Jak wiemy przejście z systemu gospodarczego charakteryzującego się centralnym planowaniem na system gospodarki kapitalistycznej determinuje do podjęcia dużych reform dotyczących struktury własnościowej i zarządzania przedsiębiorstwami. Prywatyzacja w polskim przemyśle rozpoczęła się z dniem uchwalenia ustawy 13.VII.1990 roku.
Proces prywatyzacji można przeprowadzać:
- Metodą kapitałową - czyli poprzez komercjalizację. Zamienia się firmy, fabryki etc. na spółkę (jednoosobową) skarbu państwa oraz sprzedaje się ich akcje. Dotyczy to przeważnie wielkich zakładów przemysłowych.
- Metodą likwidacji - która zakłada wyprzedaż lub oddanie do użytku majątku zlikwidowanego zakładu na zasadzie odpłatności. Taki los może spotkać przedsiębiorstwa na skraju bankructwa lub w zbyt dużym stopniu degradujące środowisko.
- Metodą bezpośredniej prywatyzacji - polega ona na wyprzedaży majątku, który następnie wnosi się do określonej spółki, albo przekazanie go do odpłatnego używania. Dotyczy przeważnie małych oraz średnich firm.
W latach 1990-99 przeprowadzono proces prywatyzacji w 2489 zakładach przemysłowych, z czego aż 1178 dokonano metodą komercjalizacji, 633 zakłady uległy likwidacji, prywatyzacja bezpośrednia objęła 678 przedsiębiorstw przemysłowych. W roku 2000 ludzie zatrudnieni w tak zwanym sektorze prywatnym stanowili 75% wszystkich pracujących w drugim sektorze gospodarki, czyli przemyśle. Sektor prywatny był dostarczycielem około 72% ogólnej sprzedanej liczby pochodzącej z przemysłowej produkcji.
Polska gospodarka, by dogonić prężnie rozwijające się gospodarki, choćby pastw Europy Zachodniej, potrzebuje restrukturyzacji sektora przemysłowego. Restrukturyzacja ta miałaby polegać na:
- Dopasowaniu gałęzi przemysłowych do aktualnego zapotrzebowania na rynku krajowym, a także zagranicznym.
- Rozwoju przemysły nowoczesnego, tak zwanego high-tech, czyli na przykład: przemysłu precyzyjnego, elektroniki, czy chemicznego.
- Podniesieniu jakości produkowanych wyrobów, dzięki wykorzystaniu nowych technologii oraz maszyn.
- Zmniejszenie kosztów produkcji, głównie dzięki obniżeniu materiałochłonności oraz energochłonności .
- Powiększeniu roli jaką odgrywają w gospodarce nieduże przedsiębiorstwa, gdyż tam można dużo prościej oraz szybciej wprowadzać nowinki techniczne.
- Zmniejszaniu dystansu dzielącego regiony pod względem poziomu przemysłu poprzez tak zwaną deglomerację dużych ośrodków przemysłowych
- Stałym podnoszeniu kwalifikacji zawodowych pracowników oraz na stworzeniu zaplecza naukowego.
Obecnie proces restrukturyzacji na największą skalę rozwinął się na obszarach o dużej koncentracji ciężkiego przemysłu. Takim rejonem jest na przykład Górnośląski Okręg Przemysłowy, gdzie reformy dotykają: huty, kopalnie, koksownie oraz energetykę.
Stare huty oraz działające obok elektrownie, nie przynoszące zysków kopalnie są zamykane. Mało wykwalifikowana siła robocza wstrzymuje prawidłową restrukturyzację, co powoduje brak wymaganych na ten cel funduszy. Z bardzo podobnymi kłopotami spotyka się restrukturyzacja w pozostałych ośrodkach. W związku z czym polska polityka stara się zachęcić zagraniczne przedsiębiorstwa do inwestycji w polski przemysł. Tworzy się na przykład SSE czyli Specjalne Strefy Ekonomiczne, których zadaniem jest wspomaganie procesów restrukturyzacyjnych w regionach, które są zagrożone strukturalnym bezrobociem oraz gospodarczym załamaniem. Popularne SSE są tworzone na czas dwudziestolecia. Od państwa zależy jaki obszar ona obejmie, jaki będzie jej profil oraz w jaki sposób Zachęci się zagranicznych inwestorów. Głównie polegają one na ulgach podatkowych w zależności jak bardzo kosztowna będzie to inwestycja oraz ile stworzy wolnych etatów. Pierwszą taką strefę ekonomiczną utworzono w Mielcu. Dziś na terenie całej Polski działa już kilkanaście Specjalnych Stref Ekonomicznych.
Specyficzną odmianą terenów ekonomicznych są tak zwane parki technologiczne, które tworzy się na 12 lat. Ich profilem przemysłowym jest high-tech.
Są planowane dwa parki technologiczne na terenie Polski:
- Krakowski - z wytwórnią półprzewodników
- Modliński - o profilu rolno-spożywczym
