Budowa
Są one pochodnymi amoniaku posiadającymi grupę aminową. Należą do substancji organicznych.
Podział amin w zależności od charakteru podstawników znajdujących się przy atomie azotu:
- Aminy alifatyczne
- Aminy aromatyczne
- Aminy alifatyczno - aromatyczne
Podział amin w zależności od rzędowości (ilość podstawników przy atomie azotu):
- Pierwszorzędowe
- Drugorzędowe
- Trzeciorzędowe
Nazewnictwo
- Nazwy dla amin alifatycznych wywodzą się od grup alkilowych. Do nazwy takiej grupy dołącza się wyraz - amina.
- Przykłady:
CH3-NH2 (CH3)2NH (CH3)3N
metyloamina dimetyloamina trimetyloamina
- Nazwy stosowane dla amin aromatycznych tworzy się od aminy aromatycznej o najprostszej budowie
- - aniliny.
Przykłady:
C6H5-NH2
fenyloamina, anilina
Właściwości fizyczne:
- I-wszo i II-go rzędowe aminy posiadające grupy alkilowe charakteryzują się zapachem podobnym ryb
- Wszystkie pierwsze trzy aminy mające grupy metylowe występują w postaci gazów, ponadto są dobrze rozpuszczalne w wodzie
- aminy posiadające większe grupy alifatyczne występują w postaci cieczy lub ciał stałych; długość łańcucha obniża rozpuszczalność w wodzie
- aminy aromatyczne posiadają wysokie temperatury wrzenia; występują w stanie ciekłym lub stałym, charakteryzują się ostrą wonią
Właściwości chemiczne:
- Aminy mają silne własności zasadowe, reagują z kwasami nieorganicznymi oraz organicznymi,
- a w roztworach wodnych posiadają odczyn zasadowy:
R-NH2 + H2O = RNH3OH = RNH3+ + OH-
Właściwości zasadowe amin są ściśle związane z charakterem podstawników przy atomie azotu.
W przypadku amin alifatycznych ich własności alkaliczne zależą od rzędowości (im wyższa rzędowość tym większa zasadowość); wykazują silniejsze właściwości zasadowe niż amoniak. Aminy aromatyczne charakteryzują się słabymi własnościami zasadowymi, które spadają w miarę wzrostu rzędowości. Takie właściwości amin aromatycznych są konsekwencją występowania wolnej pary elektronowej
w grupie aminowej oddziaływującej z elektronami wchodzącymi w skład wiązania aromatycznego pierścienia.
- Reagują z kwasami karboksylowymi, co prowadzi do utworzenia wiązań peptydowych
- Reagują z chlorkami, bromkami i jodkami metali, w wyniku czego tworzą się kompleksy metali:
R-NH2 + FeCl2 = R-NH-Fe-NH-R
Otrzymywanie:
- amin aromatycznych - w wyniku redukcji związków nitrowych
- amin alifatycznych - w wyniku substytucji fluorowca NH3aq, a następnie wyrugowanie powstałej aminy za pomocą zasady
Zastosowanie:
- Aminy alifatyczne stanowią pół produkty w wielu syntezach organicznych, a szczególnie w produkcji leków, środków ochrony roślin czy tworzyw sztucznych
- Aminy aromatyczne używane są w zbliżonych branżach jak alifatyczne, a oprócz tego w syntezie barwników
- Mocznik używany jest w postaci nawozu sztucznego, a także do produkcji żywic mocznikowych Mocznik jest pochodną amin, tworzy bezbarwne, bezzapachowe kryształy, które wykazują dobrą rozpuszczalność w wodzie i alkoholu. Stanowi pierwszy związek organiczny otrzymany w sposób syntetyczny. Wchodzi w skład moczu oraz potu ludzkiego i zwierzęcego, jest produktem przemiany metabolicznej białek. Otrzymuje się go metodą przemysłową podczas ogrzewania amoniaku
- oraz dwutlenku węgla. Najpierw powstaje karbaminian amonu. Potem rozkłada się on na mocznik.
Najpowszechniejsze aminy:
- anilina
- amfetamina
- dietyloamina
- EDTA
- etyloamina
- metyloamina
- TMEDA
- trietyloamina