W feudalizmie ośrodki miejskie stanowiły obcy twór. Gospodarkę tych ośrodków miejskich cechowała otwartość, która wspierała się na prawach rynku, co wiązało się z przygotowaniem na poniesienie strat, a także z istnieniem konkurencji. Miasta, jako ośrodki życia gospodarczego wyróżniały się ciekawą historią. Początkowo stanowiły własność panów feudalnych, wywodzących się tak ze środowiska świeckiego jak i kościelnego. W wiekach XI oraz XIII trwały ciągłe walki zmierzające do usamodzielnienia się ośrodków miejskich, co następowało za pomocą trzech dróg.: 1)W kilku krajach i ich regionach istnieje władza centralna. W wyniku jej poparcia miasta dostają przeróżne przywileje związane z samorządem, rzemiosłem oraz handlem 2)Miasta tworzą się w wyniku wykupienia od właściciela (feudała) określonego pasa ziemi 3)Działania zbrojne, jakie podejmują miasta z panem feudalnym, prowadzą do konfliktu, którego finałem jest wypędzenie pana (feudała).
W dobie średniowiecza ośrodek miejski stanowiła osada, która miała własny samorząd (głowę miasta, burmistrza oraz radę miejską), a także dysponowała prawem miejskim. Osady takie stanowiły skupiska ludności, która nie trudniła się rolnictwem, a zajmowała się rzemiosłem i handlem. Miasta spełniały więc także funkcję centrum rynku lokalnego. Rolę miastotwórczą spełniały też ośrodki związane z Kościołem.Miejsce lokalizacji miast stanowiły przecięcia dróg handlowych, brody rzeczne oraz zatoki morskie. Podstawową wartość miała za to celowa działalność władz administracyjnych, która przyczyniała się do rozwoju sieci miejskiej poprzez zakładanie ( tzw. lokacja) nowych ośrodków miejskich. W Europie centralnej miasta, które powstały w dużo wcześniejszym okresie, otrzymały przywileje lokacyjne, na mocy których uzyskały prawa miejskie.Za centralne miejsce mieście uchodził rynek z ratuszem, który pełnił funkcję siedziby rady miejskiej. Na rynku mieścił się także kościół i hale targowe. Z rynku wybiegały wszystkie ulice, natomiast cały obszar miejski otaczał pas murów obronnych. Rzemieślnicy mieszkający w mieście zakładali stowarzyszenia zwane cechami. Cechy można określić jako formę współpracy rzemieślników w celu wywalczenia wolności, a z czasem swobód także w innych sferach życia. Zrzeszały one właścicieli warsztatów (majstrów, mistrzów) reprezentujących jedną, określoną specjalność (np. piekarze, krawcy), a także czeladników. Na początku ich działalność miała charakter pozytywny, i jak najbardziej twórczy, ale wraz z upływem czasu przemieniły się w hamulec rozwoju gospodarczego Cechy pełniły przeróżne role, wśród których można wymienić funkcję:: produkcyjną, szkoleniową, sądowniczą, religijną, militarną, towarzysko - kulturalną i samopomocową. Ustrój cechowy opierał się na równości swoich członków w ramach cechu, a także na ich solidarności. Dochodziło z kolei do bezwzględnego zwalczania konkurentów obcych, nie zrzeszonych w cechu producentów. W tym czasie nasiliło się zjawisko migracji rzemieślników do ośrodków wiejskich i tworzenia tam zakładów pracy, z czasem - zakładów opartych na manufakturze. Gildie natomiast były stowarzyszeniami kupców. Pełniły one funkcje analogiczne do cechów rzemieślniczych. Dochodziło do ostrego zwalczania konkurencji nie zrzeszonych kupców. Służyło temu celowi tzw. prawo składu, które wymuszało na kupcu, przybyłemu do określonego miasta, sprzedaż całego towaru lub pozostawienie go w składzie miejskim, albo też wystawienie towaru na sprzedaż w pewnym, określonym czasie. Istniał zakaz sprzedawania po cenie detalicznej, a handlowanie było dozwolone tylko na placu publicznym. Handel ulegał ograniczaniu także poprzez znaczną liczbę komór celnych, tak wewnętrznych jak i umiejscowionych na granicach państwowych.
