Pojęcia:
Oświecenie - osiemnastowieczny prąd umysłowy. Powstał we Francji. Charakterystycznym dla niego był racjonalizm, krytycyzm, empiryzm
Racjonalizm - postawa afirmująca autonomię ludzkiego umysłu
Absolutyzm oświecony - łagodniejsza forma absolutyzmu, w której władca realizuje określone ideały oświeceniowe
Józefinizm - ograniczenie na rzecz państwa politycznych i ekonomicznych praw Kościoła w Austrii
Rewolucja - dynamiczna i gwałtowna zmiana stosunków społecznych gospodarczych i prawnych dokonana przy użyciu siły
Monarchia konstytucyjna - forma ustrojowa, w której pozycję i uprawnienia monarchy ogranicza ustawa zasadnicza, czyli konstytucja
Czynne prawo wyborcze - możliwość wybierania swoich kandydatów do organów przedstawicielskich
Bierne prawo wyborcze- możliwość kandydowania na różnorodne urzędy wybieralne
Cenzus majątkowy - kryterium posiadanego majątku, warunkujące na przykład korzystanie z praw politycznych
Ekspansja - polityka zbrojnego poszerzania swego terytorium
Prerogatywy - uprawnienia
Daty:
1701 - powstanie Królestwa Prus
1700 - 1721 - wojna północna
1709 - zwycięstwo Piotra I pod Połtawą
1712 - Przeniesienie stolicy Rosji do Petersburga
1713 - sankcja pragmatyczna
1740 - 1745 - wojna o sukcesję austriacką
1740 - 1780 - panowanie Marii Teresy w Austrii
1756 - 1763 - "przewrót przymierzy", wojna siedmioletnia i "cud domu brandenburskiego"
1762 - 1796 -panowanie Katarzyny II w Rosji
1780 - 1790 - panowanie Józefa II w Austrii
1773 - "picie herbaty" w Bostonie
1775 - potyczka pod Lexington zapoczątkowała wojnę o niepodległość Stanów Zjednoczonych
4 lipiec 1776 - Kongres uchwalił Deklarację Niepodległości Stanów Zjednoczonych
1777 - bitwa pod Saratogą
1787 - konstytucja Stanów Zjednoczonych
1774 - 1792 - panowanie Ludwika XVI we Francji
1789 - początek Wielkiej Rewolucji Francuskiej
14 lipiec 1789 - zdobycie Bastylii
26 sierpień 1789 - powstanie "Deklaracji praw człowieka i obywatela"
1790 - uchwalenie konstytucji cywilnej dla kleru
3 września 1791 - uchwalenie konstytucji, Francja monarchią konstytucyjną
kwiecień 1792 - wypowiedzenie wojny Austrii przez Francję
22 wrzesień 1792 - zniesienie monarchii we Francji i wprowadzenie republikańskiego ustroju
1793 - ścięcie "Obywatela Kapeta", czyli Ludwika XVI
27 lipca 1794 - przewrót 9 thermiodora
1795 - konstytucja Roku III
1797 pokój francusko - austriacki w campo Formio
9 listopad 1799 - zamach 18 brumaire`a
Postaci:
Katarzyna II - przyłączyła do Rosji Krym dając tym samym swemu państwu trwały dostęp do Morza Czarnego; podporządkowała Rosji Rzeczypospolitą i zagarnęła ziemie polskie podczas rozbiorów; była władcą absolutnym; utrzymywała kontakty z oświeceniową elitą intelektualną (m. in. z Wolterem), nazywano ją dzięki temu "Semiramidą Północy".
Maria Teresa - była pierwszą kobietą na tronie austriackim, odziedziczyła władzę na podstawie nowego prawnego uregulowania sprawy sukcesji tronu w Austrii, którego dokonał jej ojciec Karol VI w tzw. "sankcji pragmatycznej o dziedzicznym następstwie". Podczas wojny o sukcesję austriacką utraciła Śląsk. Przeprowadziła w swym kraju reformę podatkową, nakładając na szlachtę i kler stałe podatki. Wprowadziła nowy kodeks karny, ograniczyła patrymonialne sądownictwo na wsi. Zniosła przywileje podatkowe duchowieństwa, zabroniła wywozu z kraju do Rzymu tradycyjnych danin kościelnych. Rozpoczęła kasację zakonów kontemplacyjnych.
Józef II - syn Marii Teresy. Kontynuował jej reformy kościelne. W 1781 r. ogłosił patent tolerancyjny, który zrównał w prawach protestantów z katolikami oraz zezwalała katolikom na zmianę wyznania. Zlikwidował około 700 klasztorów żeńskich i męskich. Rozpoczął wypłacać pensję klerowi parafialnemu oraz utrzymywać seminaria duchowe. Dzięki temu duchowni otrzymali status funkcjonariuszy państwowych.
Fryderyk Wilhelm I - król pruski, nazywany "królem - kapralem", ze względu na dynamiczną rozbudowę armii, której dokonał. Stworzył kantonalny system rekrutacji żołnierzy. W jego armii obowiązywała bezwzględna dyscyplina
