Województwo podlaskie jest perłą polskiej przyrody. To jedno z niewielu miejsc w naszym coraz bardziej poddanym wpływowi człowieka kraju, gdzie jeszcze można zobaczyć piękne, malownicze krajobrazy i pooddychać czystym powietrzem. Nie bez przyczyny rejon ten został nazwany "Zielonymi Płucami Polski". Bezcenne zbiorowiska leśne, niespotykana na skalę kraju roślinność i zwierzęta, prawie nietknięte ludzką ręką rejony są bezsprzecznie skarbami tego regionu. Wszystko to sprawia, iż obszar ten jest także niezwykle atrakcyjny turystycznie. Zróżnicowanie ukształtowania powierzchni, kompleksy leśne, rzeki i jeziora oraz krystaliczne powietrze sprawiają, iż obszar ten jest godny polecenia osobą pragnącym ucieczki od cywilizacji i odpoczynku z dala od codziennego wielkomiejskiego zgiełku.

Dzika i nie przebyta puszcza przyciąga amatorów wypoczynku na łonie natury przyrody, kusi nutą tajemniczości i wywołuje pragnienie dotarcia do najgłębszych zakątków pierwotnego lasu oraz przebycia niezmierzonych obszarów zajętych przez bagna. Niezwykłe gatunki flory i fauny, w tym rzadkie gatunki ptaków inspirują do bezkrwawych polowań z aparatem fotograficznym.

Lasy na Podlasiu jawią się jako doskonały cel na piesze wyprawy ale też na wycieczki rowerowe, gdyż odpowiednich ścieżek tu nie brakuje.

Na uwagę zasługują parki narodowe Podlasia. Interesujące są także mniejsze kompleksy przyrodnicze:

  • Wzgórza Sokolskie o urozmaiconej rzeźbie terenu, charakterystyczne dla tego obszaru są liczne wzniesienia morenowe sięgające morenowymi ponad 200 m wysokości,
  • Dolina Bugu, gdzie zachowały się naturalne murawy porośnięte rzadkimi i chronionymi gatunkami roślinności,
  • Puszcza Augustowska będąca mozaiką zbiorowisk leśnych i trawiastych, blisko 17% powierzchni puszczy porastają liczące 130 lat drzewostany,
  • Suwalski Park Krajobrazowy, będący pierwszym parkiem krajobrazowym na terenie Polski, powstały w 1976 roku. Cechuje go występowanie najmłodszych i niezwykle zróżnicowanych polodowcowych form rzeźby terenu,
  • Odznaczające się dużą lesistością okolice Rajgrodu, można tu pławić się w jeziorach Rajgrodzkim i Dręstwo, obszar jest objęty strefą ciszy,
  • Widła rzek Pisy i Narwi, o niezwykle czystych wodach i pięknych okazach jałowców niedaleko Cartofii,
  • Puszcza Knyszyńska, 80% jej powierzchni znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego im. Prof. Witolda Sławińskiego, rozległe obszary leśne kryją wiele enklaw zbiorowisk torfowych oraz źródliska, gdzie swój początek ma ponad 400 rzek i strumieni leśnych,
  • Białowieski Park Narodowy:

będący najstarszym parkiem narodowym w Polsce. Jego powierzchnia wynosi 10502 ha. W zasięgu parku znajduje się najlepiej zachowany w pierwotnym stanie fragment Puszczy Białowieskiej. W 1977 roku wpisano go na światową listę Rezerwatów Biosfery UNESCO. W 1979 nadano mu status obiektu Dziedzictwa Światowego. Do Parku należy Ścisły Rezerwat Przyrody, Ośrodek Hodowli Żubrów z rezerwatem hodowlanym i pokazowym tarpanów, żubrów i innych ssaków a także Park Pałaców. Puszcza kryje w sobie nieprzebrane bogactwo fauny i flory. Rośliny naczyniowe, mszaki, porosty i grzyby, w sumie ponad trzy tysiące gatunków tworzą bogatą szatę roślinną regionu. Z tego 47 gatunków objęto całkowitą ochroną prawną. Świat zwierzęcy jest reprezentowany przez prawie 10 tyś. gatunków. Wiele gatunków fauny ma w Polsce jedyne stanowisko i jest reliktem lasów pierwotnych.

Biebrzański Park Narodowy:

Jego powierzchnia wynosi 59.223 ha. Jest to największy park w Polsce. Pradolina Biebrzy jest najcenniejszym europejskim obszarem torfowisko-bagiennym. Ciekawe jest także położenie Parku w Kotlinie Biebrzańskiej, gdzie wraz z ustąpieniem lądolodu pozostało wiele utworów morenowych i sandrowych. W tym regionie wytworzył się naturalny kompleks torfowisk o specyficznej strefowości roślinności. Bogactwo flory jest reprezentowane przez zbiorowiska lasów łęgowych, borów. Występują także relikty glacjalne, jak skalnica torfowa.

Bagna i lasy regionu są ostoją dla wielu gatunków fauny i flory. Bagna Biebrzy kojarzą się przede wszystkim z obecności łosia i ptactwa. Na biebrzańskich rozlewiskach gnieździ się blisko 250 gatunków ptaków, w tym niezwykle rzadki:

orzeł przedni, gadożer i wodniczka.

Narwiański Park Narodowy:

Utworzono w 1966 roku. Powierzchnia parku wynosi 7 350 ha. W jego skład wchodzi bagienna dolina Narwi. Silnie rozbudowany system koryt rzek tworzących tutejszą sieć wodną nosi nazwę "Polskiej Amazonii". Walorami przyrodniczymi Parku są niespotykane nigdzie indziej ekosystemy doliny oraz rzadkie zespoły roślinno-zwierzęce. Roślinność reprezentuje aż 46 zespołów. Dominują zbiorowiska wodne, roślinność szuwarowa i zaroślowa. W tej narwiańskiej dziczy rośnie wiele gatunków chronionych: kosaciec syberyjski, storczyk krwisty, arnika górska. O unikatowych charakterze obszaru decyduje bogactwo ornitofauny. Swoje gniazda mają tu ptaki, z których wiele jest wpisanych do Czerwonej Księgi gatunków zagrożonych. Są to: świstuny, bataliony i zielonki. Licznie występują ptaki rzadko spotykane na reszcie obszaru Polski. Takie jak: rybitwa czarna i derkacz. Do Czerwonej Księgi zostały także wpisane żyjące na terenie parku ssaki: bóbr i wydra.

Wigierski Park Narodowy:

Powierzchnia parku wynosi 14.956 ha. Z tego 61% zajmują lasy, a 19% wody. Park sąsiaduje z Puszczą Augustowską i leży w dorzeczu Niemna. Teren parku jest urozmaicony przez ozy, kemy, moreny czołowe oraz misy jezior z najbardziej znanym Wigry. Charakterystyczna dla parku jest obecność obfitych źródlisk przybrzeżnych, m.in. jeziorek śródleśnych - tzw. Sucharów. Florę cechuje dominacja zespołów leśnych: świerkowych, sosnowych, olsów, borów bagiennych, a także zbiorowisk wodnych, torfowisk i zespołów łąkowych. We florze występują gatunki roślin naczyniowych, mszaki i porosty. Około 50 gatunków roślin jest chronionych prawnie (storczyki, widłąki, sasanka otwarta). Na terenie parku występuje około 45 gatunków ssaków i 190 gatunków ptaków. Gniazdują tu rzadkie krzyżodzioby świerkowe, droździki, orliki grubodzioby. Rzeki i jeziora obfitują w różnorakie gatunki ryb. Z 25 występujących tu gatunków najbardziej znane są: sieja, sielawa, troć jeziorna.

Duża ilość zbiorników wodnych i jeziornych stwarza możliwości do uprawiania sportów wodnych. Rozwija się tu narciarstwo wodne oraz nurkowanie. Jeziora Wigry, Necko, Rajgrodzkie oraz jeden z największych zbiorników wodnych na terenie kraju - Siemianówka sprawiają, iż region jest Mekką dla żeglarzy i czy widsurferów. Na szlakach rzecznych utworzonych przez rozległe koryta rzeczne Czarnej Hańczy, Ełku, Narwi, Biebrzy i Bugu swoje możliwości testują kajakarze. W podlaskich rzekach i jeziorach można złowić szczupaka, karpia, lina a nawet węgorza. W lasach żyją dziki, sarny, jelenie, lisy i wiele gatunków ptactwa. Podlaska przyroda umożliwia wykazanie się w swoich umiejętnościach wędkarzom i myśliwym. Zimą mróz powoduje zamarzanie zbiorników wodnych. Na pokrytych taflą lodu jeziorach rozwija się wędkarstwo podlodowe i łyżwiarstwo. Grubość lodu pozwala na uprawianie ślizgów bojerami. Pokryte przez śnieg wzgórza i lasy są często odwiedzane przez narciarzy biegowych, zjazdowych i saneczkarzy.

Potężne kompleksy leśne tej dziewiczej krainy, zabagnione doliny, rozbudowane koryta rzeczne i jeziora stanowią o przyrodniczej wartości tej krainy. Nie brak tu także cennych zabytków architektonicznych, świadczących o bogatej historii regionu. Na Podlasiu istnieje wiele miejsc objętych kultem religijnym. Miejsca te budzą zachwyt i pozostawiają zwiedzających je z cieniem zadumy i refleksji. Obecność niewielkich miast i miasteczek, w których budowle są swoistą nitką łączącą czasy historyczne ze współczesnością, decyduje o niepowtarzalnym klimacie i uroku Podlasia.

Godne uwagi są m.in.:

Bohonniki i Kruszyniany, gdzie osiedlili się Tatarzy, tu też znajdują się niezwykłe dla naszego kraju meczety i mizary, będące cmentarzami muzułmańskimi.

Drozdów, gdzie znajduje się Muzeum Przyrody w malowniczo położonym wśród starych drzew dworku należącym do rodziny Lutosławskich. Zgromadzono tutaj wiele okazów flory i fauny występujących w dolinie Biebrzy i Narwi. Corocznie w Muzeum odbywa się festiwal

"Muzyczne Dni".

Nowogród leżący na wysokiej skarpie przy ujściu Pisy. Znajduje się tu założony w 1972 roku przez A. Chętnika Skansen Kurpiowski. W pierwszych dniach lipca miejscowość świętuje Dni Kultury Kurpiowskiej.

W Ciechanowicach znajduje się XIX-wieczna synagoga, cerkiew i dzwonnica a także pozostałości gotyckiego zamku. W mieście jest Muzeum Rolnictwa udostępniające zbiory na terenie zespołu pałacowego usytuowanego w zabytkowym parku. W Ciechanowicach znajduje się także skansen wiejskiej architektury drewnianej i muzeum weterynarii.

Sejny są miastem słynącym z klasztornego zespołu podominikańskiego, tzw. Bazyliki Sejnieńskiej oraz zabytkowej synagogi.

Klasztor Wigierski na terenie Starego Folwarku jest zespołem poklasztornym Zakonu Kamedułów. Obecnie został przebudowany w komfortowy ośrodek wypoczynkowy.

Goniądz jest jednym z najstarszych ośrodków miejskich na Podlasiu. Zachował się na jego terenie XVI - wieczny układ urbanistyczny. Współcześnie ma tu swoją siedzibę Biebrzański Park Narodowy. Miasto jest w malowniczy sposób otoczone przez wysokie wzgórza. Wybudowanie wież widokowych umożliwia obserwowanie rozlewisk porosłych przez roślinność bagienną i łąkową.

Na terenie Polski są tylko cztery miasta koronacyjne. Jednym z nich jest Drohiczyn. Właśnie w Drohiczynie korona królewska została włożona na głowę potomka Krzywoustego - Daniela Romanowicza. Nadbużańskie miasto budzi zachwyt dzięki barokowym budowlom sakralnym na czele z Kościołem Bernardynek i cerkwią, w której znajduje się 2 - kondygnacyjny ikonostas.

Tykocin jest określany ,, perłą baroku". Wiele tajemniczych zaułków i budowli budzi skojarzenia z pierwszymi skupiskami ludności żydowskiej na tym obszarze. Warto zwiedzić

"pierwszą po krakowskiej Koronie" synagogę, Klasztor Bernardynów oraz ruiny zamku Zygmunta Augusta.

Grabarka XII- wieczna osada wiejska. Tutaj przed najazdem Tatarów chroniono ikonę

Spasa Izbawnika. Grabarka jest swego rodzaju prawosławną Częstochową. Na Górę Tysięcy Krzyży podobnie jak katolicy na Jasną Górę przybywają wyznawcy prawosławia.

Siemiatycze są stolicą Nadburzańskiego Podlasia. Miasto jest malowniczo położone w dolinie Kamionki. Na odwiedzających je turystów czekają obiekty zabytkowe, w tym: XIX- wieczna cerkiew, XVII- wieczny kościół oraz klasycystyczna synagoga. Tradycje i obyczaje regionu można poznać dzięki doskonale utrzymanym zabytkom architektury i miejscom kultu religijnego, licznym galeriom i muzeom historycznym. Poznanie historii Podlasia jest możliwe dzięki szlakom pokazującym dawne osadnictwo poszczególnych kultur i obrazujące twórczość ludową.

Odwiedzenie Podlasia pozwala na przyjemne spędzenie czasu wolnego na łonie natury i poznanie bogatej historii i kultury regionu. W tym odległym zakątku Polski słynie z najczystszego powietrza, najwyższej jakości wód podziemnych i powierzchniowych. Bogactwo wód mineralnych i borowin leczniczych, specyficzny mikroklimat Supraśla, Augustowa i Mielnika oferuje przyjeżdżającym tu kuracjuszom wspaniałe warunki lecznicze.

Urokowi wiejskiego pejzażu Podlasia nie sposób się oprzeć. Zaowocowało to powstawaniem na tym terenie gospodarstw agroturystycznych. Obecnie jest ich tu koło 200. Oferują one nie tylko nocleg i niezwykle smaczne podlaskie dania, ale także kontakt z żywą historią opowiadaną przez gospodarzy podczas wieczornego biesiadowania przy ognisku. Na turystów czekają gościnni i życzliwi mieszkańcy wsi.