Dzieje Polski wczesnośredniowiecznej związane są ze Słowianami. Prawdopodobnie przybyli oni na nasze tereny w VI wieku. Osiedlali się zazwyczaj na obszarach dobrze zalesionych, gdzie woda była łatwo dostępna. Dodatkowym walorem terenów była ich naturalna obronność, czyli usytuowanie na wzgórzach i pagórkach.
Plemiona słowiańskie zamieszkiwały cały obszar dzisiejszej Europy Środkowej, Wschodniej i Południowej. Z racji tego można ja podzielić na Słowian południowych, wschodnich i zachodnich. Polskie plemiona zaliczane są do tej ostatniej grupy. Najważniejszymi spośród nich byli: Wiślanie, Pomorzanie, Opolanie, Polanie, Ślężanie i inne. Jednak w tworzeniu państwa polskiego, główna rolę odegrały dwa spośród wymienionych Polanie i Wiślanie.
Plemię Wiślan zamieszkiwało tereny górnego biegu Wisły. W IX wieku udało im się zająć zachodnią Małopolskę. Głównymi ośrodkami stały się wówczas Kraków i Wiślica. Na wschodzie zajęli obszary sięgające aż po Bug i Styr. Pochodzący z IX lub X wieku Żywot Świętego Metodego opisuje plemię Wiślan i ich potężnego księcia. Nie udało się jednak Wiślanom uniknąć podboju przez południowych sąsiadów. W 875 r. książę czeski Świętopełk zorganizował wyprawę przeciwko Wiślanom. Zakończyła się ona sukcesem, a Wiślanie przez cały X wiek pozostawali pod czeskim zwierzchnictwem. Dopiero po śmierci pierwszego polskiego księcia Mieszka I, państwo Wiślan przyłączono do Polski.
Kolebką przyszłego polskiego państwa nie była Małopolska, ale Wielkopolska. Tutaj w dorzeczu środkowej Warty, mieszkało od VIII do X wieku plemię Polan. Obiektem zainteresowania władców Polan stały się wkrótce Kujawy, Mazowsze, a w końcu i leżącą na południu Małopolska. Od nazwy tego plemienia wywodzi się przyszła nazwa kraju. Polanom udało się utworzyć bardzo trwały związek plemienny, któremu przewodzili książęta z dynastii Piastów. Centrum znajdowało się w Gnieźnie a wcześniej na Ostrowie Lednickim. Obok tych ośrodków ważnymi były również Poznań i Kalisz. Plemię Polan odegrało kluczową rolę w zjednoczeniu innych plemion słowiańskich, zamieszkujących terytorium dzisiejszej Polski. Wpłynęła prawdopodobnie na to nie tylko dobra organizacja wewnętrzna, ale także oddalenie od obcych plemion. To utrudniało podbój i podporządkowanie obcej władzy, czego nie udało się uniknąć Wiślanom. Państwo to prawdopodobnie w IX wieku zostało podbite przez państwo wielkomorawskie. W tej sytuacji to właśnie Polanie zaczęli odgrywać pierwszoplanową rolę w tworzeniu struktury państwa polskiego.
