Przyczyn kryzysu państwa piastowskiego w IX wieku należy szukać się w czynnikach wewnętrznych i zewnętrznych. Państwo polskie za czasów pierwszych piasto było zbyt zróżnicowane, widoczny był brak wspólnoty społeczeństwa, brak narodu, bez którego trudno mówić o państwie. Gdy obywatele nie identyfikują się z swoim państwem czy nawet ze swoim królem, trudno mówić o budowaniu stabilizacji. Początki państwa polskiego ukazały problemy integracji Rozach plemion pod jednolita korona. Nierównomierny podział korzyści płynących z toczonych wojen, przynosząc splendor tylko królowi i jego otoczeniu. Ponadto podstawowym problem był brak utrzymywania stabilnych więzi pomiędzy poszczególnymi ośrodkami władzy, grodami, jedna z przyczyn były czynniki naturalne tzn. ukształtowanie terenu, które wpływało na trudności w dotarciu do pewnych zakątków królestwa. Brak wspólnych więzi, handlu, wymiany informacji tylko pogłębiało rozpad państwa. Do pogłębienia destabilizacji dochodzą jeszcze liczne wojny toczone w tym okresie. Sukcesy terytorialne Bolesława Chrobrego wszakże powiększyły obszar Królestwa, a polityka zatargów z sąsiadami szybko przyniosła smutne efekty. Syn Bolesława, książę Mieszko II początkowo kontynuował politykę zagraniczna według drogi wskazanej przez ojca, ale to on zapłacił cenę za zbytnia agresywność. Królestwo nie było na tyle silne by odeprzeć atak zjednoczonych wojsk cesarza Konrada II i księcia kijowskiego Jarosława Mądrego, jaki miał miejsce w 1031 roku. Skutkiem klęski Mieszka było utracenie zdobytych prze jego ojca terenów ( Łużyc, Milska na rzecz Niemiec, czy grodów czerwińskich na rzecz Rosji) a także bunt w królestwie wśród dynastii.
Polsce groziła wojna domowa, sam Mieszko zdecydował się na ucieczkę z kraju, władzę przejął jego brat Bezprym. Mieszko powrócił na pewien czas przed śmiercią do kraju, ale korony już nie odzyskał. Wraz z śmiercią Mieszka II w 1034 roku polskie dopadł kryzys wewnętrzny na niespotykana dotąd skale. Władze przejęli możni, którzy wygnali z kraju wdowę po nim Rycheze i syna, następcę tronu Kazimierza. Wobec takich działań możnych cześć terytorium królestwa zbuntowała się, w Wielkopolsce wybuchł bunt ludowy, a Mazowsze odłączyło się od reszty kraju tworząc własne państwo, którym władał Maslaw, podobnie sytuacja wyglądała na Pomorzu. ·
Wewnętrzne niepokoje w królestwie wykorzystali czesi, którzy pod dowodem księcia Brzetysława, napadają Polskę w 1039 roku, doszczętnie wszystko grabiąc włącznie z relikwiami św. Wojciecha z Gniezna. Stolica królestwa została kompletnie zniszczona, ponadto czesi podporządkowali sobie Śląsk.
Wydarzenia te, choć niekorzystne dla Polski, zwróciły uwagę cesarza niemieckiego Henryka III, który obawiał się wzmocnienia siły Czech. Dlatego tez razem z księciem Jarosławem Mądrym pomogli powrócić na tron następcy Kazimierzowi, zwanemu Odnowiciel. Dzięki pomocy wojska niemieckiego Kazimierz opanował Małopolskę oraz Kraków, który stal się główną siedziba Kazimierza. Korzystając pomocy oddziałów cesarza i księcia kijowskiego, Kazimierz rozprawił się z buntownikami podporządkują sobie kolejno w 1047 roku Mazowsze, a w 1050 roku próbował odbić Śląsk z rak czeskich. Choć nie zdołał w pełni odzyskać śląska, bowiem polska musiała płacić trybut na rzecz Czech, to zdołał opanować sytuacje w królestwie. Cena za stabilizacje wewnętrzna było uzależnienie się królestwa polskiego od cesarstwa niemieckiego, Kazimierz nie odzyskał korony polskiej.
