Pragnąc zdefiniować proces urbanizacji najogólniej można powiedzieć, że jest to cały szereg zmian jakie dokonują się w sieci osadniczej. Zaznaczają się one poprzez zwiększanie się roli miast w stosunku do jednostek osadniczych, które nie są miastami. Proces ten może następować na wiele sposobów, m. in. poprzez rozbudowę istniejących miast, zakładanie nowych, nadawanie praw miejskich ośrodkom, które do tej pory były wsiami, a także poprzez upowszechnianie tzw. miejskiego stylu życia. Wskaźnikiem świadczącym o postępującej urbanizacji jest wzrost udziału ludności miejskiej w ogólnej liczbie ludności danego obszaru.

W Polsce bardzo duże ożywienie urbanizacyjne obserwowane było pod koniec XIX i na początku XX wieku, a także po II wojnie światowej. Wynikało to z jednej strony z fatalnych warunków życia na wsi (przeludnienie), z drugiej strony z postępujących procesów industrializacji, które skutkowały znaczną liczbą miejsc pracy w przemyśle. Wymienić można dwa okresy powojenne, kiedy napływ ludności wiejskiej do miast był szczególnie intensywny. Pierwszy przypadł na lata 50- te, wówczas to najpopularniejszymi kierunkami były te miasta, w których intensywnie rozwijał się przemysł, co pociągało za sobą łatwość znalezienia pracy (Warszawa, Kraków, Łódź, miasta górnośląskie). Druga, choć już mniej intensywna fala migracji miała miejsce w latach 70- tych. Wówczas popularne stały się osiedlenia w miastach Wybrzeża. W ciągu ostatnich 20 lat migracje wieś- miasto uległy znacznemu zahamowaniu, co wiązało się w początkowej fazie z głębokim kryzysem gospodarczym, w jakim znalazła się Polska.

Województwami, w których obecnie procesy urbanizacji zachodzą najintensywniej są: śląskie, dolnośląskie oraz zachodniopomorskie. Na obszarach tych województw poziom urbanizacji wyrażany odsetkiem ludności miejskiej przekracza 70% (przy średniej krajowej ok. 62 %). Najsłabiej zurbanizowanymi województwami (poziom urbanizacji poniżej 50%) są: podkarpackie, lubelskie i świętokrzyskie. Ma to swoje odzwierciedlenie w procesach historycznych, najgęstsza sieć miast jest dziś bowiem na tych obszarach, które w średniowieczu stanowiły kolebkę polskości.

W Polsce charakter sieci miejskiej jest dosyć skromny; tylko jedno miasto- Warszawa- liczy ponad milion mieszkańców (dokładnie 1,6 mln). Pozostałymi, tworzącymi pierwszą szóstkę są: Łódź (807 tys.), Kraków (750 tys.), Wrocław (640 tys.) , Poznań (580 tys.) oraz Gdańsk (460 tys.).

Warto odnieść się jeszcze do przestrzennego ujęcia procesu urbanizacji. Prowadzi on do powstawania aglomeracji miejskich. Mianem aglomeracji miejskiej określa się obszar zurbanizowany, na którym dominującą rolę odgrywa jedno miasto. Wpływa ono na funkcjonowanie mniejszych jednostek osadniczych pozostających w bezpośredniej strefie jego oddziaływania (tzw. miasta satelitarne). Pomiędzy miastem centralnym a mniejszymi otaczającymi zachodzą silne zależności, zarówno na płaszczyźnie gospodarczej jak i społecznej. W warunkach polskich tego typu powiązania i zależności zachodzą miedzy innymi na obszarze Warszawy (2,4 mln mieszkańców, ok. 30 miast satelitarnych), Łodzi (1,3 mln mieszkańców) oraz Krakowa. Wśród innych polskich skupisk o charakterze aglomeracji wymienia się także wrocławską, bydgosko-toruńską, poznańską, szczecińską.

Formą zbliżoną do aglomeracji, jednak nieco się od niej różniącą jest konurbacja, której świetnym przykładem jest Górnośląski Okręg Przemysłowy. Istotą tego zespołu jest funkcjonowanie w bezpośrednim sąsiedztwie szeregu miast, z których żadne nie pełni funkcji dominującej. Miasta te pozostają ze sobą w bardzo ścisłym związku. Pierwotnie funkcjonowały one odrębnie, jednak na skutek rozwoju komunikacji oraz ich stopniowego przestrzennego powiększania się, granice pomiędzy nimi niemal całkowicie się zatarły. Powstają one często w obszarach górniczej eksploatacji węgla. Obecnie konurbację górnośląską tworzy 40 miast (które zamieszkuje łącznie 3,2 mln osób), m. in. Katowice, Gliwice, Tarnowskie Góry, Bytom, Sosnowiec, Rybnik, Dąbrowa Górnicza.

Cechą charakterystyczną miast jest pełnienie przez nie różnorodnych funkcji. Im wyżej w hierarchii osadniczej znajduje się dane miasto, tym więcej ich ono pełni i tym bardziej są one specjalistyczne. W największych miastach Polski pełnione są wszystkie, z tym że w niektórych ośrodkach pewne funkcje szczególnie silnie się zaznaczają. Tak więc stolica, skupia przede wszystkim funkcje administracyjne, Kraków znany jest z pełnienia licznych usług kulturalnych oraz funkcji naukowych i edukacyjnych, Poznań z racji swego położenia spełnia się jako ważny ośrodek komunikacyjny i handlowy, natomiast wspominany już GOP jest ważny w skali kraju jako wielki ośrodek przemysłowy. Dodatkowo wszystkie te miasta, których walory przyrodnicze bądź kulturowe na to pozwalają stanowią ośrodki turystyczne.