była tzw. noc kryształowa 9 listopada roku 1938, kiedy to minister propagandy Josef Goebbels za zgodą Hitlera zaczął nawoływać do rozprawy ze środowiskami żydowskimi. Śmierć poniosło tysiące Żydów, spalono synagogi, domy Żydów zniszczono, a ich majątki zarekwirowano.

Stalinizm był systemem politycznym ukształtowanym w Związku Radzieckim w końcu lat dwudziestych XX stulecia przez Józefa Stalina. Charakteryzował się on panowaniem struktur partyjnych nad wszystkimi dziedzinami życia społecznego, a także przekształceniem państwa na modłę dyktatorskiego reżimu policyjnego.

Stalin już u progu lat trzydziestych zdobył niepodważalną pozycję przywódcy jedynej partii oraz radzieckiego państwa. Coraz częściej stosowano terror masowy, za który odpowiadała NKWD. Wprowadzono przyspieszony tryb rozpatrywania rozpraw uznanych przestępstwami terrorystycznymi, takimi jak chociażby sabotaż, czy działalność antypaństwowa. Oskarżeni sabotażyści byli sądzeni w doraźnym trybie i nie posiadali prawa do adwokata. Przyznawanie się do popełnienia przestępstwa było wymuszane ciężkimi torturami, podczas których żądano również wskazywania współwinnych. W roku 1934 w życie weszło prawo o zdradzie państwa radzieckiego, na mocy którego można było wykonać karę śmierci natychmiast. Stosowana w takich przypadkach tzw. odpowiedzialność zbiorowa równomiernie obciążała także krewnych, sąsiadów, a nawet przyjaciół. Paszporty, które stały się obowiązujące od 1932 roku ograniczały wolność przemieszczania się obywateli na obszarze kraju.

Najtęższe nasilenie stalinowskiego terroru przypadło na okres 1936-1938. Przeprowadzano wówczas czystki w partii i armii, a także wykonywano procesy pokazowe bazując na sfabrykowanych dowodach. Winni byli skazywani na śmierć lub masowo wysyłani do licznych obozów pracy. Wprowadzono także zmiany do kodeksu karnego, umożliwiające wykonywanie kary śmierci na obywatelach, którzy ukończyli dwunasty rok życia! Na śmierć skazano 3 marszałków, 14 wojskowych komendantów, 60 przywódców korpusów oraz 136 przywódców dywizji. Ogółem śmierć poniosło 35 tys. oficerów, co stanowiło 40% całego sztabu oficerskiego w armii radzieckiej. Więźniów przybywało w takim tempie, że wprowadzono różne typy obozów pracy tzw. łagrów, były specjalne dla matek wraz z dziećmi oraz dla dzieci, które nie ukończyły dwunastego roku życia, były osobne łagry dla nieprzyjaciół ludu, a także ich rodzin, ponieważ stosowano zbiorową odpowiedzialność, obejmującą rodziców i dzieci oraz dalszych krewnych "wroga ludu". Powolny odwrót od koncepcji Stalinizmu nastąpił po śmierci samego Stalina w roku 1953.

Stalinizm i Hitleryzm były doktrynami politycznymi, które odcisnęły na ludzkości olbrzymie piętno w XX stuleciu. Ich wspólną istotą było utworzenie totalitarnego państwa, które miało na celu wprowadzenie systemu władzy mającej pełną kontrolę na całością życia politycznego, ekonomicznego i kulturalnego w państwie. Totalitarne decydowanie o jednostce stało się powodem lęków i zniewolenia niemałych społeczeństw. Ograniczone i nie respektowane prawa obywatelskie poświadczały brak praworządności na wszystkich szczeblach władzy.