Pojęcie średniowiecze oznacza czas w dziejach Europy, pomiędzy starożytnością i nowożytnością. Sam termin "średniowiecze" wprowadził oraz spopularyzował A. Cellarius w XVII wieku. Przeważnie początki średniowiecza są wiązane z upadkiem w 476 roku Cesarstwa Rzymskiego, zaś za koniec owej epoki przyjmuje się upadek w 1453 roku Konstantynopola albo też odkrycie Ameryki w roku 1492. Wspólne cechy tejże epoki dotyczą zarówno życia gospodarczego, jak i kulturalnego czy też politycznych stosunków. Średniowiecze było okresem kształtowania się nowoczesnych form politycznych jak również społeczno-gospodarczych. Przemiany polityczne zachodzące w średniowieczu często się dokonywały, na drodze zbrojnych działań. Takim pierwszym krajem na międzynarodowej arenie stało się Bizancjum.
Upadek państwa Wandalów na terenie Afryki skłonił Justyniana do wykorzystania tej taktyki wobec Italii. Podjęto propagandę, która miała na celu podporządkować Gotów w Italii. Państwo Gotów zostało zaatakowane na raz z obu stron przez wojska pod wodzą Belizariusza. Jednocześnie ze strony Dalmacji ruszyła inna armia. Gdy zastąpiono Teodahada, nieudolnego wodza Gotów, Witygesem, rozpoczęto kontrnatarcie. Goci rozgromili nacierająca od Dalmacji bizantyjską armię, ale nie udało im się odzyskać opanowanego Rzymu. Po kilkumiesięcznym oblężeniu Wityges dowiedziawszy się, że nadciągają posiłki, zrezygnować musiał z kontynuowania oblężenia. Dlatego też wojenne działania przeniesione zostały na północ. Coraz bardziej się one przeciągały, gdyż pozycje Gotów oparte były na umocnieniach wokół Rawenny, które to były nie osiągalne. Wódz Wityges dopiero się poddał w 540 roku, gdy uzyskał gwarancję zostawienia Gotów jako tzw. "sprzymierzonych" na północy od rzeki Pad.
Jednak zakończenie gockiej kampanii nie oznaczało wcale trwałego pokoju. Tego samego roku, w momencie gdy odwołano z Italii Belizariusza do obrony wschodnich granic przed Persami, ponownie Goci chwycili za broń. Swym królem obwołali wówczas młodego Totylę a następnie przekroczyli Pad. Bardzo szybko młody król zdołał wyprzeć bizantyjczyków z terenu Półwyspu, opanował także wyspy Morza Śródziemnego i zamierzał nawet, przenieść swe wojenne działania na Bałkany, co bezpośrednio zagrażałoby Konstantynopolowi. W wyniku zaistniałej sytuacji zapadła decyzja o wysłaniu wojsk mających całkowicie zniszczyć Gotów. Nad wyprawą objął przywództwo Narzes. Jednak musiano odłożyć plany ofensywy na Półwysep Apeniński, gdyż słowiańskie plemiona przekroczyły właśnie naddunajską granicę i mocno parły w kierunku południa. Dlatego dopiero w roku 522 armia Narzesa weszła do Italii i poniosła klęskę podczas bitwy na via Flaminia.
W chwili, kiedy Cesarstwo traciło swe ziemie na Apenińskim półwyspie, ustępując naciskającym Longobardą, Bizancjum uwikłane zostało w następną wojnę z Persją. Ostatecznie jednak przyniosła ona przesunięcie na obszar Armenii cesarskiej granicy. Duże zaangażowanie Cesarstwa podczas wojny z Persami znakomicie wykorzystali Słowianie, dotarłszy w latach 578-81 na Kretę i Peloponez; a także Awarowie, którzy zamierzali utrwalić swoje panowanie na terenie Bałkanów. Cesarstwo przeciwstawić się mogło tym atakom dopiero gdy zawarło pokój z Persją, oraz ściągnęło wojska na Bałkany. Z ich pomocą zmuszono Awarów do uległości. Jednak zawarty w roku 629 pokój żadnej z walczących stron nie przyniósł korzyści. Obydwa państwa wówczas były potwornie wyczerpania, oraz mocno spustoszone. Ciągnąca się prawie przez ćwierć wieku wojna bardzo osłabiła Bizantyjskie Cesarstwo. W prawdzie nie przyniosła jakichkolwiek strat terytorialnych, jednak znacznie osłabiła międzynarodowe znaczenie Cesarstwa.
