- Lata 1914 - 1939
Stany Zjednoczone od 1823 r. opierały stosunki zagraniczne na doktrynie Monroe'a. Zgodnie z nią kraj miał nie ingerować w to co się działo w Europie, natomiast ta miała to respektować i również nie mieszać się w losy Ameryk. Taka sytuacja była na rękę szczególnie państwom Ameryki Łacińskiej, odzyskującym wówczas niepodległość. Sytuacja uległa zmianie w momencie wybuchu I wojny światowej. Pomiędzy państwami Ameryki a Europą zaprzestano prowadzenia korzystnej dla obu stron handlowej wymiany. Stany Zjednoczone zaangażowały się w konflikt militarny. Sprzeciwiły się takiemu obrotowi sprawy państwa latynoamerykańskie. Polityka izolacjonizmu dominująca w XIX wieku została przerwana na czas wojny światowej. Co było powodem?
Wojna była dla Stanów Zjednoczonych dobrym interesem. Amerykańskie firmy zapewniały zaopatrzenie państwom walczącym po stronie Ententy. Mimo, że formalnie USA nie brało jeszcze wówczas udziału w wojnie. Stany Zjednoczone już przed konfliktem były powiązane handlowo z Francją i Wielką Brytanią. Firmy zza Atlantyku dostarczały uzbrojenie i mundury, ale także i żywność walczącej ludności. Sama zależność handlowa i korzyści z niej płynące nie wystarczyły, aby Ameryka zaangażowała się w wojnę. Konieczny stał się inny, bardziej konkretny powód. Czynnikiem, który zadecydował o włączeniu się USA w światowy konflikt było ogłoszenie przez Niemców prowadzenia niczym nie ograniczonej wojny podwodnej. Od tej pory niemieckie łodzie podwodne miały atakować wszystkie statki także i te państw neutralnych. Obiektem agresji mogły być jednostki wojenne, ale także handlowe i pasażerskie. Taka deklaracja niemiecka utrudniła transport towarów ze Stanów do Europy. Jakby tego jeszcze było mało brytyjski wywiad zdołał przejął tzw. telegram Zimmermanna. Była to depesza napisana przez Artura Zimmermanna, pełniącego funkcję niemieckiego sekretarza stanu, a skierowana do ambasadora w Meksyku. Jej treść zawierała instrukcje dotyczące współpracy pomiędzy tymi dwoma państwami Zakładano m. in. że jeśli Stany Zjednoczone do wojny przystąpią, Meksyk wspomoże niemieckiego sojusznika. W ramach nagrody miał otrzymać tereny, które utracił w XIX wieku na skutek wojny ze Stanami Zjednoczonymi.
W marcu 1917 r. został zatopiony amerykański statek "Vigilentia". To stało się bezpośrednią przyczyną przyłączenia się Stanów Zjednoczonych do wojny po stronie państw Ententy. 6 kwietnia 1917 r. USA wypowiedziały wojnę Niemcom, a 7 grudnia 1917 r. - Austro-Węgrom. 27 czerwca we Francji wylądowała część oddziałów amerykańskich. W momencie gdy do wojny przystąpiły Stany Zjednoczone szala zwycięstwa przechyliła się na stronę trójporozumienia.
Po zakończeniu wojny USA, a dokładnie ówczesny prezydent tego kraju, wpłynął na ułożenie ładu w Europie. 8 stycznia 1918 r. prezydent T. Woodrow Wilson ogłosił orędzie składające się z 14 punktów. Przedstawił w nim amerykańską koncepcję pokojowego ułożenia stosunków międzynarodowych. Ogłosił zasadę, w myśl której każdy naród walczący o swoją suwerenność ma do niej prawo (wcześniej taką zasadę ogłosili bolszewicy w Rosji po rewolucji w 1917 r.). 11 listopada 1918 r. Niemcy podpisały rozejm w Compiegne. Zakończył on I wojnę światową, ale o ładzie w Europie miała zadecydować konferencja pokojowa. Na miejsce obrad wybrano Wersal.
W rokowaniach pokojowych w Wersalu Stany Zjednoczone nie wzięły udziału. I w rzeczywistości kongres amerykański nigdy nie ratyfikował postanowień konferencji wersalskiej. Pewien sukces odniosły jednak w czasie obrad Konferencji w Waszyngtonie w latach 1921-9122. Jednym z postanowień było ograniczenie zbrojeń. Ponadto określone zostały stałe proporcje tonażu flot wojennych dla poszczególnych państw: USA, Wielkiej Brytanii, Japonii, Francji i Włoch w następującym stosunku 5:5:3:1,75:1,75.
Po tym jak Kongres amerykański nie ratyfikował traktatów pokojowych, kończących I wojnę, mimo że USA przyczyniły się w wielkiej mierze do zwycięstwa państw Ententy, państwo szybko wycofało się z ingerowania w stosunki europejskie. Korzystało jednak nadal ze swoich gospodarczych uprawnień w Europie. Stany Zjednoczone były czymś w rodzaju centrum finansowego (przejęły tę rolę od Wielkiej Brytanii). Stały na straży pokoju na świecie, kontrolując spłatę reparacji wojennych przez kraje nimi obciążone oraz udzielały pomocy państwom, w których wojna poczyniła największe szkody. Z czasem jednak polityka izolacjonizmu przeważyła. USA ograniczyły się do działań dotyczących rozwoju własnej gospodarki. Tak intensywny jej rozwój spowodował, że Stany Zjednoczone korzystały z najnowocześniejszych technologii i wynalazków, prześcigając inne państwa w ich zastosowaniu.
Kryzys przyszedł 25 października 1929 r. - tzw. "czarny piątek". Na nowojorskiej giełdzie na Wall Street krach, który miał tu miejsce stał się początkiem Wielkiego Kryzysu Gospodarczego, który dotknął cały świat, chociaż najbardziej Stany Zjednoczone i Europę, jako że ich gospodarki ściśle były powiązane. Przyczyną krachu giełdowego była nadprodukcja, która przewyższała zapotrzebowanie zgłaszane przez społeczeństwo oraz spekulacje akcjami. Wartość tych ostatnich wzrosła o 200%, zaś wartość wypłacanych dywidend - o 400%. Kryzys nie ominął Ameryki Południowej ani Europy (nie dotknął tylko ZSRR). Był widoczny we wszystkich płaszczyznach funkcjonowania gospodarki państwa - od rolnictwa zaczynając, kończąc na przemyśle. Apogeum osiągnął w 1932 r. Program odbudowy gospodarki zaproponowała grupa ekonomistów, skupiona wokół prezydenta Roosevelta. Przedstawili program stopniowego wychodzenia z kryzysu poprzez zwiększony interwencjonizm państwa w gospodarkę czy organizowanie robót publicznych dla rzeszy osób bezrobotnych. Został on nazwany "New Deal" (Nowy Ład). Taka polityka zaczęła przynosić skutki dopiero kilkanaście miesięcy później. Tak więc około 1933 r. USA zaczęły wychodzić z gospodarczego kryzysu.
- Lata 1939 - 1945
Dnia 1 września 1939 r. III Rzesza rozpoczęła II wojnę światową od ataku na Polskę. Stany Zjednoczone początkowo bardzo niechętnie angażowały się w konflikt. Czas jednak pokazał, że całkowita izolacja była niemożliwa.
W marcu 1941 r. amerykański Kongres uchwalił ustawę "Lend-Lease Act". Na jej mocy do krajów europejskich walczących a Niemcami, czyli do Wielkiej Brytanii (później także do ZSRR) zostały wysłane produkty o wartości około 30 mln dolarów (do Związku Radzieckiego o wartości ok. 10 mln dolarów). Wśród nich znalazły się broń, z nawet samochody. 14 sierpnia 1941 prezydent Franklin Delano Roosevelt i premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill podpisali Kartę Atlantycką. Był to dokument, w którym sformułowano zasady zgodnie z którymi miano tworzyć powojenny ład. Znalazły się tam m. in. zapisy o prawie narodu do wyboru formy rządu, ale także kwestie związane z rozbrojeniem i zachowaniem pokoju w stosunkach międzynarodowych. USA liczyło jednak nadal, że mimo tego rodzaju działań nie będzie wysyłać swoich żołnierzy na front II wojny światowej.
Zmiany przyniosły wydarzenia z 7 grudnia 1941 r. Wojska japońskie zaatakowały amerykańska bazę w Pearl Harrbor. Stany Zjednoczone przystąpiły do II wojny światowej po stronie państw alianckich.
1 stycznia 1942 r. została podpisana Karta Narodów Zjednoczonych w Waszyngtonie. Sygnatariuszami było 26 państw, w tym m. in. Związek Radziecki, Polska, Wielka Brytania, USA i Chiny. Dokument ten zobowiązywał powyższe państwa do pomocy w walce z państwami faszystowskimi. W drugiej połowie stycznia tego samego roku na Wyspy Brytyjskie przybyły pierwsze oddziały amerykańskich wojsk. Tak jak to miało miejsce w I wojnie światowej, tak i teraz Stany Zjednoczone były jedynym mocarstwem na tyle silnym, żeby się przeciwstawić Niemcom. Powstała wielka koalicja państw alianckich, w której główną rolę odegrały Związek Radziecki, USA i Anglia. Od momentu przystąpienia Amerykanów do wojny jej przebieg zmienił się na korzyść wojsk koalicji.
Na przełomie listopada i grudnia 1943 r. w Teheranie odbyła się pierwsza konferencja Wielkiej Trójki (tym mianem określano przywódców trzech mocarstw USA - F. D. Roosevelt, Wielkiej Brytanii - premier W. Churchill i ZSRR - J. Stalin). W czasie rozmów ustalono podział wpływów powyższych mocarstw w Europie. Tutaj też zapadły wstępne ustalenia dotyczące granic Polski (o przesunięciu granic na zachód). Zdecydowano się także na otwarcie drugiego frontu w Europie (doszło do tego w 1944 r. kiedy alianci wylądowali w Normandii i posuwając się na wschód, wyzwolili Francję, Belgię i w Berlinie, w maju 1945 r., spotkali się z Armią Czerwoną). Drugie spotkanie Wielkiej Trójki miało miejsce w Jałcie (luty 1945 r.) W jego trakcie postanowiono, że powojenne Niemcy zostaną podzielone na cztery strefy okupacyjne: francuską, brytyjską, amerykańską i radziecką. Potwierdzono przesuniecie granicy zachodniej Polski kosztem Niemiec. Ostatnia konferencja odbyła się w Poczdamie (przełom lipca i sierpnia 1945 r.).
Na dalekim wschodzie działania wojenne zakończyło zrzucenie bomb atomowych przez Amerykanów na Hiroszimę (6 VIII) i Nagasaki (9 VIII). Japonia skapitulowała.
- Lata 1946 - 1989
W momencie zakończenie II wojny znikł czynnik, który jednoczył państwa o zupełnie skrajnych interesach. Jednak ład w Europie został już ułożony i zatwierdzony na wspomnianej konferencji w Poczdamie. Decyzje tam powzięte wpłynęły na kształt mapy powojennej Europy.
Stany Zjednoczone powróciły do polityki skupiania się tylko i wyłącznie na swoich sprawach. Z drugiej jednak strony pozostawały strażnikiem powstających państw, w których rodziła się demokracja. Władze USA zdecydowały się pomóc w odbudowie Europy. W 1947 r. George Marshall, amerykański sekretarz stanu przedstawił swój program pomocy. Przeszedł on do historii po nazwą planu Marshall'a. Przewidywał pomoc finansową, którą miały otrzymać wszystkie kraje europejskie. Te propozycję (jak się spodziewano) ze względów ideologicznych odrzucił Związek Radziecki, pociągając za sobą także inne kraje komunistyczne m. in. Czechosłowację i Polskę. Do 1952 r. USA na pomoc Europie przeznaczyło 13 mld dolarów. Z tej sumy do Wielkiej Brytanii trafiło 3 mld, do Francji - 2, 6 mld, do Włoch - 1, 4 mld, do Zachodnich Niemiec -- 1, 3 mld. Pomoc finansowa sprawiła, że produkcja w wyżej wymienionych krajach w 1952 r. osiągnęła poziom sprzed 1939 r. Niejako politycznym odpowiednikiem tego gospodarczego planu było orędzie prezydenta Harry'ego Truman'a z 12 marca 1947 r. Postawił on przed Stanami Zjednoczonymi cel ochrony i pomocy narodom, które walczą z zewnętrzną presją i nie chcą się jej poddać (doktryna Trumana). Miał tutaj na myśli ZSRR, które narzuciło formę ustroju państwom Europy Środowo-Wschodniej. W ten sposób zakończyła się polityka ustępstw wobec komunistów prowadzona przez cały okres wojny.
Przepaść pomiędzy dwoma państwami - ZSRR i USA, pogłębiała się z roku na rok coraz bardziej. Niejako dla przypieczętowania faktu, W. Churchill w swoim wystąpieniu w Fulton w 1946 r. powiedział: Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu nad Adriatykiem zapadła żelazna kurtyna dzieląc nasz Kontynent. Poza tą linią pozostały stolice tego, co dawniej było Europą Środkową i Wschodnią: Warszawa, Berlin, Praga, Wiedeń, Budapeszt, Belgrad, Bukareszt i Sofia, wszystkie te miasta i wszyscy ich mieszkańcy leżą w czymś, co trzeba nazwać strefą sowiecką, są one wszystkie poddane, w takiej czy innej formie, wpływowi sowieckiemu, ale także - w wysokiej i rosnącej mierze - kontroli ze strony Moskwy.
Oba mocarstwa dysponowały bronią nuklearną. Rozpoczęła się "zimna wojna". USA i ZSRR nie chciały wybuchu zbrojnej konfrontacji, ograniczały się więc do propagandy. Panował jednak powszechny strach przed wykorzystaniem posiadanej broni. Doprowadził on do powstania "równowagi strachu". Zapalnym punktem stały się Niemcy. Zgodnie z założeniem polityki mocarstw zachodnich miały stać się zaporą powstrzymującą komunizm. Związek Radziecki przeprowadził blokadę Berlina. Przyczyniła się ona w konsekwencji do powstania odrębnych niemieckich państw. W październiku 1949 r. część okupowana przez ZSRR stała się Niemiecką Republiką Demokratyczną (NRD), natomiast z części francuskiej, amerykańskiej i brytyjskiej utworzono w tym samym roku - Republikę Federalną Niemiec (RFN). Powstanie NRD zakończyło walkę ZSRR o strefę wpływów w Europie. Rządy państw zachodnich wsparły powstanie na terenie Grecji, w którym komuniści zostali pokonani. W ten sposób Grecja znalazła się pod wpływami mocarstw zachodnich.
Epilogiem do zakończenia II wojny światowej były wydarzenia na konferencji w San Francisco w kwietniu 1945 r. Została wówczas powołana do życia Organizacja Narodów Zjednoczonych. Jej zadaniem miało być rozwiązywanie konfliktów międzypaństwowych, przy możliwości zorganizowania akcji zbrojnej.
Blok państw zachodnich z końcem lat 40-tych zaczął się jednoczyć. W 1949 r. powstała Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego (NATO). Była to struktura obronna państw Europy Zachodniej. Państwa członkowskie zostały zobowiązane do pomocy innemu państwu członkowskiemu w momencie agresji z zewnątrz. Do NATO weszły: Belgia, Holandia, Luksemburg, Dania, Francja, Islandia, Norwegia, Portugalia, Wielka Brytania, Włochy, Kanada i USA. W 1952 r. przystąpiły - Grecja i Turcja. W 1955 r. - RFN, a w 1982 r. - Hiszpania.
Za "żelazną kurtyną" także trwało jednoczenie i konsolidacja. W odpowiedzi na powołanie NATO powstał - Układ Warszawski (1955 r.). Sytuację w bloku państw komunistycznych zmienił rok 1953 i śmierć Stalina. Rozpoczęła się odwilż, także w stosunkach między USA i Związkiem Radzieckim. Oczywiście to nie znaczy, że nie wybuchały konflikty. W 1962 r. wybuchł kryzys kubański, który o mało co nie doprowadził do wykorzystania broni atomowej, posiadanej przez oba mocarstwa. Pod koniec lat 70-tych podjęto rozmowy w sprawie ograniczenia zbrojeń. Napięte stosunki między agresorami uległy odprężeniu. Początek lat 80-tych przyniósł wyścig zbrojeń. Dopiero kiedy w 1985 r. I sekretarzem KPZR został Michaił Gorbaczow nastąpiło kolejne odprężenie. Gospodarka radziecka była u progu lat 90-tych wyczerpana i zniszczona. I to nie tylko w wyniku wyścigowi zbrojeń prowadzonego z Ameryką oraz badaniami nad programem kosmicznego systemu antyrakietowego. Dodatkowo na złą kondycję ekonomiczną Związku Radzieckiego nałożyły się ruchy wolnościowe w państwach podporządkowanych ZSRR (m in. w Polsce, NDR, Czechosłowacji). W 1989 r. blok komunistyczny stał się historią. Państwa Europy Środkowo-Wschodniej odzyskały wolność. Sam Związek Radziecki przestał istnieć w 1991 r. Natomiast Stany Zjednoczone pozostały do dziś supermocarstwem.