Wiadomości ogólne:

Dania (Królestwo Danii) jest to kraj leżący w Europie północno-zachodniej, na Półwyspie Jutlandzkim oraz okolicznych wyspach. Sąsiaduje z Niemcami. Oblewają ją wody Morza Północnego, cieśnin Skagerrak, Kattegat i Sund oraz Morza Bałtyckiego. Należą do niej także Grenlandia i Wyspy Owcze.

Powierzchnia kraju wynosi ok. 43 tys. km². Liczba ludności to ok. 5,4 mln, a średnia gęstość zaludnienia - 125 os/km².

Dania podzielona jest administracyjnie na 14 hrabstw oraz 2 wydzielone gminy miejskie - Kopenhagę i Fredericksberg. Terytoria Grenlandii i Wysp Owczych mają oddzielne władze.

30% terytorium Danii stanowią wyspy. Jest ich 405, z czego zamieszkałych - 82. Najważniejszymi z nich są: Zelandia, Fionia, Amager, Lolland i Bornholm.

Stolicą kraju jest Kopenhaga, leżąca na wyspie Zelandia.

Językiem urzędowym Danii jest duński. Główną religię stanowi luteranizm.

Walutą kraju jest korona duńska.

Ukształtowanie powierzchni:

Rzeźba Danii jest nizinna. Średnia wysokość wynosi ok. 30 m n.p.m. Najwyższym wzniesieniem jest Yding Skarhoj o 173 m n.p.m. Owa rzeźba ukształtowana została w czasie okresów zlodowaceń, przez nasuwający się na jej terytorium lodowiec. Stąd też liczne są wzniesienia morenowe, jeziora oraz równiny sandrowe. Jedynie wzdłuż wybrzeży ciągną się wały nadmorskich wydm.

Warunki klimatyczne:

Dania znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego, morskiego. Typowe jest występowanie częstych wiatrów, głównie zachodnich. Lata są tu ciepłe i wilgotne, a zimy krótkie i łagodne. Średnia temperatura powietrza waha się od ok. 0ºC w styczniu do ok. 16ºC - 17ºC w lipcu. Roczna suma opadów wynosi ok. 600 mm. Największe opady otrzymuje wschodnia część kraju, gdzie osiągają 800 mm. Opady śniegu występują w Danii bardzo rzadko. Dla zachodnich rejonów kraju charakterystyczne jest występowanie mgieł.

Warunki wodne:

Dania posiada gęstą sieć rzeczną. Stanowią ją krótkie rzeki. Najdłuższą z nich jest rzeka Gudena, o długości 158 km. Liczne są także jeziora pochodzenia lodowcowego, a na zachodzie Jutlandii znajdują się także jeziora przybrzeżne. Ponadto duży procent powierzchni Danii stanowią cieśniny i kanały morskie.

Świat roślinny:

W krajobrazie Danii przeważają tereny użytkowane rolniczo. Naturalna roślinność zachowała się jedynie na obszarach rezerwatów (zajmują 9,8% powierzchni kraju).

Dla zachodniej części Półwyspu Jutlandzkiego typowe są wrzosowiska i torfowiska, a także niewielkie kompleksy lasów dębowych i dębowo-brzozowych. Obecnie miejsca występowania naturalnych lasów liściastych zostały zastąpione przez sztuczne nasadzenia drzew iglastych, które na zachodnim wybrzeżu stanowią zaporę przeciw silnym wiatrom wiejącym znad Morza Północnego.

Świat zwierzęcy:

Świat zwierzęcy Danii jest bardzo ubogi. Stanowią go jedynie małe zwierzęta łowne oraz wiele gatunków ptaków, zwłaszcza wodnych.

Ludność:

Liczba ludności Danii wynosi ok. 5,4 mln osób. Ponad 95% mieszkańców kraju stanowią Duńczycy, ponadto mieszkają tu Turcy, Szwedzi i Niemcy.

Religią państwową jest luteranizm, który wyznaje 89% społeczeństwa. Ponadto pewien procent stanowią katolicy, Żydzi i inne grupy wyznaniowe.

Ponad 70% mieszkańców Danii mieszka w osiedlach miejskich, z czego aż 30% w Kopenhadze. Innymi dużymi miastami są: Arhus, Odense, Alborg i Esbjerg.

Średnia długość życia wynosi 76 lat u mężczyzn i 81 lat u kobiet.

Językiem urzędowym Danii jest duński, który dzieli się na szereg dialektów.

Gospodarka:

Dania jest krajem dobrze rozwiniętym gospodarczo. W strukturze zatrudnienia dominują usługi (70%), następnie lokuje się przemysł (25%), a na końcu rolnictwo (5%).

Podstawę gospodarki Danii stanowi wysoko rozwinięte oraz zmechanizowane rolnictwo (tereny użytkowane rolniczo stanowią aż 30% powierzchni kraju), które opiera się przede wszystkim na intensywnej hodowli bydła i trzody chlewnej. Istotne znaczenie ma także hodowla drobiu, gdyż kraj ten jest jednym z największych eksporterów jaj na świecie. Bardzo dobrze rozwinięta jest także uprawa roli. Dania zajmuje jedno z najwyższych miejsc wśród państw świata ze względu na wydajność z hektara. Uprawia się tu głównie: jęczmień, buraki cukrowe, żyto, pszenicę, owies i ziemniaki. Rozwinięte jest ponadto rybołówstwo i przemysł rybny.

Duże znaczenie w gospodarce Danii ma także przemysł przetwórczy, zwłaszcza: spożywczy, stoczniowy, elektromaszynowy i chemiczny.

Dania jest krajem ubogim w surowce mineralne. Eksploatuje się tu jedynie niewielkie ilości węgla brunatnego, margli, kaolinów, granitów i piaskowców. Występują tu także pokłady torfu i niewielka ilość soli. W strefie szelfowej Morza Północnego prowadzi się ponadto wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego.

Powyżej wymienione zasoby surowców naturalnych nie są jednak wystarczające dla wewnętrznych potrzeb kraju. Stąd przemysł przetwórczy, a także produkcja energii zależne są od importu. Energię elektryczną produkuje się także w elektrowniach wiatrowych, coraz więcej domów wyposaża się ponadto w urządzenia służące do pozyskiwania energii słonecznej.

W ostatnich latach coraz lepiej prosperującą gałęzią gospodarki Danii staje się turystyka.

Handel zagraniczny:

Gospodarka Danii w dużej mierze opiera się na eksporcie artykułów spożywczych oraz imporcie surowców mineralnych. Stąd też jest bardzo uzależniona od handlu zagranicznego. Głównymi partnerami Danii są: Wielka Brytania, Szwecja, Niemcy, Stany Zjednoczone, Holandia, Norwegia, Belgia, Luksemburg, Finlandia i Szwajcaria.

Komunikacja:

Podstawą komunikacji w Danii jest żegluga morska. Kraj posiada liczne porty morskie. Istotne znaczenie mają także promy kolejowe, które kursują między poszczególnymi wyspami a Jutlandią. Dobrze rozbudowana jest ponadto sieć dróg kołowych. Na terytorium kraju znajduje się także kilkanaście portów lotniczych.

Ustrój polityczny:

Dania stanowi monarchię konstytucyjną. Głową państwa jest królowa Małgorzata II. Władza ustawodawcza jest w ręku jednoizbowego parlamentu, skupiającego 179 deputowanych, wybieranego co 4 lata. Władzę wykonawczą sprawuje rząd, który jest powoływany przez króla i uznawany większością parlamentarną.