Migracje ludności na Świecie

 

 

Migracje to przemieszczenia różnych grup społecznych pomiędzy różnymi skupiskami ludności, np. pomiędzy krajami lub miastami, pomiędzy różnymi rejonami geograficznymi i państwowymi. Dzielimy je na przymusowe (gdy ktoś musi uciekać) lub dobrowolne (gdy ktoś chce, ale nie musi wyjechać), legalne (gdy ktoś przemieszcza się legalnie i posiada dokumenty na legalny pobyt) i nielegalne oraz na stałe (czyli bezpowrotne) i czasowe (powrotne).

 

 

PRZYCZYNY MIGRACJI

Powody migracji mogą być:

 

· ekonomiczne (emigracja do kraju o lepszym statusie ekonomicznym; przykładowa grupa: nielegalni imigranci lub legalni emigranci „za pracą”)

 

· naukowe (przyjazdy do kraju, w którym można zdobyć wykształcenie; np. studenci zagraniczni)

 

· biznesowe (przyjazdy do kraju, w którym jest legalna możliwość pracy, ale status ekonomiczny tego kraju nie musi być lepszy od statusu kraju pochodzenia; np. nauczyciele języków obcych, biznesmeni)

 

· zapewnienie bezpieczeństwa (przyjazdy do krajów gwarantujących bezpieczeństwo, np. uchodźcy);

 

· środowiskowe (opuszczenie obszarów szczególnie zagrożonych klęskami żywiołowymi lub obszarów o niedoborze wody pitnej – pustynniejących).

 

 

KILKA POJĘĆ:

Imigracja to przybycie do kraju w celu osiedlenia się lub długotrwałego pobytu. Imigrantami są osoby, które przyjeżdżają do Polski.

 

Emigracja to opuszczenie swojego kraju w celu osiedlenia się lub długotrwałego pobytu w innym kraju.

 

Uchodźcy to osoby, którym przyznano status uchodźcy. We wszystkich krajach, które podpisały Konwencję Genewską (międzynarodowy dokument ONZ z 1951 roku), w tym także w Polsce, przyznaje się status uchodźcy. Status uchodźcy może otrzymać: „osoba, która opuściła swój kraj pochodzenia, ponieważ odczuwa uzasadnioną obawę przed prześladowaniem z powodu rasy, religii, narodowości, poglądów politycznych, przynależności do określonej grupy społecznej” (wg Konwencji Genewskiej).

 

 

Obecnie przyjmuje się, że na świecie jest około 15 mln. uchodźców, jednak liczba ta zmienia się z roku na rok. Najbardziej aktualne dane dostępne są w opracowaniach i publikacjach UNHCR (United Nations’s High Commissioner for Refugees, w Polsce: Biuro Wysokiego Komisarza NZ ds. Uchodźców). Dane te pokazują, że na przestrzeni ostatnich 2-3 lat najwięcej uchodźców pochodzi z Iraku, Chin, Federacji Rosyjskiej i Turcji. Największą grupę uchodźców w roku 2007 stanowili obywatele Iraku przebywający w Szwecji.

 

 

SZLAKI MIGRACYJNE

Szlaki lub ścieżki migracyjne to drogi, którymi migranci przybywają do miejsc docelowych. Szlaki te przemierzane są wszystkimi środkami transportu (w kontenerach towarowych na statkach transportowych, łodziami rybackimi, ale także samochodami, pociągami, liniami lotniczymi czy też piechotą) i można je podzielić na legalne (kiedy cudzoziemiec przechodzi kontrolę dokumentów dokonywaną przez straż graniczną i ma pozwolenie na pobyt/pracę w innym kraju) i nielegalne (kiedy cudzoziemiec omija kontrolę graniczną lub nie posiada dokumentów zezwalających na pobyt – przykładem jest tu tzw. „zielona granica”, czyli przekraczanie punktów granicznych w miejscach zabronionych, często w obszarach leśnych).

 

Nielegalne migracje są powodem powstawania szlaków przerzutowych lub kurierskich, na których „przerzuca się” pojedyncze osoby lub całe grupy ludności, pomijając lokalne i międzynarodowe prawo lub przekraczając nielegalnie granice państw i obszarów wewnątrzpaństwowych. Szlaki migracyjne kształtują się głównie według warunków ekonomicznych, politycznych i społecznych na danym terenie (to znaczy, że jeśli w danym obszarze jest niestabilna sytuacja polityczna, to można spodziewać się migracji do najbezpieczniejszego sąsiedniego).

 

 

SKUTKI MIGRACJI

Migracje są szerokim obszarem tematycznym, który można podzielić ze względu na skutki czy konsekwencje, jakie migracje wywołują w rożnych dziedzinach życia: społecznego, zawodowego, indywidualnego. Najczęściej opisywane skutki migracji to: prawne i polityczne (ustalenie narodowych i międzynarodowych praw i dokumentów regulujących migracje, np. legalizacja pobytu), ekonomiczne (np. wpływ imigrantów na rynek pracy), społeczne (np. przemieszczanie się ludności na danej przestrzeni, co wpływa na nowe więzy i relacje społeczne), kulturowe (np. mieszanie się różnych grup kulturowych, tworzenie społeczeństwa wielokulturowego), psychologiczne (np. adaptacja do nowych warunków życia, do nowego otoczenia, do nowych ludzi, do nowej kultury) i humanitarne (np. zapewnianie bezpieczeństwa rożnym grupom ludności).

 

 

ORGANIZACJE POMAGAJĄCE MIGRANTOM

Na świecie istnieje wiele organizacji, które monitorują procesy migracji i badają to zjawisko (sprawdzają, w jakim kierunku migrują ludzie i jakie to może mieć skutki, np. czy migracja licznej grupy ludności nie spowoduje kryzysów humanitarnych czy ekonomicznych). Jest też szereg organizacji pomagających migrantom w kwestiach humanitarnych (np. zapewnianie żywności, bezpiecznego powrotu do domu), prawnych (np. kwestie związane z legalizacją pobytu), zawodowych (np. pośrednictwo w znalezieniu pracy), psychologicznych (np. pomoc ofiarom nielegalnych przemytów ludności). W Polsce działają instytucje i organizacje międzynarodowe (np. UNHCR, Amnesty International), międzyrządowe (np. IOM), narodowe (np. Urząd ds Cudzoziemców) i pozarządowe (np. Polska Akcja Humanitarna, Caritas Polska),

 

 

Argumenty zwolenników:

· każdy człowiek posiada prawo do swobodnego przemieszczania się

· ułatwienie legalizacji pobytu

· uproszczenie polityki wizowej i zmniejszenie kosztów administracyjno-biurowych

· otwarte granice sprzyjają komunikacji, rozwijają nowe szlaki handlowe i turystykę, sprzyjają tworzeniu nowych więzi społecznych

· duża mobilność ludności sprzyja zacieraniu się granic społecznych i ekonomicznych.

 

Argumenty przeciwników:

· osłabienie instytucji państwa, znaczenia obywatela i narodu

· brak kontroli nad przemieszczaniem się dużych grup ludności, co może rodzić problemy związane z przeludnieniem czy nawet kryzysy humanitarne

· osłabiona kontrola nad bezpieczeństwem narodowym (np. nielegalny pobyt, nielegalny handel, grupy przestępcze)

· trudności w dostosowaniu prawa międzynarodowego do praw lokalnych