Geografia (z gr. "ge" = ziemia + "graphien" = pisać) jest to, w pojęciu tradycyjnym, nauka opisująca Ziemię. Współcześnie zasięg jej zainteresowań jest o wiele szerszy. Dotyczy nie tylko opisu, ale także badania i analizy zróżnicowania powłoki ziemskiej, wzajemnych stosunków między jej składnikami, przestrzennego zróżnicowania zjawisk społeczno-gospodarczych, a także ich związków ze środowiskiem przyrodniczym.
Pojęcie "geografia" jako pierwszy wprowadził Eratostenes z Cyreny około 2200 lat temu. Już w starożytności dzielono ją na dwie dziedziny - przyrodniczą i społeczną.
Geografię dzieli się na:
- geografię fizyczną - bada środowisko przyrodnicze jako całość i jego poszczególne elementy, np. klimat, rzeźbę, wody, gleby. Wyróżnia się tu szereg dziedzin, m. in.: klimatologię, meteorologię, geomorfologię, hydrologię, gleboznawstwo, geografię gleb (pedologię), biogeografię, oceanografię i in.
- geografię społeczno-ekonomiczną(społeczno-gospodarczą) - zajmuje się badaniem przestrzennej struktury działalności gospodarczej człowieka i jej poszczególnych działów oraz życia społecznego. Dzieli się ją na: geografię osadnictwa i ludności, geografię przemysłu, geografię rolnictwa, geografię usług, geografię turcyzmu, geografię polityczną, geografię historyczną i geografię kultury.
- geografię regionalną - łączy w sobie geografię fizyczną i społeczno-ekonomiczną, tzn. zajmuje się związkami zachodzącymi między człowiekiem i jego działalnością a środowiskiem przyrodniczym. Często rozumiana jest także jako nauka badająca i opisująca określone obszary (regiony, krainy) Ziemi.
- kartografię - jest to nauka o mapach, zasadach ich sporządzania i korzystania z nich. Jest ona wykorzystywana przez inne dziedziny geografii.
Istnieje kilka podstawowych pojęć geograficznych:
- środowisko przyrodnicze - jest to naturalne siedlisko żywych organizmów, tzn. ogół przedmiotów i zjawisk otaczających organizmy i mających wpływ na warunki ich bytowania.
- środowisko geograficzne - jest to ogół warunków, jakie dane terytorium stwarza gospodarczej działalności człowieka. Składa się zarówno z elementów naturalnych (przyrodniczych) jak i sztucznie stworzonych przez człowieka (antropogenicznych).
- krajobraz - jest to zespół cech wyróżniający dany obszar z otoczenia. Składają się na niego m. in.: rzeźba terenu, roślinność, klimat, budowa geologiczna, stosunki wodne, zwierzęta oraz człowiek i twory jego działalności.
- region - jest to określony i nazwany imieniem własnym obszar, stanowiący pewną całość pod względem geograficznym, tzn. wyróżniony na podstawie zespołu cech, które odróżniają go od otoczenia.
- kraina geograficzna - jest to określony i nazwany imieniem własnym teren, wyróżniający się zespołem cech fizyczno-geograficznych. Jest pojęciem szerszym od regionu.
Geografia należy do dyscyplin naukowych określanych mianem nauk o Ziemi. Poza nią są nimi: geologia, geofizyka, geochemia, geodezja i astronomia. Tworzą one zespół ściśle powiązanych ze sobą nauk, wzajemnie korzystających ze swoich osiągnięć.
Podstawowym narzędziem i źródłem informacji w geografii jest mapa. W ostatnim czasie coraz większe znaczenie zaczynają odgrywać także inne możliwości rejestracji danych geograficznych, jak zdjęcia satelitarne czy lotnicze (dało to podstawę stworzenia, obok kartografii, kolejnych dziedzin geografii - teledetekcji i fotogrametrii).
