I. Majowie.

Sąsiadami Azteków na południowym wschodzie byli Indianie Majowie, którzy zamieszkiwali terytorium dzisiejszego półwyspu Jukatan, Gwatemali, San Salwadoru i Hondurasu. W chwili odkrycia przez Krzysztofa Kolumba Ameryki, ich cywilizacja znajdowała się w okresie schyłkowym. Podstawą uprawy była, tak jak u Azteków kukurydza. Jednak w przeciwieństwie do kultury materialnej, ich kultura duchowa i umysłowa stała na bardzo wysokim poziomie. Znali oni zero w matematyce (Aztekowie nie) i posiadali bardzo wysoki poziom wiedzy w dziedzinie astrologii. Ich kalendarz był o wiele dokładniejszy, niż ówczesny w Europie kalendarz juliański. Stworzyli oni także przepiękną kulturę artystyczną: architektura, malarstwo i snycerstwo. Plemiona Majów, także w przeciwieństwie do plemion azteckich, były nastawieni raczej pokojowo. Ich życie koncentrowało się w miastach, w których, co jest rzeczą bardzo charakterystyczna nie było ulic. Wewnątrz miast podstawą życia społecznego był klan. Na czele takiego miasta-państwa stał naczelnik, który sprawował tą funkcję dziedzicznie. Religia Majów miała charakter politeistyczny.

II. Etapy hiszpańskiego podboju Ameryki.

Ferdynand Cortez (1485-1547) - hiszpański konkwistador, który zasłynął z podboju Meksyku.

Franciso Pizarro (1471-1541) - hiszpański konkwistador, zdobywca Peru. W 1529 roku mianowany gubernatorem Peru. W latach 1531-1534 zniszczył państwo Inków, mordując między innymi ich władcę Atahualpę.

Pierwsze uderzenie Hiszpanów zostało skierowane przeciwko mieszkańcom Antyli, a więc wysp Morza Karaibskiego, Byli to Indianie z plemion Karaibów i Arawaków, zamieszkujący również wybrzeże Ameryki Południowej (tereny dzisiejszej Wenezueli i Gujany) oraz środkowe dorzecze Amazonki. Ludność Antyli w wyniku napadu hiszpańskiego uległa szybkiemu wyniszczeniu.

Kolejnym, drugim etapem był Meksyk. Podboju tego kraju dokonał, jak już wspomniano Ferdynand Cortez w latach 1518-1521. Na podbój wyruszył Cortez w listopadzie 1518 roku, drogą morską. Miał on ze sobą jedynie około 800 ludzi, którzy nie byli jakoś specjalnie uzbrojeni. W kwietniu następnego roku ekspedycja wylądowała na Jukatanie, w dzisiejszym Vera Cruz. Z tego właśnie miejsca Kortez wyruszył na podbój Meksyku. Celem było oczywiście zdobycie stolicy Azteków - Tenochtitalnu. Hiszpanie wywarli olbrzymie wrażenie na miejscowej ludności. Po pierwsze ich religia głosiła pojawienie się białych ludzi, a po drugie przerazili się oni koni - zwierząt do tej pory nie znanych oraz uzbrojenia przybyszów. Wódz Azteków - Monetzuma nie zdobył się jednak na żadną poważniejsza kontrakcję. Wobec tego Hiszpanie 19 listopada 1519 roku wkroczyli do stolicy państwa. Kortez uwięził Monetzumę, na co Aztekowie odpowiedzieli powołując nowego króla - Cuauhtemoca. Rozpoczęły się krwawe walki. Przyniosły one początkowo zwycięstwo Azteków. Hiszpanie musieli się wycofać z Tenochtitlanu. Ponownie do oblężenia stolicy przystąpiono jednak w maju 1521 roku. W sierpniu miasto zostało zdobyte przez Hiszpanów. Następca Montezumy, na osobisty rozkaz Corteza został powieszony. Z podbitych wówczas ziem stworzył Cortez kolonię o nazwie Nowa Hiszpania, której został pierwszym gubernatorem. Państwo Azteków zostało dobitnie zniszczone.

Trzecim etapem był podbój Peru. Został on dokonany przez grupę awanturników (około 200 osób) na czele których stanęli Francisco Pizarro i Diego Almagro. Podbój ten dokonał się w latach 1532-1533. W listopadzie 1532 roku wylądowali oni w Tumbes w Peru. Stoczona niedawno wojna miedzy wodzem Inków Huascaerm a jego bratem Atahualpa, osłabiła państwo, co wykorzystali Hiszpanie. Atahualpa, który wyszedł zwycięsko z bratobójczej wojny, przegrał z Hiszpanami. 16 listopada 1532 roku doszło do rzezi Inków w Cajacamarca. Odbyła się ona pod pretekstem znieważenia Biblii przez Atahulapę. Sam wódz zginął. Hiszpanie zajęli stolicę państwa - Cusco i rozciągnęli swe dalsze podboje z tego miejsca. Zdobyli miedzy innymi północne Chile. W ciągu całego XVI wieku podbili i częściowo skolonizowali dalsze rejony Ameryki Południowej: dzisiejszy Ekwador, Argentynę, Urugwaj i Paragwaj.

III. Imperium hiszpańskie w Ameryce.

Tak więc cała Ameryka Środkowa i Południowa (bez Brazylii, którą skolonizowali Portugalczycy) stała się terenem na którym powstało wielkie imperium hiszpańskie. Główne kolonie hiszpańskie w Ameryce Południowej nazwane zostały Nową Kastylią i Nowym Toledo. Z czasem powstała dla nich jedna nazwa - Peru. Nowa Hiszpania, czyli Meksyk i Peru były rządzone przez wicekrólów. Każde z wicekrólestw dzieliło się na prowincje. Administracja miejska sprawowana była przez cabildo. Bardzo szybko na owych terenach rosły siły kościoła katolickiego. Powstały nawet dwa arcybiskupstwa, dla Nowej Hiszpanii w Meksyku oraz dla Nowej Kastylii w Limie, a także uniwersytety (Lima i Meksyk). Oba wicekrólestwa podlegały bezpośrednio utworzonej w 1524 roku Radzie Indii, która posiadała kompetencje administracyjne i sądownicze. Sprawami gospodarczymi tych ziem zajmował się tzw. Dom Transakcji, z siedzibą najpierw w Sewilli, a następnie w Kadyksie. Nastąpił olbrzymi napływ ludności z Hiszpanii do jej imperium zamorskiego.

Brak białych kobiet zmuszał przybywających na owe tereny Hiszpanów do wstępowania w związki małżeńskie z tamtejszymi kobietami. Urodzone z takich związków dzieci to Metysi. W zamorskich posiadłościach Hiszpanii powstał nowy typ władania ziemią zwany encomienda, oparty na zachodnioeuropejskich stosunkach feudalnych. Jego cecha charakterystyczną był przymusowa praca Indian (repatriminiento), którzy byli tak naprawdę nieludzko wykorzystywani.