Ze względu na genezę skały dzielimy na:
- skały magmowe
- skały osadowe
- skały metamorficzne (przeobrażone)
Skały magmowe powstają na skutek zakrzepnięcia gorącej magmy (stopu krzemianowego).W zależności od miejsca krzepnięcia magmy dzielimy skały na:
- głębinowe - powstają wewnątrz Ziemi, a ze względu na powolne stygnięcie posiadają one wykształcone kryształy minerałów, które można dostrzec gołym okiem (skały posiadają strukturę jawnokrystaliczną).Skały te charakteryzują się dużą odpornością i trwałością (np. granit, gabro)
- wylewne - powstają gdy magma (lawa) zastyga na powierzchni Ziemi. Proces ten przebiega bardzo szybko, więc składniki nie mają czasu na krystalizację (skały posiadają strukturę skrytokrystaliczną), ( np. andezyt, bazalt). Czasem lawa np. po zetknięciu się z woda zastyga tak szybko, ze żaden składnik nie zdąży ulec krystalizacji. Skały wtedy posiadają strukturę szklistą, gdyż przypominają bryłę szkła (np. obsydian).Gdy proces krystalizacji rozpoczął się pod ziemią, częściowo składniki zostały wykrystalizowane, następnie zostały wyrzucone na powierzchnię i stygnięcie nastąpiło szybko to powstaje skała z widocznymi kryształami w drobnokrystalicznej masie- jest to struktura porfirowa (np.. porfir)
- żyłowe - powstają w szczelinach istniejących już skał. Posiadają strukturę jawnokrystaliczną (np. pegmatyt)
Ze względu na zawartość krzemionki skały magmowe dzielą się na:
Skały osadowe powstają poprzez niszczenie innych skał. Dzielimy je na:
- okruchowe - powstają w wyniku wietrzenia i erozji innych skał. Zwietrzelina ta następnie osadzana jest na lądzie lub w wodzie. Okruchy te mogą być ze sobą połączone i scementowane drobnoziarnistym materiałem tworząc skałę zwięzłą, lub mogą być nie połączone tworząc skałę luźną. W zależności od wielkości odruchów wyróżniamy: żwir, gruz, piasek, muł. Ił (skały luźne) i zlepieńce, brekcje, piaskowce, mułowce, łupki ilaste (skały zwięzłe)
- organiczne - powstałe poprzez nagromadzenie środków organicznych. Przykładami skał pochodzenia zwierzęcego są: wapienie (kreda), radiolaryty; natomiast pochodzenia roślinnego: węgiel kamienny, węgiel brunatny, torf, oraz mieszaniny węglowodorów: ropa naftowa, gaz ziemny, asfalt.
- Chemiczne - powstają poprzez wytrącanie się związków chemicznych z roztworów podczas intensywnego parowania. Przykładami tych skał są: gipsy, anhydryty, sole potasowe i kamienne
Skały metamorficzne powstają ze skał osadowych i magmowych na wskutek poddania ich wysokiemu ciśnieniu lub/i wysokiej temperaturze. Wyróżniamy trzy rodzaje metamorfizmu:
- metamorfizm kontaktowy- temperatura jest czynnikiem przeobrażającym (np. marmur, który powstał z wapienia)
- metamorfizm dynamiczny - wysokie ciśnienie jest czynnikiem przeobrażającym natomiast temperatura odgrywa mniejszą rolę (np. fyllit)
- metamorfizm regionalny - zarówno ciśnienie jak i temperatura są czynnikami przeobrażającymi (np. gnejs)
Skały są wykorzystywane w różnych dziedzinach, zarówno w budownictwie jak np. granit, żwir, piaskowiec, itp., jak i przemyśle spożywczym (sól kamienna). Do ceramiki wykorzystywane są gliny i iły, do ogrodnictwa torfy, a do energetyki węgiel i ropa.