Woda jest bardzo cennym zasobem naturalnym. Bez niej życie na Ziemi byłoby niemożliwe. Człowiek czerpie z niej między innymi pożywienie oraz energię. Zasoby wody nadającej się do wykorzystania są jednak niewielkie. Ponad 94% wód świata stanowią wody słone, a 2% zgromadzonych jest w lodowcach i lądolodach. Ponadto w wyniku działalności człowieka woda jest coraz bardziej zanieczyszczana, co sprawia, iż staje się niezdatna do picia i wykorzystania w celach gospodarczych. Jej zanieczyszczenie prowadzi także do zamierania flory i fauny.

Głównymi źródłami zanieczyszczeń wód są:

  • ścieki komunalne - produkowane przez gospodarstwa domowe, szpitale, transport samochodowy, przemysł, wysypiska śmieci.
  • ścieki przemysłowe - produkowane przez górnictwo, hutnictwo, przemysł rafineryjny, spożywczy, papierniczy, włókienniczy i inne.
  • rolnictwo i leśnictwo - zanieczyszczanie poprzez stosowanie środków chemicznych do nawożenia i ochrony roślin, składowanie odpadów agrotechnicznych, intensywną hodowlę zwierząt wytwarzającą ogromne ilości gnojowicy, produkcję pasz i szamba.

Najwięcej wody zużywa się i zanieczyszcza w krajach wysoko rozwiniętych (zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych) i o bardzo dużej liczbie ludności (głównie Chiny i Indie). Źródłami zanieczyszczeń mogą być ponadto katastrofy statków przewożących drogą morską trujące substancje, np. ropę naftową i substancje ropopochodne. Do najbardziej zanieczyszczonych mórz na kuli ziemskiej należą: Bałtyk, Morze Północne, Morze Śródziemne, Morze Czerwone, Morze Karaibskie i Zatoka Meksykańska. Do degradacji środowiska wodnego człowiek prowadzi także poprzez nadmierne odłowy ryb i ssaków morskich, zwłaszcza gatunków zagrożonych wyginięciem.

Zanieczyszczenia dzielą się na:

  • biologiczne - powodowane obecnością bakterii, wirusów, glonów, grzybów i toksyn.
  • chemiczne - powodowane wprowadzaniem do wody związków chemicznych prowadzących do zmian jej składu chemicznego i odczynu. Są to: oleje, benzyna, ropa, detergenty, nawozy sztuczne, chemiczne środki ochrony roślin itp.

Ocenianie stopnia zanieczyszczenia wody odbywa się na podstawie badań cech fizyczno-chemicznych i biologicznych wody. Głównymi wskaźnikami zanieczyszczenia wody są:

  • temperatura,
  • odczyn pH,
  • zawartość chlorków,
  • zawartość związków siarki,
  • zawartość związków azotu,
  • utlenialność,
  • biochemiczne zapotrzebowanie na tlen,
  • chemiczne zapotrzebowanie na tlen,
  • ekstrakt węglowo-chloroformowy,
  • ogólny węgiel organiczny.

Uzdatnianie wody, czyli przywracanie im pierwotnej czystości, odbywa się w oczyszczalniach ścieków. Powinno przebiegać w czterech etapach:

  • oczyszczanie mechaniczne - usuwanie zanieczyszczeń stałych i zawiesin.
  • oczyszczanie biologiczne - usuwanie zanieczyszczeń organicznych.
  • oczyszczanie chemiczne - usuwanie, poprzez wytrącanie związków rozpuszczonych w wodzie i ich neutralizację, głównie azotu i fosforu.
  • ostateczna odnowa - usuwanie resztek zanieczyszczeń.

W praktyce jednak cykle oczyszczania wody są zazwyczaj niepełne.

Ponieważ zasoby wodne kuli ziemskiej kurczą się, człowiek poszukuje nowych źródeł ich pozyskiwania. Mają nimi być: odsalanie wody morskiej, odsalanie słonych wód podziemnych oraz wykorzystywanie wody zgromadzonej w lodowcach polarnych.

Polska:

Polska nie jest krajem zasobnym w wodę. Powodowane jest to zarówno warunkami klimatycznymi kraju (stosunkowo niskie opady) jak i warunkami hydrologicznymi (część wód odpływa bezpośrednio do morza). Polskie rzeki należą do bardzo zanieczyszczonych. Wyróżnia się trzy klasy czystości wód:

I. klasa - woda czysta, nadająca się do picia, wykorzystania w przemysłach spożywczym i wysokich technologii oraz do hodowli ryb łososiowatych.

II. klasa - woda o średnim stopniu zanieczyszczenia, nadająca się do kąpieli i wykorzystania w hodowli zwierząt.

III. klasa - woda zanieczyszczona, nadająca się do wykorzystania przemysłowego i rolnictwa.

Pozostałe wody, to tzw. wody pozaklasowe.

Obecnie w Polsce aż 80% rzek stanowią wody pozaklasowe. Rzek należących do I klasy czystości w ogóle nie ma. Podobna sytuacja dotyczy jezior. Poważnie zanieczyszczone są także wody podziemne. Ocenia się, że około 25 % ich zasobów zostało skażonych.

Do Polski należy pas Morza Bałtyckiego, o szerokości 12 mil morskich (około 22 km) i powierzchni 8 682 km². Jest to płytkie morze śródziemne, posiadające połączenie z oceanem jedynie przez system wąskich cieśnin. Całkowita wymiana wód Bałtyku zajmuje około 42 lat, co sprawia, iż zbiornik ten jest bardzo wrażliwy na zanieczyszczenia. Obecnie należy do grupy najbardziej zanieczyszczonych akwenów morskich na świecie. W celu ochrony jego wód uznano go za "szczególnie wrażliwy obszar morski". Status ten sprawia, iż kraje nad nim położone zmuszone są do zmniejszenia ilości odprowadzanych do niego zanieczyszczeń i zwiększenia standardów bezpieczeństwa transportu ropy naftowej. Niestety, spośród krajów nadbałtyckich, największy truciciel morza - Rosja - nie przyjęła tych regulacji. Przesyła ona około 80 mln ton ropy rocznie tanimi banderami, z których bardzo częste są wycieki.