Działania wojenne w II wojnie światowej
Rozpoczęcie drugiej wojny światowej jest różnie datowane przez różne państwa. Dla Polaków to 1 września 1939, dla Francuzów i Anglików 3 września 1939. Dla Norwegów i Duńczyków można przesunąć datę na kwiecień 1940, kraje Beneluksu znalazły się w strefie działań wojennych w maju 1940. W ZSRR datą początkową tak zwanej Wielkiej Wojny Ojczyźnianej był 22 czerwca 1941 roku. Jeszcze inaczej sytuacja wyglądała poza Europą. Na przykład w Chinach wojna rozpoczęła się już w latach 30 XX wieku. W Polsce za wybuch wojny uznaje się dzień 1 września 1939 roku. O godzinie 4.45 bez wypowiedzenia wojny na polską placówkę wojskową w Gdańsku spadły pierwsze pociski ze szkolnego pancernika niemieckiego Schleswig Holstein. Obecnie podaje się jednak i staje się to coraz powszechniejszy w nauce punkt widzenia, że pierwszy atak nie nastąpił na wojskową składnicę na Westerplatte, ale poprzedziło go o 5 minut bombardowanie nocne bezbronnego Wielunia.
Siły niemieckie skoncentrowane wzdłuż całej granicy Polskie z III Rzeszą ruszyły na wojsko polskie również rozciągnięte od Suwałk przez Pomorze Wielkopolskę Śląsk aż do samej granicy z Węgrami. Stało się to przyczyną klęski Polaków, gdyż niemiecka przewaga w każdym elemencie wojny była zbyt duża. Mimo krwawych bitew o Hel, Warszawę, pod Kockiem i nad Bzurą, wielkiej ofiarności społeczeństwa i żołnierzy w obliczy przygniatającej siły wroga (którego od 17 września wspierały wojska sowieckie, na mocy układu Ribbentrop - Mołotow wkraczające na terytorium Polski jako wyzwoliciele Ukraińców i Białorusinów) wojsko polskie skapitulowało. Zachodni sojusznicy Polski (Francja i Wielka Brytania) 3 września wypowiedziały wojnę Niemcom, jednak ich wojska zatrzymały się na granicy i rozpoczęła się „dziwna wojna”. Ziemie polskie zostały podzielone. Europa nie zrobiła nic by temu zapobiec. Tymczasem w listopadzie 1939 roku wojska radzieckie wkroczyły do Finlandii. Wydawało się, że wielki sąsiad bez problemu podbije mały kraj z kilkumilionową ludnością. Jak się okazało w pokoju podpisanym 12 marca 1940 roku dzielny naród fiński stawił czoło najeźdźcy mimo dużych strat obronił niepodległość. Tymczasem 9 kwietnia 1940 roku wojska niemieckie uderzyły na dwa kraje skandynawskie – Norwegię i Danię zajmując tę drugą w kilkanaście godzin. Wojska norweskie również dość szybko uległy śmiałym desantom niemieckim, jednak dzięki pomocy wojsk angielskich i polskich udało im się utrzymać aż do 10 czerwca. Niestety Anglicy musieli się wycofać, bowiem 10 maja III Rzesza zaatakowała Holandię, Belgię i Luksemburg oraz Francję. Odpowiednio 15 i 25 maja skapitulowały Holandia i Belgia. W czerwcu 1940 roku Włochy wypowiedziały wojnę Francji i Anglii, zaś 22 czerwca Francja skapitulowała przed Niemcami. W czerwcu 1940 roku również Stalin podjął agresywne działania. Wysłał ultimatum do Litwy, Łotwy i Estonii (zostały włączone do ZSRR 3-6 sierpnia 1940 roku) oraz zażądał od Rumunii oddania Besarabii i płn. Bukowiny. Niemcy zaś planując lądowanie w Anglii podjęły działania mające na celu zniszczenie brytyjskiego lotnictwa (dziś znane są jako bitwa o Anglię). We wrześniu zaczęła się II wojna światowa w Afryce Włosi uderzyli na Egipt zaś w październiku na Grecję ponosząc sromotną klęskę w obu kampaniach. Rok 1941 rozpoczął się od lądowania Niemców w Afryce ( Africa Corps Erwina Rommla). W kwietniu 1941 roku wojska niemieckie uderzyły na Jugosławię i Grecję (kampanie zakończył desant niemiecki na Kretę). Przełomowym momentem II wojny było uderzenie Niemiec na ZSRR 22 czerwca 1941 roku. Wojska niemieckie posuwały się dramatycznie szybko już we wrześniu 1941 roku były pod Leningradem, zaś w październiku znalazły się pod Moskwą. Dopiero w styczniu 1942 roku udało się odrzucić Niemców od Moskwy. Tymczasem do wojny przyłączyły się USA, po japońskim ataku na Pearl Harbour. Bardzo szybko Japończycy zdobyli angielskie i amerykańskie punkty oporu (Singapur i Filipiny). W sierpniu 1942 roku rozpoczęła się przełomowa bitwa dla całego frontu wschodniego Niemcy przystąpili do oblężenia Stalingradu, którego nie byli w stanie zdobyć, w związku z tym 2 lutego 1943 roku skapitulowali. W tym samym roku udało się jeszcze wyprzeć Niemców z Afryki (12-13 maja 1943) i w lipcu 1943 pokonać Niemców w bitwie pod Kurskiem (największej bitwie pancernej w dziejach świata. Niemcy zaczęli się wycofywać, tymczasem straciły swojego największego sojusznika Włochy (Mussolini został aresztowany i osadzony w więzieniu dopiero Hitler go uwolnił). We wrześniu wojska alianckie wylądowały we Włoszech. Rok 1943 i 1944 przez wojska radzieckie został wykorzystany na wypędzenie hitlerowców z ZSRR (w lipcu 1944 roku Sowieci byli już na ziemiach polskich). 6 czerwca alianci zachodni wylądowali w Normandii i rozpoczęli wyzwalanie Francji. Pod koniec 1944 roku wojska radzieckie stały już nad Wisłą i Dunajem, zaś Amerykanie znaleźli się nad Renem. W grudniu 1944 roku Niemcy wykonali w Ardenach ostatnią ofensywę, ale już w połowie stycznia obie armie znalazły się z powrotem nad Renem. 12 stycznia 1945 roku Sowieci uderzyli na siły niemieckie na zachód od Wisły i w kwietniu już stały nad Odrą. Rozpoczęta właśnie w kiwaniu ofensywa zakończyła się zdobyciem Berlina (2 maja) i kapitulacją III Rzeszy 8/9 maja 1945 roku. Do rozgromienia pozostała jeszcze Japonia, którą w między czasie udało się pozbawić w kilku bitwach jej głównych okrętów oraz odebrać większość zgarniętych ziem. Jednak droga do zwycięstwa była bardzo daleka, dlatego głównie żeby oszczędzić strat prezydent Truman zdecydował się zrzucić bomby atomowe na Hiroszimę (6 sierpnia) i Nagasaki (9 sierpnia). Wojnę zakończyła kapitulacja Japonii podpisana na pancerniku Missouri 2 września 1945 roku.
