Z definicji czas jest wielkością, która opisuje kolejność występowania zdarzeń oraz odstępy między danymi zdarzeniami.

Składowa czasowa obok trzech składowych przestrzennych wchodzi w skład czasoprzestrzeni.

Nad istotą czasu zastanawiali się uczeni i filozofowie od starożytności. I tak np. według Parona czas jest czymś zdecydowanie negatywnym, powoduje bowiem zapominanie.

Dogłębnej analizy czasu dokonał również święty Augustyn. Uważał on, że byt człowieka jest nierozerwalnie związany z czasem. Twierdził, że jest on stanem naszego umysłu.

Pojęcie czasu było ważne nie tylko dla filozofów. Dla zwykłych ludzi pojecie to miało wymiar bardziej namacalny. Ich życie obracało się bowiem wokół czasu połowu ryb, czasu łowiectwa, siania i zbierania plonów.

Ważne więc było jakieś umiejscowienie tych czynności. Ludzie obserwując przyrodę dostrzegli przemijalność pór roku, zmiany położenia Słońca na niebie w ciągu dnia i według tych zdarzeń dla swoich potrzeb określali czas.

Jednak w miarę jak postępował rozwój gospodarczy pomiar czasu stał się koniecznością. Zaczęły powstawać pierwsze zegary słoneczne. Ich prekursorami były gnomony, czyli skierowane ku zenitowi obeliski lub pręty. Pierwsze gnomony wykonane były przez Babilończyków. Potem pojawiły się także w Chinach, Indiach, Egipcie a także w Grecji i Rzymie.

Działały one w ten sposób, że ruch cienia tych prętów odpowiadał ruchowi wskazówek we współczesnych zegarach. Jednak zarówno gnomony jak i zegary słoneczne miały tę wadę, że były dość niedokładne. Poza tym nie mogły spełniać swoich funkcji w porze nocnej oraz w pochmurne dni.

Natomiast ani od pory doby ani od pogody nie był uzależniony kolejny wynalazek, czyli zegar wodny. Najdawniejszą formę takiego zegara stanowił po prostu dzban wypełniony wodą, z dziurą w dnie. Wyciek danej ilości wody odpowiadał określonemu odcinkowi czasu. Pierwsze zegary wodne pojawiły się najprawdopodobniej w Chinach, już 2700 lat przed naszą erą.

Podobnie funkcjonowały zegary piaskowe. Tutaj z kolei przesypanie się określonej ilości piasku oznaczało upływ danego odcinka czasu.

Najdoskonalsza wersję zegara wodnego skonstruował najprawdopodobniej Ktesibios, w III wieku przed nasza erą, w Aleksandrii. Osiągnięciem jego było uzyskanie stałej prędkości przepływu cieczy. Udało mu się to dzięki specjalnej konstrukcji składającej się z trzech naczyń oraz części regulującej przepływ wody.

W naczyniu zegara umieszczony był pływak, na którym znajdowała się figurka, przeważnie kobieca. Pływak podnosił się wraz z poziomem wody a figurka wskazywała na podziałce odpowiednia godzinę. Konstruktor musiał w sowim zegarze uwzględnić jeszcze fakt nierówności godzin w poszczególnych dniach. Zegar posiadał też mechanizm, który dźwiękowo sygnalizował upływ danego czasu. Był to więc pierwszy budzik.

Poza zegarami wodnymi i piaskowymi w Chinach np. popularne były zegary ogniowe. Składały się one ze świecy wykonanej z mieszaniny smoły i kory drzewnej. Wraz ze spalaniem się świecy na podziałce zaznaczał się upływ czasu.

W XVI wieku zaczęły pojawiać się pierwsze zegary wahadłowe.