W XV i XVI w. na terenach Rzeczpospolitej poza Polakami mieszkali Niemcy, Ormianie, Żydzi, Holendrzy, Tatarzy, Szkoci i Rusini.
Drugą po katolikach grupę wyznaniową stanowili wyznawcy prawosławia, pośród których najliczniejsi byli Rusini. Największe skupiska wyznawców kalwinizmu znajdowały się w Wielkopolsce, Małopolsce i na Litwie. Na ziemiach polskich osiedlali się również luteranie.
Zamieszkujący Rzeczpospolitą Ormianie trudnili się głównie handlem produktami orientalnymi i rzemiosłem. Najwięcej Ormian było w Kijowie, we Lwowie oraz w Kamieńcu Podolskim.
Tatarzy w XIV i XV w. dostawali na Litwie na własność majątki, które były zapłatą za odbycie służby wojskowej. Natomiast Tatarzy koronni, którzy byli jeńcami wojennymi, nie posiadali praw politycznych. Dysponowali za to swobodą wyznaniową-mogli praktykować islam. Zamieszkiwali oni w dobrach szlacheckich i królewszczyznach.
Żydzi trudnili się rzemiosłem i handlem. Zamieszkiwali w królewskich i szlacheckich miastach, gdzie prowadzili także karczmy i dzierżawili ziemię. Na ludność żydowską nałożony był podatek-pogłówne żydowskie, który musieli uiszczać. Niektórzy wykonywali również szarwarki, czyli pracowali na rzecz miasta. Żydzi mogli się pochwalić własnym samorządem, tzw. kahałem, na czele którego stał rabin. W XVI w. powstał Wielki Waad, utworzony przez związki kahałów. Posiadał on odrębność kulturową i religijną. Związek ten unikał kontaktu z wyznawcami innych religii i nie dążył do asymilacji.
Pomorze Gdańskie, a zwłaszcza Żuławy Wiślane, zamieszkiwali emigranci z Holandii, a Warszawa, Kraków czy Zamość stały się przyczółkiem dla Szkotów, z których większość była inżynierami lub żołnierzami, a także trudniła się handlem. Natomiast ludność niemiecka zamieszkiwała obszar Inflant, Prus i Wielkopolski. Większość z nich byłą wyznawcami luteranizmu. Niemcy wykazywali dużą aktywność w dziedzinie gospodarki.
